حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ إِبْرَاهِيمَ الْغَافِقِىُّ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ ح
وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ - وَحَدِيثُ ابْنِ وَهْبٍ أَتَمُّ - عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ صَالِحٍ عَنْ أَبِى الزَّاهِرِيَّةِ عَنْ كَثِيرِ بْنِ مُرَّةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ - قَالَ قُتَيْبَةُ عَنْ أَبِى الزَّاهِرِيَّةِ عَنْ أَبِى شَجَرَةَ لَمْ يَذْكُرِ ابْنَ عُمَرَ - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ
"أَقِيمُوا الصُّفُوفَ وَحَاذُوا بَيْنَ الْمَنَاكِبِ وَسُدُّوا الْخَلَلَ وَلِينُوا بِأَيْدِى إِخْوَانِكُمْ."
لَمْ يَقُلْ عِيسَى بِأَيْدِى إِخْوَانِكُمْ.
"وَلاَ تَذَرُوا فُرُجَاتٍ لِلشَّيْطَانِ وَمَنْ وَصَلَ صَفًّا وَصَلَهُ اللَّهُ وَمَنْ قَطَعَ صَفًّا قَطَعَهُ اللَّهُ."
قَالَ أَبُو دَاوُدَ أَبُو شَجَرَةَ كَثِيرُ بْنُ مُرَّةَ.
قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَمَعْنَى وَلِينُوا بِأَيْدِى إِخْوَانِكُمْ. إِذَا جَاءَ رَجُلٌ إِلَى الصَّفِّ فَذَهَبَ يَدْخُلُ فِيهِ فَيَنْبَغِى أَنْ يُلَيِّنَ لَهُ كُلُّ رَجُلٍ مَنْكِبَيْهِ حَتَّى يَدْخُلَ فِى الصَّفِّ.

Bize İsa b. İbrahim el-Ğâfikî, ona İbn Vehb; (T)
Bize Kuteybe b. Said, ona Leys -İbn Vehb hadisi daha tamdır- onlara Muaviye b. Salih, ona Ebu Zahiriyye, ona Kesir b. Mürra, ona da Abdullah b. Ömer -Kuteybe, Ebu Zahiriyye vasıtasıyla Ebu Şecere'den nakledip İbn Ömer'i zikretmemiştir- Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
"Safları düzgün tutun, omuzları aynı hizaya getirin, boşlukları doldurun ve kardeşlerinize kolaylık sağlayın." -İsa, kardeşleriniz (بِأَيْدِى إِخْوَانِكُمْ) ifadesini rivayetinde zikretmemiştir- "Şeytan için (saflarda) boşluklar bırakmayın. Allah, saffı tamamlayana rahmet eder; saffı boş bırakandan ise rahmetini keser."
Ebû Davud şöyle demiştir: Ebu Şecere, Kesir b. Mürre'dir.
Ebû Davud şöyle demiştir: kardeşlerinize kolaylık sağlayın demek, kişi safa gelip girmek istediğinde safa girene dek herkesin ona karşı omuzları ile yumuşak davranması demektir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 95, /159

حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ إِبْرَاهِيمَ الْغَافِقِىُّ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ ح
وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ - وَحَدِيثُ ابْنِ وَهْبٍ أَتَمُّ - عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ صَالِحٍ عَنْ أَبِى الزَّاهِرِيَّةِ عَنْ كَثِيرِ بْنِ مُرَّةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ - قَالَ قُتَيْبَةُ عَنْ أَبِى الزَّاهِرِيَّةِ عَنْ أَبِى شَجَرَةَ لَمْ يَذْكُرِ ابْنَ عُمَرَ - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ
"أَقِيمُوا الصُّفُوفَ وَحَاذُوا بَيْنَ الْمَنَاكِبِ وَسُدُّوا الْخَلَلَ وَلِينُوا بِأَيْدِى إِخْوَانِكُمْ." لَمْ يَقُلْ عِيسَى بِأَيْدِى إِخْوَانِكُمْ.
"وَلاَ تَذَرُوا فُرُجَاتٍ لِلشَّيْطَانِ وَمَنْ وَصَلَ صَفًّا وَصَلَهُ اللَّهُ وَمَنْ قَطَعَ صَفًّا قَطَعَهُ اللَّهُ."
قَالَ أَبُو دَاوُدَ أَبُو شَجَرَةَ كَثِيرُ بْنُ مُرَّةَ.
قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَمَعْنَى وَلِينُوا بِأَيْدِى إِخْوَانِكُمْ. إِذَا جَاءَ رَجُلٌ إِلَى الصَّفِّ فَذَهَبَ يَدْخُلُ فِيهِ فَيَنْبَغِى أَنْ يُلَيِّنَ لَهُ كُلُّ رَجُلٍ مَنْكِبَيْهِ حَتَّى يَدْخُلَ فِى الصَّفِّ.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 95, /159