حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ قَالَ إِنِّى لأَمْشِى مَعَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ بِمِنًى إِذْ لَقِيَهُ عُثْمَانُ بْنُ عَفَّانَ فَقَالَ هَلُمَّ يَا أَبَا عَبْدِ الرَّحْمَنِ قَالَ فَاسْتَخْلاَهُ فَلَمَّا رَأَى عَبْدُ اللَّهِ أَنْ لَيْسَتْ لَهُ حَاجَةٌ - قَالَ - قَالَ لِى تَعَالَ يَا عَلْقَمَةُ - قَالَ - فَجِئْتُ فَقَالَ لَهُ عُثْمَانُ أَلاَ نُزَوِّجُكَ يَا أَبَا عَبْدِ الرَّحْمَنِ جَارِيَةً بِكْرًا لَعَلَّهُ يَرْجِعُ إِلَيْكَ مِنْ نَفْسِكَ مَا كُنْتَ تَعْهَدُ فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ لَئِنْ قُلْتَ ذَاكَ. فَذَكَرَ بِمِثْلِ حَدِيثِ أَبِى مُعَاوِيَةَ.

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Cerir, el-A'meş, ona İbrahim, ona da Alkame şöyle demiştir:

Ben Abdullah b. Mesud ile Mina'da yürüyordum birden ona Osman b. Affan rastladı ve “beri gel ya Ebu Abdurrahman” diyerek onu tenhaya çekti. Abdul­lah onun bir haceti olmadığını görünce bana “gel ya Alkame” dedi. Ben de gittim. Osman ona “seni bakire bir kızla evlendirsek ya ey Ebu Abdurrahman! Olur ki, nefsinden kaybettiğin bazı şeyleri sana döner” dedi. Bunun üzerine Abdullah “sen böyle diyorsun ama” diyerek Ebu Muaviye hadisi gibi anlattı.

Açıklama: hadisin tam metni için M003398 numaralı hadise bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim Nikah 3399, /557

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ عُمَارَةَ بْنِ عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ يَزِيدَ قَالَ "دَخَلْتُ أَنَا وَعَمِّى عَلْقَمَةُ وَالأَسْوَدُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ وَأَنَا شَابٌّ يَوْمَئِذٍ فَذَكَرَ حَدِيثًا رُئِيتُ أَنَّهُ حَدَّثَ بِهِ مِنْ أَجْلِى قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم." بِمِثْلِ حَدِيثِ أَبِى مُعَاوِيَةَ وَزَادَ قَالَ فَلَمْ أَلْبَثْ حَتَّى تَزَوَّجْتُ.

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Cerir, ona el-A'meş, ona Umare b. Umeyr, ona da Abdurrahman b. Yezid “Ben, amcam Alkame ve Esved, Abdullah b. Mesud'un yanına girdik, bize, özellikle benim için söylediğini düşündüğüm, çünkü o zamanlar ben çok gençtim, bir hadis aktararak 'Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu' dedi sonra da hadisi Ebu Muâviye'nin hadisi gibi rivayet etti ve “çok geçmeden evlendim” ifadesini ekledi.

Açıklama: hadisin tam metni için M003398 numaralı hadise bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim Nikah 3401, /557

حَدَّثَنِى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ الأَشَجُّ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنْ عُمَارَةَ بْنِ عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ دَخَلْنَا عَلَيْهِ. وَأَنَا أَحْدَثُ الْقَوْمِ بِمِثْلِ حَدِيثِهِمْ. وَلَمْ يَذْكُرْ فَلَمْ أَلْبَثْ حَتَّى تَزَوَّجْتُ.

Bize Abdullah b. Said el-Eşec, ona Veki', ona el-A'meş, ona Umare b. Umeyr, ona da “Abdurrahman b. Yezid, “İbn Mesud'un yanına girdik. Ben girenlerin en gen­ciydim” demiş ve hadisi diğerleri gibi rivayet etmiş, ama “çok geçmeden evlendim” ifadesini söylememiştir.

Açıklama: hadisin tam metni için M003398 numaralı hadise bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim Nikah 3402, /557

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى التَّمِيمِىُّ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَمُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ الْهَمْدَانِىُّ جَمِيعًا عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ - وَاللَّفْظُ لِيَحْيَى أَخْبَرَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ - عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ قَالَ كُنْتُ أَمْشِى مَعَ عَبْدِ اللَّهِ بِمِنًى فَلَقِيَهُ عُثْمَانُ فَقَامَ مَعَهُ يُحَدِّثُهُ فَقَالَ لَهُ عُثْمَانُ يَا أَبَا عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَلاَ نُزَوِّجُكَ جَارِيَةً شَابَّةً لَعَلَّهَا تُذَكِّرُكَ بَعْضَ مَا مَضَى مِنْ زَمَانِكَ . قَالَ فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ لَئِنْ قُلْتَ ذَاكَ لَقَدْ قَالَ لَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم:
" يَا مَعْشَرَ الشَّبَابِ مَنِ اسْتَطَاعَ مِنْكُمُ الْبَاءَةَ فَلْيَتَزَوَّجْ فَإِنَّهُ أَغَضُّ لِلْبَصَرِ وَأَحْصَنُ لِلْفَرْجِ وَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَعَلَيْهِ بِالصَّوْمِ فَإِنَّهُ لَهُ وِجَاءٌ "

Bize Yahya b. Yahya et-Temîmi, Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Muhammed b. Alâ' eI-Hemdanî, onlara Ebu Muaviye, ona A’meş, ona İbrahim, ona da Alkame şöyle demiştir:

"Abdullah ile birlikte Mina'da yürürken Osman’la karşılaştık. Osman kalkıp onunla konuşmaya başladı ve “Ey Ebu Abdurrahman! Seni genç bir hanımla evlendirsek ya! Belki sana eski günlerindeki (canlılığının ve gençlik gücünün) bir kısmını hatırlatır” dedi. Abdullah da ona şu cevabı verdi: Sen böyle diyorsun ama ben Rasulullah’ı (sav) işittim bize “Ey gençler topluluğu! İçinizden evlenmeye gücü yeten evlensin. Çünkü evlenmek, gözü harama (bakmaktan) daha iyi saklar, iffeti de daha iyi korur. Sizden (evlenmeye) gücü yetmeyen de oruç tutsun. Çünkü oruç, şehveti kırar” buyuruyordu."

Açıklama: Bu rivayette, Abdullah b. Mesud'un (ra) yaşı ilerlediği için Hz. Osman'ın evlendirme teklifini kabul etmediği anlaşılmaktadır. (es-Suyûṭî, Şerḥu Süneni İbn Mâce, s. 132.) Nitekim onun “Reyta” ve “Zeyneb” adlarındaki iki hanımından Abdurrahman, Utbe ve Ebu Ubeyde adlarında üç çocuğunun olması (DİA, 1/135) ve Hz. Osman'a cevap verirken Hz. Peygamber'in evlilik tavsiyesini gençlere yaptığına özellikle vurgu yapması bu yorumu desteklemektedir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Nikah 3398, /557

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى التَّمِيمِىُّ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَمُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ الْهَمْدَانِىُّ جَمِيعًا عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ - وَاللَّفْظُ لِيَحْيَى أَخْبَرَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ - عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ قَالَ كُنْتُ أَمْشِى مَعَ عَبْدِ اللَّهِ بِمِنًى فَلَقِيَهُ عُثْمَانُ فَقَامَ مَعَهُ يُحَدِّثُهُ فَقَالَ لَهُ عُثْمَانُ يَا أَبَا عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَلاَ نُزَوِّجُكَ جَارِيَةً شَابَّةً لَعَلَّهَا تُذَكِّرُكَ بَعْضَ مَا مَضَى مِنْ زَمَانِكَ . قَالَ فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ لَئِنْ قُلْتَ ذَاكَ لَقَدْ قَالَ لَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم:
« يَا مَعْشَرَ الشَّبَابِ مَنِ اسْتَطَاعَ مِنْكُمُ الْبَاءَةَ فَلْيَتَزَوَّجْ فَإِنَّهُ أَغَضُّ لِلْبَصَرِ وَأَحْصَنُ لِلْفَرْجِ وَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَعَلَيْهِ بِالصَّوْمِ فَإِنَّهُ لَهُ وِجَاءٌ » .

Bize Yahya b. Yahya et-Temîmi, Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Muhammed b. Alâ' eI-Hemdanî, onlara Ebu Muaviye, ona A’meş, ona İbrahim, ona da Alkame şöyle demiştir:

"Abdullah ile birlikte Mina'da yürürken Osman’la karşılaştık. Osman kalkıp onunla konuşmaya başladı ve “Ey Ebu Abdurrahman! Seni genç bir hanımla evlendirsek ya! Belki sana eski günlerindeki (canlılığının ve gençlik gücünün) bir kısmını hatırlatır” dedi. Abdullah da ona şu cevabı verdi: Sen böyle diyorsun ama ben Rasulullah’ı (sav) işittim bize “Ey gençler topluluğu! İçinizden evlenmeye gücü yeten evlensin. Çünkü evlenmek, gözü harama (bakmaktan) daha iyi saklar, iffeti de daha iyi korur. Sizden (evlenmeye) gücü yetmeyen de oruç tutsun. Çünkü oruç, şehveti kırar” buyuruyordu."

• Müslim Sahîh-i Müslim Nikah 3398, /557

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى التَّمِيمِىُّ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَمُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ الْهَمْدَانِىُّ جَمِيعًا عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ - وَاللَّفْظُ لِيَحْيَى أَخْبَرَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ - عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ قَالَ كُنْتُ أَمْشِى مَعَ عَبْدِ اللَّهِ بِمِنًى فَلَقِيَهُ عُثْمَانُ فَقَامَ مَعَهُ يُحَدِّثُهُ فَقَالَ لَهُ عُثْمَانُ يَا أَبَا عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَلاَ نُزَوِّجُكَ جَارِيَةً شَابَّةً لَعَلَّهَا تُذَكِّرُكَ بَعْضَ مَا مَضَى مِنْ زَمَانِكَ . قَالَ فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ لَئِنْ قُلْتَ ذَاكَ لَقَدْ قَالَ لَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « يَا مَعْشَرَ الشَّبَابِ مَنِ اسْتَطَاعَ مِنْكُمُ الْبَاءَةَ فَلْيَتَزَوَّجْ فَإِنَّهُ أَغَضُّ لِلْبَصَرِ وَأَحْصَنُ لِلْفَرْجِ وَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَعَلَيْهِ بِالصَّوْمِ فَإِنَّهُ لَهُ وِجَاءٌ » .

Bize Yahya b. Yahya et-Temîmi, Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Muhammed b. Alâ' eI-Hemdanî, onlara Ebu Muaviye, ona A’meş, ona İbrahim, ona da Alkame şöyle demiştir:

"Abdullah ile birlikte Mina'da yürürken Osman’la karşılaştık. Osman kalkıp onunla konuşmaya başladı ve “Ey Ebu Abdurrahman! Seni genç bir hanımla evlendirsek ya! Belki sana eski günlerindeki (canlılığının ve gençlik gücünün) bir kısmını hatırlatır” dedi. Abdullah da ona şu cevabı verdi: Sen böyle diyorsun ama ben Rasulullah’ı (sav) işittim bize “Ey gençler topluluğu! İçinizden evlenmeye gücü yeten evlensin. Çünkü evlenmek, gözü harama (bakmaktan) daha iyi saklar, iffeti de daha iyi korur. Sizden (evlenmeye) gücü yetmeyen de oruç tutsun. Çünkü oruç, şehveti kırar” buyuruyordu."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Nikah 3398, /557