وَحَدَّثَنِى إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنُ عَرْعَرَةَ السَّامِىُّ وَمُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ - وَتَقَارَبَا فِى سِيَاقِ الْحَدِيثِ وَاللَّفْظُ لاِبْنِ حَاتِمٍ - قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِىٍّ حَدَّثَنَا الْمُثَنَّى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ أَبِى جَمْرَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ لَمَّا بَلَغَ أَبَا ذَرٍّ مَبْعَثُ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمَكَّةَ قَالَ لأَخِيهِ ارْكَبْ إِلَى هَذَا الْوَادِى فَاعْلَمْ لِى عِلْمَ هَذَا الرَّجُلِ الَّذِى يَزْعُمُ أَنَّهُ يَأْتِيهِ الْخَبَرُ مِنَ السَّمَاءِ فَاسْمَعْ مِنْ قَوْلِهِ ثُمَّ ائْتِنِى. فَانْطَلَقَ الآخَرُ حَتَّى قَدِمَ مَكَّةَ وَسَمِعَ مِنْ قَوْلِهِ ثُمَّ رَجَعَ إِلَى أَبِى ذَرٍّ فَقَالَ رَأَيْتُهُ يَأْمُرُ بِمَكَارِمِ الأَخْلاَقِ وَكَلاَمًا مَا هُوَ بِالشِّعْرِ. فَقَالَ مَا شَفَيْتَنِى فِيمَا أَرَدْتُ. فَتَزَوَّدَ وَحَمَلَ شَنَّةً لَهُ فِيهَا مَاءٌ حَتَّى قَدِمَ مَكَّةَ فَأَتَى الْمَسْجِدَ فَالْتَمَسَ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم وَلاَ يَعْرِفُهُ وَكَرِهَ أَنْ يَسْأَلَ عَنْهُ حَتَّى أَدْرَكَهُ - يَعْنِى اللَّيْلَ - فَاضْطَجَعَ فَرَآهُ عَلِىٌّ فَعَرَفَ أَنَّهُ غَرِيبٌ فَلَمَّا رَآهُ تَبِعَهُ فَلَمْ يَسْأَلْ وَاحِدٌ مِنْهُمَا صَاحِبَهُ عَنْ شَىْءٍ حَتَّى أَصْبَحَ ثُمَّ احْتَمَلَ قُرَيْبَتَهُ وَزَادَهُ إِلَى الْمَسْجِدِ فَظَلَّ ذَلِكَ الْيَوْمَ وَلاَ يَرَى النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم حَتَّى أَمْسَى فَعَادَ إِلَى مَضْجَعِهِ فَمَرَّ بِهِ عَلِىٌّ فَقَالَ مَا أَنَى لِلرَّجُلِ أَنْ يَعْلَمَ مَنْزِلَهُ فَأَقَامَهُ فَذَهَبَ بِهِ مَعَهُ وَلاَ يَسْأَلُ وَاحِدٌ مِنْهُمَا صَاحِبَهُ عَنْ شَىْءٍ حَتَّى إِذَا كَانَ يَوْمُ الثَّالِثِ فَعَلَ مِثْلَ ذَلِكَ فَأَقَامَهُ عَلِىٌّ مَعَهُ ثُمَّ قَالَ لَهُ أَلاَ تُحَدِّثُنِى مَا الَّذِى أَقْدَمَكَ هَذَا الْبَلَدَ قَالَ إِنْ أَعْطَيْتَنِى عَهْدًا وَمِيثَاقًا لَتُرْشِدَنِّى فَعَلْتُ. فَفَعَلَ فَأَخْبَرَهُ فَقَالَ فَإِنَّهُ حَقٌّ وَهُوَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَإِذَا أَصْبَحْتَ فَاتَّبِعْنِى فَإِنِّى إِنْ رَأَيْتُ شَيْئًا أَخَافُ عَلَيْكَ قُمْتُ كَأَنِّى أُرِيقُ الْمَاءَ فَإِنْ مَضَيْتُ فَاتَّبِعْنِى حَتَّى تَدْخُلَ مَدْخَلِى. فَفَعَلَ فَانْطَلَقَ يَقْفُوهُ حَتَّى دَخَلَ عَلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَدَخَلَ مَعَهُ فَسَمِعَ مِنْ قَوْلِهِ وَأَسْلَمَ مَكَانَهُ فَقَالَ لَهُ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم "ارْجِعْ إِلَى قَوْمِكَ فَأَخْبِرْهُمْ حَتَّى يَأْتِيَكَ أَمْرِى." فَقَالَ وَالَّذِى نَفْسِى بِيَدِهِ لأَصْرُخَنَّ بِهَا بَيْنَ ظَهْرَانَيْهِمْ. فَخَرَجَ حَتَّى أَتَى الْمَسْجِدَ فَنَادَى بِأَعْلَى صَوْتِهِ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ. وَثَارَ الْقَوْمُ فَضَرَبُوهُ حَتَّى أَضْجَعُوهُ فَأَتَى الْعَبَّاسُ فَأَكَبَّ عَلَيْهِ فَقَالَ وَيْلَكُمْ أَلَسْتُمْ تَعْلَمُونَ أَنَّهُ مِنْ غِفَارٍ وَأَنَّ طَرِيقَ تُجَّارِكُمْ إِلَى الشَّامِ عَلَيْهِمْ. فَأَنْقَذَهُ مِنْهُمْ ثُمَّ عَادَ مِنَ الْغَدِ بِمِثْلِهَا وَثَارُوا إِلَيْهِ فَضَرَبُوهُ فَأَكَبَّ عَلَيْهِ الْعَبَّاسُ فَأَنْقَذَهُ.

Bize İbrahim b. Muhammed b. Ar'ara es-Sâmî ve Muhammed b. Hatim, -hadisin metni İbn Hatim'e aittir- o ikisine Abdurrahman b. Mehdi, ona Müsenna b. Said, ona Ebu Cemre, ona da İbn Abbas şöyle rivayet etmiştir:

"Mekke'de Pey­gamber'in (sav) peygamberlik haberi Ebu Zer'in kulağına gelince kardeşine 'Hayvanına bin, şu vadiye git ve kendisine semâdan haber getirdiğini söyleyen şu adam hakkında bana bilgi topla. Konuştuğunu dinle, sonra bana getir' dedi. Kardeşi yola koyulup ve Mekke'ye geldi, Rasulullah'ın (sav) söylediklerini dinledi, sonra Ebu Zer'e dönerek 'Onu, iyi ahlâkı emrederken ve bir söz söylerken gördüm, söylediği sözler şiir değildir' dedi. Ebu Zer 'İstediğim konuda beni tatmin etmedin. (Aradığım cevabı alamadım.)' diyerek azı­ğını aldı, içinde su bulunan bir tulumunu da yüklenip Mekke'ye geldi, Mescid'e vardı ve Peygamber'i (sav) aradı. Ken­disini tanımıyordu ama sormaktan da çekiniyordu. Nihayet akşam oldu ve yattı. Derken Ali gördü ve bir yabancı olduğunu anlayıp peşine düştü, ama birbirlerine hiçbir şey sormadılar. Sabah olunca Ebu Zer su tulumunu ve azığı yüklenerek mescide çekildi. O gün de Hz. Peygamber'i (sav) göremeden öyle geçti. Nihayet akşam olunca yine yattığı yere dön­dü. O sırada Ali ona uğrayıp 'Bu adamın, konağını bilme zamanı gelmedi mi?' diyerek onu kaldırdı ve beraberinde götürdü. Fakat birbirleri­ne hiç bir şey sormadılar. Üçüncü gün olunca aynı şekilde hareket etti. Ali yine onu kaldırarak beraberinde götürdü, sonra ona 'Bana anlatmayacak mısın? Seni bu beldeye getiren nedir?' dedi. Ebu Zer 'Bana yol göstereceğine dair söz ve garanti verirsen (dediğini) yaparım' dedi. O da söz verdi. Bunun üzerine Ebu Zer ona (niçin geldiğini) haber verdi. Ali 'Gerçekten o hak bir peygamberdir. Sa­bahladığın vakit beni takip et! Ben senin için korkulacak bir şey görürsem su dökermişim gibi yaparım, eğer geçip gidersem arkamdan gel ve be­nim girdiğim yere gir' dedi. Ebu Zer de öyle yaptı ve Ali'yi takip ederek yola düştü. Nihayet Ali, Peygamber'in (sav) yanına girdi. Onunla birlikte Ebu Zer de girdi, Hz. Peygamber'in (sav) söylediğini dinleyip oracıkta müslüman oldu. Bunun üzerine Peygamber (sav) ona 'Kavmine dön ve emrim sana gelinceye kadar onları bilgilendir' buyurdu. O da 'Canım kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki, ben müşriklerin arasında bu (imanımı) haykıracağım' dedi ve çıkarak mescide geldi. Müteaki­ben var sesiyle 'Şehâdet ederim ki, Allah'tan başka ilâh yoktur. Ve Muhammed Allah'ın Rasulüdür' diye bağırdı. Müşrikler ayaklandılar ve onu döşeğe düşürünceye kadar dövdüler. Derken Abbas gelerek üzerine kapandı ve 'Yazıklar olsun size! Bunun Gıfâr kabilesinden olduğunu ve tacirlerinizin Şam'a giden yolu bunlardan geçtiğini bilmez misiniz' diyerek kendisini onlardan kurtardı. Ertesi gün yine aynısını yaptı. Müşrikler üzerine yürüyüp kendisini dövdüler. Yine Abbas üzerine kapanıp onu kurtardı."

---

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâilü's-sahâbe 6362, /1032