حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: "أَنَّ أُخْتَ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ نَذَرَتْ أَنْ تَمْشِىَ إِلَى الْبَيْتِ ، فَأَمَرَهَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ تَرْكَبَ وَتُهْدِىَ هَدْيًا."

Bize Muhammed b. Müsenna, ona Ebu Velid, ona Hemmâm, ona Katade, ona İkrime, ona da İbn Abbas şöyle demiştir: "Ukbe'nin kız kardeşi kendisini Kâbe'ye yürüyerek gitmek için adamıştı. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) ona bir bineğe binmesini ve (kefaret olarak da) bir hedy kurbanı göndermesini emretti."

Açıklama: Hedy: Hac ve umre yapan kimselerin Harem sınırları içinde kestikleri kurban.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 23, /768

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ رَافِعٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ الْجُهَنِىِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « مَنْ نَذَرَ نَذْرًا وَلَمْ يُسَمِّهِ فَكَفَّارَتُهُ كَفَّارَةُ يَمِينٍ » .

Bize Ali b. Muhammed, ona Veki, ona İsmail b. Rafi, ona Halid b. Yezid, ona da Ukbe b. Amir el-Cühenî'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Ne adadığını belirtmeksizin adakta bulunan kimsenin kefareti, yemin kefaretidir."

Açıklama: Elbani bu hadisin وَلَمْ يُسَمِّهِ lafzı dışında sahih olduğunu ifade etmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Kefârât 17, /340

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِى بَكْرٍ الْمُقَدَّمِىُّ وَمُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ - وَاللَّفْظُ لِزُهَيْرٍ - قَالُوا حَدَّثَنَا يَحْيَى - وَهُوَ ابْنُ سَعِيدٍ الْقَطَّانُ - عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ قَالَ أَخْبَرَنِى نَافِعٌ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ عُمَرَ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّى نَذَرْتُ فِى الْجَاهِلِيَّةِ أَنْ أَعْتَكِفَ لَيْلَةً فِى الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ. قَالَ: "فَأَوْفِ بِنَذْرِكَ."

Bize Muhammed b. Ebu Bekir el-Mukaddemî, Muhammed b. Müsenna ve Züheyr b. Harb, onlara Yahya, ona Ubeydullah, ona Nafi, ona da İbn Ömer şöyle rivayet etmiştir: "Hz. Ömer, Rasulullah'a (sav) 'Ey Allah'ın Rasulü! Ben cahiliye dönemindeyken Mescid-i Haram'da bir gece itikafa girmeyi adamıştım' dedi. Rasulullah (sav) de 'Adağını yerine getir" buyurdu."

• Müslim Sahîh-i Müslim Eymân 4292, /697

حَدَّثَنَا شُعَيْبُ بْنُ أَيُّوبَ حَدَّثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ هِشَامٍ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ الْجُهَنِىِّ أَنَّهُ قَالَ لِلنَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم: إِنَّ أُخْتِى نَذَرَتْ أَنْ تَمْشِىَ إِلَى الْبَيْتِ. فَقَالَ: "إِنَّ اللَّهَ لاَ يَصْنَعُ بِمَشْىِ أُخْتِكَ إِلَى الْبَيْتِ شَيْئًا."

Bize Şuayb b. Eyyüb, ona Muaviye b. Hişam, ona Süfyan, ona babası (Said b. Mesruk), ona da İkrime şöyle rivayet etmiştir: "Ukbe b. Amir el-Cühenî, Hz. Peygamber'e (sav) 'Kız kardeşim yürüyerek Kâbe'ye kadar gitmeyi adadı' dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) 'Kız kardeşinin Kâbe'ye kadar yürüyerek (eziyet çekmesi) Allah'a bir fayda sağlamaz' buyurdu."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 23, /770

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُرَّةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ النَّذْرِ وَقَالَ « إِنَّمَا يُسْتَخْرَجُ بِهِ مِنَ اللَّئِيمِ » .

Bize Ali b. Muhammed, ona Veki, ona Süfyan, ona Mansur, ona Abdullah b. Mürre, ona da Abdullah b. Ömer şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) adak adamayı yasakladı ve 'Bununla ancak cimriden (bir mal) çıkarılır' buyurdu."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Kefârât 15, /339

حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ أَبِى سَهْلٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ عَنْ أَبِى قِلاَبَةَ عَنْ عَمِّهِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ الْحُصَيْنِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « لاَ نَذْرَ فِى مَعْصِيَةٍ وَلاَ نَذْرَ فِيمَا لاَ يَمْلِكُ ابْنُ آدَمَ » .

Bize Sehl b. Ebu Sehl, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Eyyüb, ona Ebu Kilabe, ona amcası (Muaviye b. Amr), ona da İmran b. Husayn rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Günah olan şey adak olarak adanmaz. Ademoğlu sahip olmadığı bir şeyi adak olarak adayamaz."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Kefârât 16, /340

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ أَنْبَأَنَا اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ سَعْدَ بْنَ عُبَادَةَ اسْتَفْتَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى نَذْرٍ كَانَ عَلَى أُمِّهِ تُوُفِّيَتْ وَلَمْ تَقْضِهِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « اقْضِهِ عَنْهَا » .

Bize Muhammed b. Rumh, ona Leys b. Sa'd, ona İbn Şihab, ona Ubeydulah b. Abdullah, ona da İbn Abbas şöyle rivayet etmiştir: "Sa'd b. Ubâde, annesinin adayıp, ancak yerine getiremeden vefat ettiği, adağı hakkında ne yapması gerektiğini Rasulullah'a (sav) sordu. Rasulullah da (sav) 'O adağı annenin yerine sen gerçekleştir' buyurdu."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Kefârât 19, /341

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ زَحْرٍ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الرُّعَيْنِىِّ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ مَالِكٍ أَخْبَرَهُ أَنَّ عُقْبَةَ بْنَ عَامِرٍ أَخْبَرَهُ أَنَّ أُخْتَهُ نَذَرَتْ أَنْ تَمْشِىَ حَافِيَةً غَيْرَ مُخْتَمِرَةٍ وَأَنَّهُ ذَكَرَ ذَلِكَ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ « مُرْهَا فَلْتَرْكَبْ وَلْتَخْتَمِرْ وَلْتَصُمْ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ » .

Bize Ali b. Muhammed, ona Abdullah b. Nümeyr, ona Yahya b. Said, ona Ubeydullah b. Zahr, ona Ebu Said er-Ruaynî, ona da Abdullah b. Malik, Ukbe b. Amir şöyle rivayet etmiştir: "Kız kardeşi kendisini yaya olarak ve başı açık bir halde (hacca) gitmeye adamıştı. Ukbe bu durumu Hz. Peygamber'e (sav) söyledi. Hz. Peygamber (sav) şöyle 'Kız kardeşine söyle de bir bineğe binsin, başını örtsün ve üç gün oruç tutsun' buyurdu."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Kefârât 20, /341

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ - رضى الله عنهما - أَنَّ سَعْدَ بْنَ عُبَادَةَ - رضى الله عنه - اسْتَفْتَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ إِنَّ أُمِّى مَاتَتْ وَعَلَيْهَا نَذْرٌ . فَقَالَ « اقْضِهِ عَنْهَا » .

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Mâlik, ona İbn Şihâb, ona Ubeydullah b. Abdullah, ona İbn Abbâs (r.anhuma) şöyle rivayet etmiştir: "Sa'd b. Ubâde (ra) Hz. Peygamber'den (sav) fetva isteyip 'Annem üzerinde adak borcu olduğu halde öldü' dedi. Hz. Peygamber (sav) 'Onun yerine adağını yerine getir' buyurdu."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Vesâyâ 19, 1/748

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا لَيْثٌ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ قَالَ اسْتَفْتَى سَعْدُ بْنُ عُبَادَةَ الأَنْصَارِىُّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى نَذْرٍ كَانَ عَلَى أُمِّهِ ، تُوُفِّيَتْ قَبْلَ أَنْ تَقْضِيَهُ ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « اقْضِهِ عَنْهَا » . وَقَالَ بَعْضُ النَّاسِ إِذَا بَلَغَتِ الإِبِلُ عِشْرِينَ ، فَفِيهَا أَرْبَعُ شِيَاهٍ ، فَإِنْ وَهَبَهَا قَبْلَ الْحَوْلِ أَوْ بَاعَهَا ، فِرَارًا وَاحْتِيَالاً لإِسْقَاطِ الزَّكَاةِ ، فَلاَ شَىْءَ عَلَيْهِ ، وَكَذَلِكَ إِنْ أَتْلَفَهَا فَمَاتَ ، فَلاَ شَىْءَ فِى مَالِهِ .

Bize Kuteybe b. Said, ona Leys, ona İbn Şihab, ona Ubeydullah b. Abdullh b. Utbe, ona da İbn Abbas şöyle rivayet etmiştir: "Sa'd b. Ubade el-Ensarî, annesinin adayıp, ancak yerine getiremeden vefat ettiği, adağı hakkında ne yapması gerektiğini Rasulullah'a (sav) sordu. Rasulullah (sav) da 'O adağı annenin yerine sen gerçekleştir' buyurdu." [Alimlerden birisi şöyle demiştir: Develerin sayısı yirmiye ulaşınca zekat olarak dört tane koyun vermek gerekir. Develerin üzerinden bir yıl geçmeden önce sahibi onları hibe eder veya zekat vermekten kaçmak ve zekat borcunu düşürmek amacıyla onları satarsa zekat vermesi gerekmez. Hayvanları telef eder ve böylece hayvanlar da ölürse yine o kişinin bu hayvanların zekatını vermesi gerekmez.]

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hıyel 3, 2/662