حَدَّثَنَا ابْنُ فُضَيْلٍ ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ إِسْحَاقَ ، عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ ، أَنَّهُ قَالَ : مَنْ تَعَارَّ مِنَ اللَّيْلِ فَقَالَ : لاَ إلَهَ إِلاَّ أَنْتَ رَبِّ ظَلَمْت نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَمَا تَخْرُجُ الْحَيَّةُ مِنْ سَلْخِهَا.

Bize (Muhammed) b. Fudayl, ona Abdurrahman b. İshak, ona Kasım b. Abdurrahman, ona da Abdullah b. Mesud şöyle haber vermiştir: Kim gece uykusundan uyanıp, “(Allahım) senden başka ilah yoktur. Rabbim ben kendime zulmettim. Beni bağışla” derse yılanın derisinden soyunduğu gibi günahlarından arınır.

Açıklama: Hadiste geçen "teârra" ifadesi tam olarak uykudan kalkmak değil, gece uyurken hafiften ses çıkararak hareket etme anlamına gelmektedir.

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Dua 29848, 15/122

حَدَّثَنِى يَحْيَى عَنْ مَالِكٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ أَنَّهُ قَالَ ذَكَرَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ يُصِيبُهُ جَنَابَةٌ مِنَ اللَّيْلِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ تَوَضَّأْ وَاغْسِلْ ذَكَرَكَ ثُمَّ نَمْ

Bize Yahya b. Mâlik, ona Abdullah b. Dînâr, ona Abdullah b. Ömer şöyle rivayet etmiştir: "Ömer b. el-Hattâb, Hz. Peygamber'e (sav) geceleri cünup olduğundan bahsetti. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) ona 'Namaz abdesti al, cinsel organını yıka sonra da uyu' buyurdu."

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 108, 1/16

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهَا كَانَتْ تَقُولُ إِذَا أَصَابَ أَحَدُكُمُ الْمَرْأَةَ ثُمَّ أَرَادَ أَنْ يَنَامَ قَبْلَ أَنْ يَغْتَسِلَ فَلاَ يَنَمْ حَتَّى يَتَوَضَّأَ وُضُوءَهُ لِلصَّلاَةِ .

Bize Mâlik'ten, ona Hişâm b. Urve, ona babası Urve, Hz. Peygamber'in (sav) eşi Hz. Aişe'den (ra) rivayet ettiğine göre Hz. Aişe şöyle derdi: "Biriniz eşiyle münasebette bulunduktan sonra gusül abdesti almadan uyumak isterse, namaz abdesti almadan uyumasın."

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 109, 1/16

أَخْبَرَنَا أَبُو النُّعْمَانِ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى سَعِيدٍ الْمَقْبُرِىِّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« إِذَا أَوَى أَحَدُكُمْ إِلَى فِرَاشِهِ فَلْيَنْفِضْ فِرَاشَهُ بِدَاخِلَةِ إِزَارِهِ ، فَإِنَّهُ لاَ يَدْرِى مَا خَلَفَهُ فِيهِ وَلْيَقُلْ : اللَّهُمَّ بِكَ وَضَعْتُ جَنْبِى وَبِكَ أَرْفَعُهُ ، اللَّهُمَّ إِنْ أَمْسَكْتَ نَفْسِى فَاغْفِرْ لَهَا ، وَإِنْ أَرْسَلْتَهَا فَاحْفَظْهَا بِمَا تَحْفَظُ بِهِ عِبَادَكَ الصَّالِحِينَ ».

Bize Ebu Numan, ona Hammâd b. Zeyd, ona Ubeydullah b. Ömer, ona Saîd b. Ebu Saîd el-Makburî, ona Ebu Hureyre rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Biriniz yatağına gittiği zaman önce alt elbisesinin iç tarafıyla yatağını silkelesin. Çünkü yatağında kendisinden sonra neyin girdiğini bilemez. Yattığı zaman da şöyle desin: "Allah'ın senin adınla yatar, senin adınla kalkarım. Allah'ım! Eğer canımı alırsan, onu bağışla. Eğer canımı almazsan onu salih kullarını muhafaza ettiğin şekilde muhafaza et."

• Dârimî Sünen-i Dârimî İsti'zân 51, 3/1757

عبد الرزاق عن ابن عيينة عن مسعر عن رجل سماه عن جعدة بن هبيرة قال : سألت عنه ابن عمر فقال : إذا أراد أن يعود أو يأكل أو ينام فليتوضأ وضوءه للصلاة.

Bize Abdürrezzak b. Hemmam, ona (Süfyan) b. Uyeyne, ona Misar (b. Kidam) şöyle rivayet etmiştir: Bir adam, Ca'de b. Hübeyre'ye, (Abdullah) b. Ömer hakkında soru sordu, o da “(Abdullah b. Ömer cünüp olduktan sonra) tekrar ilişkiye dönmek, yemek yemek veya uyumak istediğinde namaz abdesti gibi abdest alırdı” cevabını verdi.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Tahâret 1063, 1/276

أَخْبَرَنَا الْفَضْلُ بْنُ الْحُبَابِ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ، وَالْحَوْضِيُّ، قَالَا: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ دِينَارٍ، قَالَ: سَمِعْتُ ابْنَ عُمَرَ، يَقُولُ: إِنَّ عُمَرَ أَتَى رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ: ’تُصِيبُنِي الْجَنَابَةُ مِنَ اللَّيْلِ، فَكَيْفَ أَصْنَعُ؟’ قَالَ: "اغْسِلْ ذَكَرَكَ، ثُمَّ تَوَضَّأْ، ثُمَّ ارْقُدْ."

Bize Fadl b. Hubâb, ona Ebü'l-Velîd (Hişam b. Abdülmelik) ve el-Havzî, o ikisine Şube (b. Haccac), ona da Abdullah b. Dinar, (Abdullah) b. Ömer'in şöyle anlattığını haber vermiştir: Hz. Ömer, Hz. Peygamber'e (sav) gelerek, 'Gece cünüp oldum? ne yapayım? diye sordu. Hz. Peygamber (sav): "Cinsel organını yıka. Sonra (namaz abdesti gibi) abdest al. Sonra (dilersen) uyuyabilirsin." buyurdu.

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Tahâret 1212, 4/13

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ أَخْبَرَنَا عَفَّانُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضى الله عنه: "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ قَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى أَطْعَمَنَا وَسَقَانَا وَكَفَانَا وَآوَانَا، فَكَمْ مِمَّنْ لاَ كَافِىَ لَهُ وَلاَ مُؤْوى." [قَالَ هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ غَرِيبٌ.]

Bize İshak b. Mansûr, ona Affân b. Müslim, ona Hammâd b. Seleme, ona Sâbit, ona da Enes b. Mâlik şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (Sav) yatağına yattığında şöyle dua ederdi: Bize yediren, içiren, ihtiyaçlarımızı gideren, bizi barındıran Allah'a hamdolsun. İhtiyaçlarını karşılayacak ve sığınacak kimsesi olmayan niceleri vardır." [Tirmizî, bu hadisin hasen-sahih-garîb olduğunu belirtmiştir.]

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى أَطْعَمَنَا وَسَقَانَا وَجَعَلَنَا مُسْلِمِينَ

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Da'vât 16, 5/470

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ عُمَرَ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ الْمُبَارَكِ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ إِسْحَاقَ ابْنِ أَخِى رَافِعِ بْنِ خَدِيجٍ عَنْ رَافِعِ بْنِ خَدِيجٍ رضى الله عنه أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "إِذَا اضْطَجَعَ أَحَدُكُمْ عَلَى جَنْبِهِ الأَيْمَنِ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْلَمْتُ نَفْسِى إِلَيْكَ وَوَجَّهْتُ وَجْهِى إِلَيْكَ وَأَلْجَأْتُ ظَهْرِى إِلَيْكَ وَفَوَّضْتُ أَمْرِى إِلَيْكَ لاَ مَلْجَأَ وَلاَ مَنْجَا مِنْكَ إِلاَّ إِلَيْكَ، أُومِنُ بِكِتَابِكَ وَبِرُسُلِكَ. فَإِنْ مَاتَ مِنْ لَيْلَتِهِ دَخَلَ الْجَنَّةَ." [قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ مِنْ هَذَا الْوَجْهِ، مِنْ حَدِيثِ رَافِعِ بْنِ خَدِيجٍ رضى الله عنه.]

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Osman b. Ömer, ona Ali b. Mübârek, ona Yahya b. Ebu Kesîr, ona Râfî b. Hadîc’in kardeşinin oğlu Yahya b. İshak, ona da Râfî b. Hadîc, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Sizden biriniz yatağa girince, sağ yanına yatar ve şu duayı ederse, o gece ölecek olsa cennete girer: Allah’ım! Canımı sana teslim ettim. Yüzümü sana çevirdim. Sırtımı sana dayadım. İşimi sana havale ettim. Senden yine sana sığınırım, başka yerim yoktur. Kitabına ve peygamberlerine iman ettim." [Ebu İsa (Tirmizî), Râfî b. Hadîc senediyle gelen bu hadisin hasen-garîb olduğunu belirtmiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Da'vât 16, 5/469

حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الْوَصَّافِىِّ عَنْ عَطِيَّةَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ رضى الله عنه عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ قَالَ حِينَ يَأْوِى إِلَى فِرَاشِهِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الْعَظِيمَ الَّذِى لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَىَّ الْقَيُّومَ وَأَتُوبُ إِلَيْهِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ غَفَرَ اللَّهُ ذُنُوبَهُ وَإِنْ كَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْرِ وَإِنْ كَانَتْ عَدَدَ وَرَقِ الشَّجَرِ وَإِنْ كَانَتْ عَدَدَ رَمْلِ عَالِجٍ وَإِنْ كَانَتْ عَدَدَ أَيَّامِ الدُّنْيَا." [قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ، لاَ نَعْرِفُهُ إِلاَّ مِنْ هَذَا الْوَجْهِ مِنْ حَدِيثِ الْوَصَّافِىِّ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ الْوَلِيدِ.]

Bize Salih b. Abdullah, ona Ebu Muâviye, ona Vassâfî, ona Atıyye, ona da Ebu Said (el-Hudrî) (ra), Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Yatağına girdiği zaman, üç defa şu duayı yapan kişinin günahları; denizlerin köpüğü, ağaçların yaprakları, çöllerin kumları, hatta dünyanın günleri kadar bile olsa, Allah onları affeder: Azamet sahibi olan, kendisinden başka ilah bulunmayan, daima diri olan ve başkasına ihtiyaç duymayan Allah'tan af diliyorum. O'na tevbe edip O'na yöneliyorum." [Ebu İsa (Tirmizî), bu hadisin hasen-garîb olduğunu söylemiş, hadisin bu senedle sadece Ubeydullah b. Velîd el-Vassâfî'den nakledildiğini biliyoruz demiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Da'vât 17, 5/470

حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عُمَرَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ عَنْ رِبْعِىِّ بْنِ حِرَاشٍ عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ الْيَمَانِ رضى الله عنهما: "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَنَامَ وَضَعَ يَدَهُ تَحْتَ رَأْسِهِ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ قِنِى عَذَابَكَ يَوْمَ تَجْمَعُ عِبَادَكَ أَوْ تَبْعَثُ عِبَادَكَ." [قَالَ هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ.]

Bize İbn Ebu Ömer, ona Süfyan, ona Abdülmelik b. Umeyr, ona Rib'î b. Hirâş, ona da Hüzeyfe b. Yemân (r.anhuma) şöyle rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) uyumak istediğinde elini başının altına koyar ve şöyle derdi: Allah'ım! Kullarını mahşerde topladığın veya mahşerde dirilttiğin gün beni azabından koru." [Tirmizî, bu hadisin hasen sahih olduğunu söylemiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Da'vât 18, 5/471