حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى عُرْوَةُ أَنَّ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - قَالَتْ: دَخَلَ رَهْطٌ مِنَ الْيَهُودِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالُوا: ’السَّامُ عَلَيْكَ’. فَفَهِمْتُهَا، فَقُلْتُ: ’عَلَيْكُمُ السَّامُ وَاللَّعْنَةُ’. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "مَهْلاً يَا عَائِشَةُ، فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الرِّفْقَ فِى الأَمْرِ كُلِّهِ". فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَوَلَمْ تَسْمَعْ مَا قَالُوا؟ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: فَقَدْ قُلْتُ: ’وَعَلَيْكُمْ’.’

Bize Ebu Yemân, ona Şuayb, ona ez-Zührî, ona Urve, ona da Hz. Âişe (ra) şöyle rivayet etmiştir: Bir grup Yahudi Hz. Peygamber'in (sav) huzuruna girdi ve (selam yerine) 'es-Sâmü aleyke (Ölüm üzerine olsun)' dedi. Ben, onların ne dediklerini anladım ve hemen; 'Aleykümü's-sâmü ve'l-la'netü (Ölüm sizin üzerinize olsun; lanet de!' dedim. Rasûlullah (sav); "Sakin ol ey Âişe. Allah tüm işlerde yumuşaklığı sever" buyurdu. Ben, 'Ne dediklerini duymadınız mı?' deyince, Rasulullah (sav); 'Ben de onlara, 'Aleyküm (Sizin üzerinize olsun)' dedim ya!' buyurdu.

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الرِّفْقَ فِى الأَمْرِ كُلِّهِ

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İsti'zân 22, 2/536

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ عَنِ ابْنِ عُيَيْنَةَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - قَالَتِ: سْتَأْذَنَ رَهْطٌ مِنَ الْيَهُودِ عَلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالُوا: ’السَّامُ عَلَيْكَ’. فَقُلْتُ: ’بَلْ عَلَيْكُمُ السَّامُ وَاللَّعْنَةُ’. فَقَالَ: "يَا عَائِشَةُ! إِنَّ اللَّهَ رَفِيقٌ يُحِبُّ الرِّفْقَ فِى الأَمْرِ كُلِّهِ" . قُلْتُ: ’أَوَلَمْ تَسْمَعْ مَا قَالُوا؟’ قَالَ: ’قُلْتُ: ’وَعَلَيْكُمْ’.’

Bize Ebu Nuaym, ona İbn Uyeyne, ona ez-Zührî, ona Urve, ona da Hz. Âişe (r.anha) şöyle rivayet etmiştir: Bir grup Yahudi Hz. Peygamber'in (sav) huzuruna girmek için izin istedi. İçeri girdiklerinde; 'es-Sâmu aleyke (Ölüm üzerine olsun)' dediler. Ben de; 'Bilakis, ölüm sizin üzerinize olsun; lanet de' dedim. Rasûlullah (sav); "Ey Âişe! Şüphe yok ki Allah yumuşaktır, her işte yumuşaklığı sever" buyurdu. Ben; 'Onların ne dediğini duymadın mı?' deyince, "Ben de onlara 'Ve aleyküm' (Sizin üzerinize de olsun)' dedim ya!' buyurdu.

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: إِنَّ اللَّهَ رَفِيقٌ يُحِبُّ الرِّفْقَ

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İstitâbetü'l-Mürteddîn ve'l-Muânidîn ve Kıtâlihim 4, 2/654

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سُهَيْلِ بْنِ أَبِى صَالِحٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "لاَ تَبْدَءُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى بِالسَّلاَمِ، وَإِذَا لَقِيتُمْ أَحَدَهُمْ فِى الطَّرِيقِ فَاضْطَرُّوهُمْ إِلَى أَضْيَقِهِ." [قَالَ: وَفِى الْبَابِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ، وَأَنَسٍ، وَأَبِى بَصْرَةَ الْغِفَارِىِّ صَاحِبِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم. قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .]

Bize Kuteybe, ona Abdülaziz b. Muhammed, ona Süheyl b. Ebu Sâlih, ona babası, ona da Ebu Hureyre'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Yahudi ve Hıristiyanlara selam vermeye önce siz başlamayın. Onlardan biriyle karşılaştığınızda onları yolun kenarından yürümeye zorlayın." [Tirmizî şöyle dedi: Bu konuda Hz. Peygamber'in (sav) ashabından İbn Ömer, Enes Ebu Basra el-Gıfârî'den nakledilen rivayetler vardır. Ebu İsa (Tirmizî) şöyle demiştir: Bu hadis, hasen-sahihtir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Siyer 41, 4/154

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ دِينَارٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "إِنَّ الْيَهُودَ إِذَا سَلَّمَ عَلَيْكُمْ أَحَدُهُمْ فَإِنَّمَا يَقُولُ: ’السَّامُ عَلَيْكُمْ’. فَقُلْ: ’عَلَيْكَ’." [قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .]

Bize Ali b. Hucr, ona İsmail b. Cafer, ona Abdullah b. Dînâr, ona da İbn Ömer'in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Yahudiler size selam verdiğinde onlardan biri; 'es-Sâmu aleyküm (Ölüm üzerinize olsun)' der. Sen de onlara (karşılık olarak), 'Aleyke (Senin üzerine olsun)' de." [Tirmizî: 'Bu hadis, hasen-sahîhtir.' demiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Siyer 41, 4/155

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "إِذَا سَلَّمَ عَلَيْكُمُ الْيَهُودُ فَإِنَّمَا يَقُولُ أَحَدُهُمُ: ’السَّامُ عَلَيْكَ’. فَقُلْ: ’وَعَلَيْكَ’."

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Mâlik, ona Abdullah b. Dinar, ona da Abdullah b. Ömer (ra), Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Yahudiler size selam verdikleri zaman onlardan biri 'es-Sâmü aleyke' (Ölüm üzerine olsun) der. (Karşılık olarak) Sen de onları 've aleyke' (Senin üzerine olsun) de."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İsti'zân 22, 2/536

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ أَخْبَرَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِى بَكْرِ بْنِ أَنَسٍ حَدَّثَنَا أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ - رضى الله عنه - قَالَ: قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: "إِذَا سَلَّمَ عَلَيْكُمْ أَهْلُ الْكِتَابِ، فَقُولُوا: ’وَعَلَيْكُمْ’."

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Hüşeym, ona Ubeydullah b. Ebu Bekir b. Enes, ona da Enes b. Mâlik'in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Ehl-i Kitâb size selam verdiği zaman (onlara) 'Ve aleyküm' (Sizin üzerinize de olsun) deyin."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İsti'zân 22, 2/536

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا هِشَامٌ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - قَالَتْ: كَانَ الْيَهُودُ يُسَلِّمُونَ عَلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُونَ: ’السَّامُ عَلَيْكَ’. فَفَطِنَتْ عَائِشَةُ إِلَى قَوْلِهِمْ فَقَالَتْ: ’عَلَيْكُمُ السَّامُ وَاللَّعْنَةُ’. فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم،: "مَهْلاً يَا عَائِشَةُ! إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الرِّفْقَ فِى الأَمْرِ كُلِّهِ". فَقَالَتْ: يَا نَبِىَّ اللَّهِ، أَوَلَمْ تَسْمَعْ مَا يَقُولُونَ؟’ قَالَ: ’أَوَلَمْ تَسْمَعِى أَنِّى أَرُدُّ ذَلِكَ عَلَيْهِمْ، فَأَقُولُ: ’وَعَلَيْكُمْ’؟"

Bize Abdullah b. Muhammed, ona Hişam, ona Ma'mer, ona ez-Zührî, ona Urve, ona da Âişe (r.anha) şöyle rivayet etti: Yahudiler Peygamber'e (sav) 'es-Sâmü aleyke (Ölüm üzerine olsun)' diyerek selam vermişlerdi. Âişe onların bu sözünü anladı ve: 'Ölüm sizin üzerinize olsun lanet de!' dedi. Bunun üzerine Rasulullah (sav): "Yavaş ol ey Aişe! Şüphesiz Allah bütün işlerde yumuşaklığı sever." buyurdu. Âişe, 'Ey Allah'ın Nebisi, onların ne dediğini duymadınız mı?' deyince, Rasulullah (sav): 'Sen de benim onlara 'Ve aleyküm (Sizin üzerinize olsun)' dediğimi duymadın mı?' karşılığını verdi.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Da'vât 58, 2/559

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُقَاتِلٍ أَبُو الْحَسَنِ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ هِشَامِ بْنِ زَيْدِ بْنِ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ: مَرَّ يَهُودِىٌّ بِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ: ’السَّامُ عَلَيْكَ’. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: ’وَعَلَيْكَ’. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: ’أَتَدْرُونَ مَا يَقُولُ؟ قَالَ: ’السَّامُ عَلَيْكَ’.’ قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَلاَ نَقْتُلُهُ؟’ قَالَ: "لاَ، إِذَا سَلَّمَ عَلَيْكُمْ أَهْلُ الْكِتَابِ فَقُولُوا: ’وَعَلَيْكُمْ’."

Bize Ebu Hasan Muhammed b. Mukatil, ona Abdullah, ona Şu‘be, ona da Hişâm b. Zeyd b. Enes b. Mâlik, Enes b. Mâlik'in (ra) şöyle dediğini rivayet etti: Bir gün bir Yahudi Resûlullah'ın (sav) yanından geçerken 'es-Sâmü aleyke' (Ölüm üzerine olsun) dedi. Rasulullah (sav) da: 'Ve aleyke' (Senin üzerine de olsun)' diye karşılık verdi. Sonra Rasûlullah (sav) yanındakilere; 'Adamın ne söylediğini anladınız mı? 'es-Sâmü aleyke (Ölüm üzerine olsun)' dedi' buyurdu. Bunun üzerine sahâbiler; 'Ey Allah'ın Rasulü, onu öldürmeyelim mi?' diye sordular. Rasulullah (sav), "Hayır. Ehl-i Kitâb size selâm verdiği zaman onlara: 'Ve aleyküm' (Sizin üzerinize olsun) deyin" buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İstitâbetü'l-Mürteddîn ve'l-Muânidîn ve Kıtâlihim 4, 2/654

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ سُفْيَانَ وَمَالِكِ بْنِ أَنَسٍ قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ دِينَارٍ قَالَ سَمِعْتُ ابْنَ عُمَرَ - رضى الله عنهما - يَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "إِنَّ الْيَهُودَ إِذَا سَلَّمُوا عَلَى أَحَدِكُمْ إِنَّمَا يَقُولُونَ ’سَامٌ عَلَيْكَ’. فَقُلْ: ’عَلَيْكَ’."

Bize Müsedded, ona Yahya b. Said, ona Süfyân ve Mâlik b. Enes, onlara Abdullah b. Dinar, ona da İbn Ömer'in (ra) rivayet ettiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: “Yahudiler sizden birine selam verdiklerinde, özellikle; 'Sâmun aleyke (Ölüm üzerine olsun)' derler. Sen de 'Ve aleyke (Senin üzerine olsun) de."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İstitâbetü'l-Mürteddîn ve'l-Muânidîn ve Kıtâlihim 4, 2/654

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ أَيُّوبَ عَنِ ابْنِ أَبِى مُلَيْكَةَ عَنْ عَائِشَةَ - رضى الله عنها -: أَنَّ الْيَهُودَ دَخَلُوا عَلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالُوا: ’السَّامُ عَلَيْكَ؛ فَلَعَنْتُهُمْ. فَقَالَ: ’مَا لَكِ؟’ قُلْتُ: ’أَوَلَمْ تَسْمَعْ مَا قَالُوا؟’ قَالَ: ’فَلَمْ تَسْمَعِى مَا قُلْتُ ’وَعَلَيْكُمْ’.

Bize Süleyman b. Harb, ona Hammâd, ona Eyyüb, ona da İbn Ebu Müleyke, Âişe'nin (r. anha) şöyle dediğini rivayet etti: Yahudiler Peygamber'in (sav) yanına girdiler de O'na: 'es-Sâmü aleyke (Ölüm üzerine olsun)' dediler. Bunun üzerine ben de onlara lanet okudum. Bu durum karşısında Hz. Peygamber: 'Sana ne oluyur?' buyurdu. Ben de: 'Dediklerini işitmedin mi?' deyince; O da (sav), '(Sen de) Benim onlara 'Ve aleyküm (Sizin üzerinize de olsun)' dediğimi duymadın mı?' buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cihâd ve's-Siyer 98, 1/782