حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ حَدَّثَنِى عَمْرُو بْنُ أَبِى حَكِيمٍ قَالَ سَمِعْتُ الزِّبْرِقَانَ يُحَدِّثُ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ قَالَ : "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّى الظُّهْرَ بِالْهَاجِرَةِ وَلَمْ يَكُنْ يُصَلِّى صَلاَةً أَشَدَّ عَلَى أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِنْهَا فَنَزَلَتْ ( حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلاَةِ الْوُسْطَى) وَقَالَ إِنَّ قَبْلَهَا صَلاَتَيْنِ وَبَعْدَهَا صَلاَتَيْنِ."

Bize Muhammed b. Müsenna, ona Muhammed b. Cafer, ona Şube, ona Amr b. Ebu Hakîm, ona Zibrikan, ona Urve b. Zübeyr, ona da Zeyd b. Sabit şöyle rivayet etti: "Hz. Peygamber öğle namazını zevalin hemen ardından en sıcak anlarda kılardı, ki ashabına bu namazdan daha meşakkatli bir namaz kıldırmadı. Bunun üzerine, 'namazlara ve orta namaza devam edin' ayeti indi. Hz. Peygamber, '(Orta namazın) öncesinde iki, sonrasında iki vakit namaz vardır' buyurdu."

Açıklama: Namaza devam vurgusu, özellikle de orta namaza dikkat çekilmesi, islami bilinçte farklılık oluşturmaktadır. Ancak orta namazın hangisi olduğu konusunda oluşturulan müphemiyet, sabah ve ikindi namazına özel ihtimam gösterilmesini gerektirmektedir. Zira biri uyku, diğeri de meşguliyet nedeniyle ihmal edilebilen namazlardır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 5, /105

حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ حَفْصٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِى قَالَ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ حَدَّثَنَا أَبُو صَالِحٍ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "أَبْرِدُوا بِالظُّهْرِ ، فَإِنَّ شِدَّةَ الْحَرِّ مِنْ فَيْحِ جَهَنَّمَ." تَابَعَهُ سُفْيَانُ وَيَحْيَى وَأَبُو عَوَانَةَ عَنِ الأَعْمَشِ .

Bize Ömer b. Hafs, ona babası, ona el-A'meş, ona Ebu Salih, ona da Ebu Said'in söylediğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Öğlen namazını serin vakitte kılınız, çünkü aşırı sıcak cehennemin kaynamasındandır." Ömer'in babası Hafs'a , Süfyân, Yahya ve Ebu Avâne, el-A'meşten rivayet ederek mütâbaat etmişlerdir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Mevâkîtu's-Salât 9, 1/301

حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ خَالِدِ بْنِ مَوْهَبٍ الْهَمْدَانِىُّ وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ الثَّقَفِىُّ أَنَّ اللَّيْثَ حَدَّثَهُمْ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ وَأَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "إِذَا اشْتَدَّ الْحَرُّ فَأَبْرِدُوا عَنِ الصَّلاَةِ. " [قَالَ ابْنُ مَوْهَبٍ بِالصَّلاَةِ فَإِنَّ شِدَّةَ الْحَرِّ مِنْ فَيْحِ جَهَنَّم.]

Bize Yezid b. Halid b. Mevheb el-Hemdanî ve Kuteybe b. Said, onlara Leys, ona İbn Şihab, ona Said b. Müseyyeb ve Ebu Seleme, onlara da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Sıcaklık şiddetlendiğinde (öğle) namazını serinliğe bırakın -hadisin ravilerinden İbn Mevheb, (ani's-salât şeklinde değil de) bi's-salât şeklinde rivayet etmiştir-; zira sıcaklığın şiddeti cehennemin ateşinin yayılıp yükselmesindendir."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 4, /103

حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ مُوسَى حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ خَيْثَمَةَ قَالَ "حَيَاتُهَا أَنْ تَجِدَ حَرَّهَا."

Bize Yusuf b. Musa, ona Cerir, ona Mansur, ona da Hayseme şöyle rivayet etmiştir: "Güneşin canlı olması sıcaklığını hissetmendir."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 5, /104

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا بِشْرٌ - يَعْنِى ابْنَ الْمُفَضَّلِ - حَدَّثَنَا غَالِبٌ الْقَطَّانُ عَنْ بَكْرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: "كُنَّا نُصَلِّى مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى شِدَّةِ الْحَرِّ فَإِذَا لَمْ يَسْتَطِعْ أَحَدُنَا أَنْ يُمَكِّنَ وَجْهَهُ مِنَ الأَرْضِ بَسَطَ ثَوْبَهُ فَسَجَدَ عَلَيْهِ."

Bize Ahmed b. Hanbel, ona Bişr b. Mufaddal, ona Galib el-Kattân, ona Bekir b. Abdullah, ona da Enes b. Malik, şöyle rivayet etmiştir: "Bizler Hz. Peygamber (sav) ile birlikte şiddetli sıcaklarda namaz kılardık da bizden biri alnını yere koyamadığı için elbisesini yayıp onun üzerine secde ederdi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 94, /158

وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى الْعَنَزِىُّ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ عَنِ الْحَجَّاجِ - يَعْنِى الصَّوَّافَ - عَنْ يَحْيَى - وَهُوَ ابْنُ أَبِى كَثِيرٍ - عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى قَتَادَةَ وَأَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى قَتَادَةَ قَالَ "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّى بِنَا فَيَقْرَأُ فِى الظُّهْرِ وَالْعَصْرِ فِى الرَّكْعَتَيْنِ الأُولَيَيْنِ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ وَسُورَتَيْنِ وَيُسْمِعُنَا الآيَةَ أَحْيَانًا وَكَانَ يُطَوِّلُ الرَّكْعَةَ الأُولَى مِنَ الظُّهْرِ وَيُقَصِّرُ الثَّانِيَةَ وَكَذَلِكَ فِى الصُّبْحِ."

• Müslim Sahîh-i Müslim Salât 1012, /188

حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ مُهَاجِرٍ أَبِى الْحَسَنِ قَالَ سَمِعْتُ زَيْدَ بْنَ وَهْبٍ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبَا ذَرٍّ - رضى الله عنه - يَقُولُ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم فِى سَفَرٍ فَقَالَ « أَبْرِدْ » . ثُمَّ قَالَ « أَبْرِدْ » . حَتَّى فَاءَ الْفَىْءُ ، يَعْنِى لِلتُّلُولِ ، ثُمَّ قَالَ « أَبْرِدُوا بِالصَّلاَةِ ، فَإِنَّ شِدَّةَ الْحَرِّ مِنْ فَيْحِ جَهَنَّمَ » .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Bedü'l-Halk 10, 1/850

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ ذَكْوَانَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ رضى الله عنه قَالَ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « أَبْرِدُوا بِالصَّلاَةِ فَإِنَّ شِدَّةَ الْحَرِّ مِنْ فَيْحِ جَهَنَّمَ » .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Bedü'l-Halk 10, 1/850

حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ خَالِدِ بْنِ مَوْهَبٍ الْهَمْدَانِىُّ وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ الثَّقَفِىُّ أَنَّ اللَّيْثَ حَدَّثَهُمْ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ وَأَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "إِذَا اشْتَدَّ الْحَرُّ فَأَبْرِدُوا عَنِ الصَّلاَةِ. " [قَالَ ابْنُ مَوْهَبٍ بِالصَّلاَةِ فَإِنَّ شِدَّةَ الْحَرِّ مِنْ فَيْحِ جَهَنَّم.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 4, /103

حدثنا جرير عن منصور عن خيثمة قال يصلي العصر والشمس بيضاء حية وحياتها أن تجد حرها

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Salât 3320, 3/143