حَدَّثَنَا سُوَيْدٌ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَبِى مِجْلَزٍ أَنَّ رَجُلاً قَعَدَ وَسْطَ حَلْقَةٍ فَقَالَ حُذَيْفَةُ: مَلْعُونٌ عَلَى لِسَانِ مُحَمَّدٍ أَوْ لَعَنَ اللَّهُ عَلَى لِسَانِ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه وسلم - مَنْ قَعَدَ وَسْطَ الْحَلْقَةِ . قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ وَأَبُو مِجْلَزٍ اسْمُهُ لاَحِقُ بْنُ حُمَيْدٍ .

Bize Süveyd, ona Abdullah, ona Şu'be, ona Katâde, ona da Ebu Miclez'in rivayet ettiğine göre bir adam bir toplantı halkasının ortasına oturmuştu. Bunun üzerine Huzeyfe şöyle dedi "Böyle bir sohbet halkasının ortasına gelip oturan Hz. Muhammed'in (sav) diliyle lanetlenmiştir veya Allah (cc), ona Muhammed'in (sav) diliyle lanette bulunmuştur." Ebu İsa (Tirmizî) şöyle demiştir: Bu, hasen-sahih bir hadistir. Ebu Miclez'in adı Lâhık b. Humeyd'dir.

Açıklama: Lahik b. Humeyd ile Huzeyfe b. Yeman arasında inkıta' vardır.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Edeb 12, 5/90

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنِ مِسْعَرٍ عَنْ عَلِىِّ بْنِ الأَقْمَرِ عَنْ أَبِى جُحَيْفَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « لاَ آكُلُ مُتَّكِئًا » .

Bize Muhammed b. Sabbâh, ona Süfyân b. Uyeyne, ona Mis'ar, ona Ali b. el-Akmer, ona da Ebu Cühayfe'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Ben iyice (bağdaş kurup) iyice yerleşerek yemek yemem."

Açıklama: Hz. Peygamber (sav) daha mütevazi oturmayı tercih ederek kibir alameti sayılabilecek gösterişli bir oturma şeklini tercih etmemiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Et'ime 6, /531

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ أَخْبَرَنَا شَرِيكٌ عَنْ سِمَاكِ بْنِ حَرْبٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ :قَالَ كُنَّا إِذَا أَتَيْنَا النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم جَلَسَ أَحَدُنَا حَيْثُ يَنْتَهِى . قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ غَرِيبٌ . وَقَدْ رَوَاهُ زُهَيْرُ بْنُ مُعَاوِيَةَ عَنْ سِمَاكٍ أَيْضًا .

Bize Ali b. Hucr, ona Şerîk, ona Simâk b. Harb, ona da Câbir b. Semure şöyle demiştir: "Biz Hz. Peygamber'in (sav) huzuruna girdiğimizde her birimiz kalabalığın bittiği yerde otururduk." Ebu İsa (Tirmizî) şöyle demiştir: Bu, hasen sahîh garîb bir hadistir. Bu hadisi Züheyr b. Muâviye de Simâk'tan rivayet etmiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî İsti'zân ve'l-edeb 29, 5/73

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ :« لاَ يُقِمْ أَحَدُكُمْ أَخَاهُ مِنْ مَجْلِسِهِ ثُمَّ يَجْلِسُ فِيهِ » . قَالَ أَبُو عِيسَى :هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .

Bize Kuteybe, ona Hammâd b. Zeyd, ona Eyyûb, ona Nâfi, ona da İbn Ömer'in rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Biriniz kardeşini kaldırıp da onun yerine oturmasın." Ebu İsâ (et-Tirmizî): Bu, hasen-sahîh bir hadistir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Edeb 9, 5/88

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْوَاسِطِىُّ عَنْ عَمْرِو بْنِ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى بْنِ حَبَّانَ عَنْ عَمِّهِ وَاسِعِ بْنِ حَبَّانَ عَنْ وَهْبِ بْنِ حُذَيْفَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: « الرَّجُلُ أَحَقُّ بِمَجْلِسِهِ وَإِنْ خَرَجَ لِحَاجَتِهِ ثُمَّ عَادَ فَهُوَ أَحَقُّ بِمَجْلِسِهِ » . قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ غَرِيبٌ . وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى بَكْرَةَ وَأَبِى سَعِيدٍ وَأَبِى هُرَيْرَةَ .

Bize Kuteybe, ona Hâlid b. Abdullah el-Vâsıtî, ona Amr b. Yahya, ona Muhammed b. Yahya b. Habbân, ona amcası Vâsi' b. Habbân, ona da Vehb b. Huzeyfe'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Kişi oturduğu yerde (geri dönmesi halinde tekrar oturmak için) daha hak sahibidir. Bir ihtiyaç sebebiyle oturduğu yerden kalkıp geri dönerse oraya (oturmak için) başkalarından daha hak sahibi olur." Ebu İsa (et-Tirmizî) şöyle dedi: Bu hasen-sahih-garîb bir hadistir. Bu konuda Ebu Bekre, Ebu Said ve Ebu Hüreyre'den de hadis rivayet edilmiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Edeb 10, 5/89

حَدَّثَنَا سُوَيْدٌ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ أَخْبَرَنَا أُسَامَةُ بْنُ زَيْدٍ حَدَّثَنِى عَمْرُو بْنُ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ :« لاَ يَحِلُّ لِلرَّجُلِ أَنْ يُفَرِّقَ بَيْنَ اثْنَيْنِ إِلاَّ بِإِذْنِهِمَا » . قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ رَوَاهُ عَامِرٌ الأَحْوَلُ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ أَيْضًا .

Bize Süveyd, ona Abdullah, ona Üsâme b. Zeyd, ona Amr b. Şuayb, ona babası (Şuayb), ona da Abdulah b. Amr'ın rivayet ettiğine göre Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "İzinleri olmadan iki kişiyi ayırıp aralarına oturmak helal değildir." Ebu İsa (et-Tirmizî) şöyle demiştir: Bu, hasen-sahîh bir hadistir. Bunu Âmir el-Ahvel, Amr b. Şuayb'dan da rivayet etmiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Edeb 11, 5/89

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ رَافِعٍ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ سُهَيْلِ بْنِ أَبِى صَالِحٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِذَا قَامَ أَحَدُكُمْ عَنْ مَجْلِسِهِ ثُمَّ رَجَعَ فَهُوَ أَحَقُّ بِهِ » .

Bize Amr b. Râfi', ona Cerir, ona Süheyl b. Ebu Salih, ona babası, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Bir kişi yerinden kalkıp oraya (geri) döndüğünde, (daha önce oturduğu) yere oturmaya başkalarından daha fazla hak sahibidir."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Edeb 22, /598

حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَبْدِ رَبِّهِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ مَوْلَى آلِ أَبِى بُرْدَةَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى الْحَسَنِ قَالَ "جَاءَنَا أَبُو بَكْرَةَ فِى شَهَادَةٍ فَقَامَ لَهُ رَجُلٌ مِنْ مَجْلِسِهِ فَأَبَى أَنْ يَجْلِسَ فِيهِ وَقَالَ إِنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ ذَا وَنَهَى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ يَمْسَحَ الرَّجُلُ يَدَهُ بِثَوْبِ مَنْ لَمْ يَكْسُهُ."

Bize Müslim b. İbrahim, ona Şube, ona Abdurabbih b. Said, ona Âli Ebu Bürde'nin azatlısı Ebu Abdullah, ona da Said b. Ebu'l-Hasan şöyle rivayet etmiştir: "Bir gün Ebu Bekre, şahitlik için yanımıza gelmişti. Bir adam ona yerini vermek için ayağa kalktı. O (Ebu Bekre) ise oraya oturmak istemedi ve şöyle dedi: Hz. Peygamber (sav) böyle bir davranışı yasaklamıştır. Hz. Peygamber (sav) bir kimsenin giydirmediği kişinin elbisesine elini sürmesini yasaklamıştır."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 18, /1100

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ جَعْفَرٍ حَدَّثَهُمْ عَنْ شُعْبَةَ عَنْ عَقِيلِ بْنِ طَلْحَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْخَصِيبِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ "جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَامَ لَهُ رَجُلٌ مِنْ مَجْلِسِهِ فَذَهَبَ لِيَجْلِسَ فِيهِ فَنَهَاهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ أَبُو الْخَصِيبِ اسْمُهُ زِيَادُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ.]

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Muhammed b. Cafer, ona Şube, ona Akil b. Talha, ona Ebu'l-Hasib, ona da İbn Ömer şöyle rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber'in (sav) huzuruna bir adam gelmişti. Orada bulunan birisi bu adama (yer vermek için) ayağa kalktı. Gelen kişi de oraya oturdu. Hz. Peygamber (sav), o kişiyi bundan menetti. " [Ebu Davud şöyle demiştir: Ebu'l-Hasib'in adı Ziyad b. Abdurrahman'dır.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 18, /1100

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنْ أَبِى صَالِحٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِثْلَهُ. قَالَ أَبُو صَالِحٍ "فَقُلْتُ لاِبْنِ عُمَرَ فَأَرْبَعَةٌ قَالَ لاَ يَضُرُّكَ."

Bize Müsedded, ona İsa b. Yunus, ona A'meş, ona Ebu Salih, ona da İbn Ömer'in rivayet ettiğine göre Resulullah (sav) bu hadisin benzerini rivayet etmiştir. Ebu Salih şöyle dedi: "İbn Ömer'e dedim ki: Fısıldayanlar dört kişi ise (ne olur)? İbn Ömer şöyle cevap verdi: Bu durumda bir mahsuru olmaz."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 29, /1104