وَحَدَّثَنِى زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَأَبُو كُرَيْبٍ - وَاللَّفْظُ لِزُهَيْرٍ - حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - يَعْنِى ابْنَ عُلَيَّةَ - حَدَّثَنِى رَوْحُ بْنُ الْقَاسِمِ عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِى مَيْمُونَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَتَبَرَّزُ لِحَاجَتِهِ، فَآتِيهِ بِالْمَاءِ فَيَتَغَسَّلُ بِهِ."

Bize Züheyr b. Harb ve Ebu Küreyb (Muhammed b. Alâ), -hadisin lafzı Ebu Küreyb'e aittir- onlara İsmail b. Uleyye, ona Ravh b. Kasım, ona Ata b. Ebu Meymûne ona da Enes b. Malik şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) def-i hacet için uzaklaşırdı. Ben kendisine su geti­rirdim, o da bununla taharetlenirdi (temizlenirdi)."

Açıklama: Bazı rivayetlerde Enes'in getirdiği suyu Hz. Peygamber'in elini yıkaması ya da abdest alması için eline döktüğü ifade edilmektedir. البراز kelimesi açık geniş alan manasındadır. Tuvaletini yapmak için, insanlar görmesin diye uzak yerler gitmeyi ifade eder.Buna bağlı olarak büyük tuvalet anlamında da kullanılır. (Şerhu'n-Nevevî,III, 162-163)

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 621, /128

وَحَدَّثَنِيهِ حَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى يُونُسُ بْنُ يَزِيدَ أَنَّ ابْنَ شِهَابٍ أَخْبَرَهُ قَالَ أَخْبَرَنِى عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ: "أَنَّ أَمَّ قَيْسٍ بِنْتَ مِحْصَنٍ وَكَانَتْ مِنَ الْمُهَاجِرَاتِ الأُوَلِ اللاَّتِى بَايَعْنَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم، وَهِىَ أُخْتُ عُكَّاشَةَ بْنِ مِحْصَنٍ أَحَدُ بَنِى أَسَدِ بْنِ خُزَيْمَةَ قَالَ أَخْبَرَتْنِى أَنَّهَا أَتَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِابْنٍ لَهَا لَمْ يَبْلُغْ أَنْ يَأْكُلَ الطَّعَامَ. قَالَ عُبَيْدُ اللَّهِ أَخْبَرَتْنِى أَنَّ ابْنَهَا ذَاكَ بَالَ فِى حِجْرِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم، فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِمَاءٍ فَنَضَحَهُ عَلَى ثَوْبِهِ وَلَمْ يَغْسِلْهُ غَسْلاً."

Bize Harmele b. Yahya, ona (Abdullah) b. Vehb, ona Yunus b. Yezid, ona İbn Şihâb (ez-Zührî), ona da Ubeydulah b. Abdullah b. Ute b. Mesud şöyle rivayet etmiştir: "Ümmü Kays bt. Mihsan, Hz. Peygamber'e (sav) biat eden ilk muhacir kadınlardandı. Esed b. Huzeyme oğullarına mensup olan Ukkâşe b. Mihsan'ın kız kardeşi idi. Ümmü Kays, Rasul-i Ekrem'e (sav) henüz katı gıda ile beslenecek çağa gelmemiş oğlunu getirdi. Çocuk Rasulullah'ın (sav) kucağına çişini yaptı. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) su isteyerek onu elbisesinin üzerine serpti, elbiseyi iyice yıkamadı."

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 667, /134

حَدَّثَنِى أَبُو الطَّاهِرِ وَحَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى قَالاَ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى يُونُسُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ: "الْفِطْرَةُ خَمْسٌ؛ الاِخْتِتَانُ، وَالاِسْتِحْدَادُ، وَقَصُّ الشَّارِبِ، وَتَقْلِيمُ الأَظْفَارِ، وَنَتْفُ الإِبْطِ."

Bize Ebu Tahir ve Harmele b. Yahya, o ikisine İbn Vehb, ona Yunus, ona İbn Şihâb, ona Said b. Müseyyeb, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Şu bey şey fıtrattır: Sünnet olmak, etek tıraşı olmak, bıyığı kısaltmak, tırnakları kesmek ve koltuk altı temizliği yapmak."

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 598, /125

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ قَالُوا حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ زَكَرِيَّاءَ بْنِ أَبِى زَائِدَةَ عَنْ مُصْعَبِ بْنِ شَيْبَةَ عَنْ طَلْقِ بْنِ حَبِيبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "عَشْرٌ مِنَ الْفِطْرَةِ؛ قَصُّ الشَّارِبِ، وَإِعْفَاءُ اللِّحْيَةِ، وَالسِّوَاكُ، وَاسْتِنْشَاقُ الْمَاءِ، وَقَصُّ الأَظْفَارِ، وَغَسْلُ الْبَرَاجِمِ، وَنَتْفُ الإِبْطِ، وَحَلْقُ الْعَانَةِ، وَانْتِقَاصُ الْمَاءِ." [قَالَ زَكَرِيَّاءُ قَالَ مُصْعَبٌ وَنَسِيتُ الْعَاشِرَةَ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ الْمَضْمَضَةَ. زَادَ قُتَيْبَةُ قَالَ وَكِيعٌ انْتِقَاصُ الْمَاءِ يَعْنِى الاِسْتِنْجَاءَ.]

Bize Kuteybe b. Said, Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Züheyr b. Harb, onlara Vekî, ona Zekeriyya b. Ebu Zâide, ona Mus'ab b. Şeybe, ona Talk b. Habib, ona Abdullah b. Zübeyr, ona da Âişe, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Şu on şey fıtrattandır: Bıyığı kısaltmak, sakalı uzatmak, dişleri misvaklamak, su ile burnu temizlemek (istinşâk), tırnakları kesmek, parmak aralarını yıkamak, koltuk altı kıllarını almak, etek tıraşı olmak ve tuvalet sonrası su ile temizlenmek." [Ravilerden Zekeriyya, Musab'ın, onuncusunu unutmakla beraber ağza su vermek olabilir dediğini nakletmiştir. Kuteybe de rivayetinde, Vekî'in 'intikâsu'l-mâ' ibaresinin istincâ anlamına geldiği ilavesinde bulunmuştur.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 604, /125

وَحَدَّثَنَاهُ أَبُو كُرَيْبٍ أَخْبَرَنَا ابْنُ أَبِى زَائِدَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُصْعَبِ بْنِ شَيْبَةَ فِى هَذَا الإِسْنَادِ مِثْلَهُ غَيْرَ أَنَّهُ قَالَ قَالَ أَبُوهُ. "وَنَسِيتُ الْعَاشِرَةَ."

Bize Ebu Küreyb, ona İbn Ebu Zâide, ona babası, ona da Mus'ab b. Şeybe hadisi bu isnadla benzer şekilde nakletmiş, ancak rivayeti babasının naklettiğini belirtmiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 605, /125

حَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا رَوْحُ بْنُ عُبَادَةَ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّاءُ بْنُ إِسْحَاقَ حَدَّثَنَا أَبُو الزُّبَيْرِ أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرًا يَقُولُ: "نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنْ يُتَمَسَّحَ بِعَظْمٍ أَوْ بِبَعْرٍ."

Bize Züheyr b. Harb, ona Ravh b. Ubâde, ona Zekeriyya b. İshak, ona da Ebu Zübeyr (Muhammed b. Müslim), Cabir (b. Abdullah)'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) bize kemik veya hayvan tezeği ile taharetlenmeyi yasakladı."

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 608, /126

حَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ يُونُسَ الْحَنَفِىُّ حَدَّثَنَا عِكْرِمَةُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ أَبِى طَلْحَةَ حَدَّثَنِى أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ -وَهُوَ عَمُّ إِسْحَاقَ- قَالَ: "بَيْنَمَا نَحْنُ فِى الْمَسْجِدِ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم، إِذْ جَاءَ أَعْرَابِىٌّ فَقَامَ يَبُولُ فِى الْمَسْجِدِ. فَقَالَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَهْ مَهْ. قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لاَ تُزْرِمُوهُ، دَعُوهُ. فَتَرَكُوهُ حَتَّى بَالَ. ثُمَّ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَعَاهُ فَقَالَ لَهُ إِنَّ هَذِهِ الْمَسَاجِدَ لاَ تَصْلُحُ لِشَىْءٍ مِنْ هَذَا الْبَوْلِ وَلاَ الْقَذَرِ، إِنَّمَا هِىَ لِذِكْرِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ وَالصَّلاَةِ وَقِرَاءَةِ الْقُرْآنِ. أَوْ كَمَا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم. قَالَ فَأَمَرَ رَجُلاً مِنَ الْقَوْمِ فَجَاءَ بِدَلْوٍ مِنْ مَاءٍ فَشَنَّهُ عَلَيْهِ."

Bize Züheyr b. Harb, ona Ömer b. Yunus el-Hanefî, ona İkrime b. Ammâr, ona İshak b. Ebu Talha, ona da İshak'ın amcası olan Enes b. Malik şöyle rivayet etmiştir: "Bir defasında mescitte Rasulullah'la (sav) birlikte iken, birden bir bedevi geldi ve mescidin içine bevletmeye başladı. Rasulullah'ın (sav) ashâbı '(Dur! Ne yapıyorsun anlamında) Hey, heey!' diye seslendiler. Rasulullah (sav) 'Adamı rahatsız etmeyin, bırakın' buyurdular. Ashâb da işini bitirinceye kadar ona dokunmadılar. Sonra Rasulullah (sav) adamı çağırarak 'Şüphesiz bu mescitlerde ne küçük ne de büyük abdest bozmak uygun değildir. Buralar Allah'ı (ac) anmak, namaz kıl­mak ve Kur'ân okumak içindir' veya buna yakın ifadelerle onu uyardı. Müteakiben Hz. Peygamber (sav) cemaatten birinden bir kova su getirmesini istedi ve suyu o bevlin üzerine serpti."

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 661, /133

وَحَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ هِشَامٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: "أُتِىَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِصَبِىٍّ يَرْضَعُ، فَبَالَ فِى حِجْرِهِ، فَدَعَا بِمَاءٍ فَصَبَّهُ عَلَيْهِ."

Bize Züheyr b. Harb, ona Cerîr, ona Hişâm, ona da babası, Âişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah'a (sav) henüz meme emen bir çocuk getirildi. Çocuk onun kucağına bevletti. Rasulullah (sav) hemen su isteyerek onu bevlin üzerine döktü."

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 663, /134

وَحَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا خَالِدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ خَالِدٍ عَنْ أَبِى مَعْشَرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ وَالأَسْوَدِ: "أَنَّ رَجُلاً نَزَلَ بِعَائِشَةَ فَأَصْبَحَ يَغْسِلُ ثَوْبَهُ فَقَالَتْ عَائِشَةُ إِنَّمَا كَانَ يُجْزِئُكَ إِنْ رَأَيْتَهُ أَنْ تَغْسِلَ مَكَانَهُ، فَإِنْ لَمْ تَرَ نَضَحْتَ حَوْلَهُ. وَلَقَدْ رَأَيْتُنِى أَفْرُكُهُ مِنْ ثَوْبِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَرْكًا فَيُصَلِّى فِيهِ."

Bize Yahya b. Yahya, ona Halid b. Abdullah, ona Halid, o da Ebu Ma'şer, ona İbrahim, ona da Alkame ile Esved şöyle rivayet etmişlerdir: "Bir kişi Âişe'ye mi­safir olmuştu. Sabahleyin elbisesini yıkamaya başladı. Âişe ona 'Eğer meninin (elbisende) nereye bulaştığını gördüysen, sadece yerini yıkaman yeterlidir. Görmediysen, etrafını da yıkarsın. Ben Rasulullah'ın (sav) elbisesinden onu ovalayarak çıkardığımı, ardından o elbise ile namaz kıldığını bilirim."

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 668, /134

حَدَّثَنِى أَبُو الطَّاهِرِ وَحَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى قَالاَ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى يُونُسُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ: "الْفِطْرَةُ خَمْسٌ؛ الاِخْتِتَانُ، وَالاِسْتِحْدَادُ، وَقَصُّ الشَّارِبِ، وَتَقْلِيمُ الأَظْفَارِ، وَنَتْفُ الإِبْطِ."

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 598, /125