أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ الأَشَجُّ عَنْ أَبِى خَالِدٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ صِلَةَ قَالَ كُنَّا عِنْدَ عَمَّارٍ فَأُتِىَ بِشَاةٍ مَصْلِيَّةٍ فَقَالَ كُلُوا . فَتَنَحَّى بَعْضُ الْقَوْمِ قَالَ إِنِّى صَائِمٌ . فَقَالَ عَمَّارٌ مَنْ صَامَ الْيَوْمَ الَّذِى يُشَكُّ فِيهِ فَقَدْ عَصَى أَبَا الْقَاسِمِ صلى الله عليه وسلم .

Bize Abdullah b. Said el-Eşec, ona Ebu Hâlid, ona Amr b. Kays, ona Ebu İshak, ona da Sıla şöyle rivayet etmiştir: "Biz, Ammar'ın yanında iken ona kızartılmış bir koyun getirildi. Ammar, '(buyrun) yiyin!' dedi. Orada bulunanlardan biri kenara çekilip 'ben oruçluyum' dedi. Ammâr da, (Ramazan ayının girip girmediğinin belli olmadığı bu) şüpheli günde oruç tutan, Ebu'l-Kâsım'a (sav) isyan etmiştir' dedi."

Açıklama: Yevmü'ş-şek: Ramazan hilalinin görülüp görülmediğinin konuşulduğu ancak hilalin görülmesinin sabit olmadığı gündür. Aynî, Umdetü'l-Kârî, (Beyrut: Dâru ihyai't-türasi'l-Arabi, ts), 10: 279.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 37, /2230

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو خَالِدٍ الأَحْمَرُ عَنْ عَمْرِو بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ صِلَةَ بْنِ زُفَرَ قَالَ: "كُنَّا عِنْدَ عَمَّارٍ فِى الْيَوْمِ الَّذِى يُشَكُّ فِيهِ، فَأُتِىَ بِشَاةٍ، فَتَنَحَّى بَعْضُ الْقَوْمِ. فَقَالَ عَمَّارٌ مَنْ صَامَ هَذَا الْيَوْمَ فَقَدْ عَصَى أَبَا الْقَاسِمِ صلى الله عليه وسلم."

Bize Muhammed b. Abdullah b. Nümeyr, ona Ebu Hâlid Ahmer, ona Amr b. Kays, ona da Ebu İshak, Sıla b. Züfer'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Şek gününde (ramazan hilalinin görülmeyip, ertesi günün şaban ayının son günü mü yoksa ramazan ayının ilk günü mü olduğunun tespit edilemediği gün), Ammâr (b. Yâsir)'in yanındaydık. Derken (ikram için) bir koyun getirildi. Topluluktan biri (yemeyip) kenara çekildi. Bunun üzerine Ammâr 'Bugün oruç tutan kimse, Ebu Kâsım'a (sav) isyan etmiş sayılır' dedi."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mâ câe fi's-sıyâm 3, /265

أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ عَنْ أَبِى يُونُسَ عَنْ سِمَاكٍ قَالَ: "دَخَلْتُ عَلَى عِكْرِمَةَ فِى يَوْمٍ قَدْ أُشْكِلَ مِنْ رَمَضَانَ هُوَ أَمْ مِنْ شَعْبَانَ. وَهُوَ يَأْكُلُ خُبْزًا وَبَقْلاً وَلَبَنًا، فَقَالَ لِى هَلُمَّ. فَقُلْتُ إِنِّى صَائِمٌ. قَالَ وَحَلَفَ بِاللَّهِ لَتُفْطِرَنَّ. قُلْتُ سُبْحَانَ اللَّهِ مَرَّتَيْنِ، فَلَمَّا رَأَيْتُهُ يَحْلِفُ لاَ يَسْتَثْنِى تَقَدَّمْتُ قُلْتُ هَاتِ الآنَ مَا عِنْدَكَ. قَالَ سَمِعْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: صُومُوا لِرُؤْيَتِهِ وَأَفْطِرُوا لِرُؤْيَتِهِ. فَإِنْ حَالَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُ سَحَابَةٌ أَوْ ظُلْمَةٌ فَأَكْمِلُوا الْعِدَّةَ عِدَّةَ شَعْبَانَ، وَلاَ تَسْتَقْبِلُوا الشَّهْرَ اسْتِقْبَالاً، وَلاَ تَصِلُوا رَمَضَانَ بِيَوْمٍ مِنْ شَعْبَانَ."

Bize Kuteybe, ona İbn Ebu Adî, ona Ebu Yunus, ona da Simâk şöyle rivayet etmiştir: Ramazan ayı mı yoksa şaban mı olduğuna dair şüphe edilen günde (yevm-i şekte), İkrime'nin yanına girdim. Baktım ki ekmek, sebze ve süt yiyip içiyordu. Bana da 'Buyur ye' dedi. Ben de oruçlu olduğunu söyledim. İkrime, Allah adına yemin ederek 'Muhakkak orucunu bozacaksın' dedi. Ben iki kere 'subhânallâh' desem de yemin edip hiç taviz vermediğini görünce, yanaşıp '(Bu konuda) bildiğin ne varsa söyle bakalım' dedim. O da İbn Abbas'tan naklen Hz. Peygamber'in şöyle buyurduğunu nakletti: "Ramazan hilalini görerek oruca başlayın, şevvalin hilalini görerek de bayram edin. Eğer hilalle aranıza bir bulut ya da bir karaltı girecek olur da (hilali göremezseniz), şaban ayının gün sayısını (otuza) tamamlayın. Bu durumdayken hemen ramazan ayını oruçla karşılamayın, şabandan bir günü de ramazana eklemeyin."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 37, /2230

أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا أَبُو خَالِدٍ الأَحْمَرُ عَنْ عَمْرِو بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ صِلَةَ قَالَ : " كُنَّا عِنْدَ عَمَّارِ بْنِ يَاسِرٍ فَأُتِىَ بِشَاةٍ مَصْلِيَّةٍ فَقَالَ : كُلُوا. فَتَنَحَّى بَعْضُ الْقَوْمِ فَقَالَ : إِنِّى صَائِمٌ. فَقَالَ عَمَّارٌ : مَنْ صَامَ الْيَوْمَ الَّذِى يَشُكُّ فِيهِ فَقَدْ عَصَى أَبَا الْقَاسِمِ -صلى الله عليه وسلم-."

Bize Abdullah b. Said, ona Ebu Hâlid el-Ahmer, ona Amr b. Kays, ona Ebu İshak, ona da Sıla şöyle rivayet etmiştir: "Ammar b. Yasir'in yanında idik de kızartılmış bir koyun getirildi. (Ammar), ''(haydi) yiyin!'' dedi. Topluluktan biri kenara çekilip 'ben oruçluyum' dedi. Ammar da 'şüphe edilen günde oruç tutan Ebu Kâsım'a (sav) isyan etmiştir' dedi."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 1, 2/1047

أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ أَخْبَرَنَا الْوَلِيدُ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ عَنْ يَحْيَى عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « لاَ تَقَدَّمُوا قَبْلَ الشَّهْرِ بِصِيَامٍ إِلاَّ رَجُلٌ كَانَ يَصُومُ صِيَامًا أَتَى ذَلِكَ الْيَوْمُ عَلَى صِيَامِهِ » .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 31, /2229

أَخْبَرَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ شُعَيْبِ بْنِ اللَّيْثِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبِى عَنْ جَدِّى قَالَ أَخْبَرَنِى شُعَيْبُ بْنُ إِسْحَاقَ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ وَابْنِ أَبِى عَرُوبَةَ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ « أَلاَ لاَ تَقَدَّمُوا الشَّهْرَ بِيَوْمٍ أَوِ اثْنَيْنِ إِلاَّ رَجُلٌ كَانَ يَصُومُ صِيَامًا فَلْيَصُمْهُ » .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 38, /2230

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ ابْنُ عُلَيَّةَ حَدَّثَنَا حَاتِمُ بْنُ أَبِى صَغِيرَةَ عَنْ سِمَاكِ بْنِ حَرْبٍ قَالَ : أَصْبَحْتُ فِى يَوْمٍ قَدْ أُشْكِلَ عَلَىَّ مِنْ شَعْبَانَ أَوْ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَأَصْبَحْتُ صَائِماً ، فَأَتَيْتُ عِكْرِمَةَ فَإِذَا هُوَ يَأْكُلُ خُبْزاً وَبَقْلاً فَقَالَ : هَلُمَّ إِلَى الْغَدَاءِ. فَقُلْتُ : إِنِّى صَائِمٌ. فَقَالَ : أُقْسِمُ بِاللَّهِ لَتُفْطِرَنَّ. فَلَمَّا رَأَيْتُهُ حَلَفَ وَلاَ يَسْتَثْنِى تَقَدَّمْتُ فَتَغَدَّيْتُ وَإِنَّمَا تَسَحَّرْتُ قُبَيْلَ ذَلِكَ ثُمَّ قُلْتُ : هَاتِ الآنَ مَا عِنْدَكَ. فَقَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« صُومُوا لِرُؤْيَتِهِ وَأَفْطِرُوا لِرُؤْيَتِهِ ، فَإِنْ حَالَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُ سَحَابٌ فَكَمِّلُوا الْعِدَّةَ ثَلاَثِينَ ، وَلاَ تَسْتَقْبِلُوا الشَّهْرَ اسْتِقْبَالاً ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Savm 1, 2/1048

عبد الرزاق عن الثوري عن سماك عن عكرمة قال : رأيته أمر رجلا بعد الظهر فأفطر وقال : من صام هذا اليوم فقد عصى رسول الله صلى الله عليه وسلم.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Sıyâm 7319, 4/160

أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ السُّلَمِىُّ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الصُّوفُىُّ حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْكَاتِبُ حَدَّثَنَا نُعَيْمُ بْنُ حَمَّادٍ حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ عَنْ مُجَالِدٍ عَنْ عَامِرٍ : أَنَّ عُمَرَ وَعَلِيًّا رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمَا: " كَانَا يَنْهَيَانِ عَنْ صَوْمِ الْيَوْمِ الَّذِى يُشَكُّ فِيهِ مِنْ رَمَضَانَ."

• Beyhakî Sünen-i Kebir Savm 8034, 8/432