وَبِإِسْنَادِهِ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ حَدَّثَنِى سَلَمَةُ بْنُ كُهَيْلٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِىِّ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ سُوَيْدٍ قَالَ قَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْعُودٍ : ثَلاَثَةُ أَيَّامٍ لِلْمُسَافِرِ وَيَوْمٌ لِلْمُقِيمِ. قَالَ الْحَارِثُ : فَمَا أَنْزِعُ خُفَّىَّ حَتَّى آتِىَ فِرَاشِى.

Yine onun isnadıyla şöyle dedi: Bize Süfyan, ona Seleme b. Küheyl, ona İbrahim et-Teymî, ona el-Hâris b. Süveyd, ona da Abdullah b. Mes’ûd şöyle dedi: “Meshin süresi, yolcu için üç gün, mukim için bir gündür.” el-Hâris şöyle dedi: Ben, yatağıma girinceye kadar mestlerimi çıkarmazdım.

Açıklama: İsnadın tamamı için bk. BS001325.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Tahâret 1326, 2/321

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ زِرٍّ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ عَسَّالٍ قَالَ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَأْمُرُنَا أَنْ لاَ نَنْزِعَ خِفَافَنَا ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ إِلاَّ مِنْ جَنَابَةٍ، لَكِنْ مِنْ غَائِطٍ وَبَوْلٍ وَنَوْمٍ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Asım (b. Ebu Necûd), ona da Zir (b. Hubeyş), Safvan b. Assâl'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), cünüplük hariç, küçük ve büyük tuvaletlerimizi yaptığımızdan ve uykudan dolayı üç gün boyunca çıkarmamamızı bize emretti."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 62, /86

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ عَمْرِو بْنِ قَيْسٍ عَنِ الْحَكَمِ بْنِ عُتَيْبَةَ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُخَيْمِرَةَ عَنْ شُرَيْحِ بْنِ هَانِئٍ عَنْ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ قَالَ: "جَعَلَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ وَلَيَالِيَهُنَّ لِلْمُسَافِرِ، وَيَوْماً وَلَيْلَةً لِلْمُقِيمِ. يَعْنِى الْمَسْحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ."

Bize Muhammed b. Yusuf, ona Sufyân (es-Sevrî), ona Amr b. Kays, ona Hakem b. Uteybe, ona Kâsım b. Muhaymire, ona da Şureyh b. Hâni'nin rivayet ettiğine göre, Ali b. Ebi Tâlib (ra) şöyle demiştir: "Rasulullah (sav), mestler üzerine meshini süresini, seferî olan bir kimse için üç gün üç gece; yolcu olmayan (yaşadığı yerde bulunan) kimse için ise, bir gün bir gece olarak belirlemiştir."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 42, 1/556

أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحَافِظُ وَأَبُو سَعِيدِ بْنُ أَبِى عَمْرٍو قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ : مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ عَفَّانَ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ حَدَّثَنِى عَبْدُ الْوَهَّابِ الثَّقَفِىُّ عَنْ خَالِدٍ الْحَذَّاءِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى بَكْرَةَ عَنْ أَبِيهِ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- سُئِلَ عَنِ الْمَسْحِ عَلَى الْخُفَّيْنِ فَقَالَ : " لِلْمُسَافِرِ ثَلاَثَةُ أَيَّامٍ وَلَيَالِيهِنَّ ، وَلِلْمُقِيمِ يَوْمٌ وَلَيْلَةٌ " [ وَكَانَ أَبِى يَنْزِعُ خُفَّيْهِ وَيَغْسِلُ رِجْلَيْهِ.]

Bize Ebû Abdullah el-Hafız ve Ebû Saîd b. Ebî Amr, onlara Ebû’l-Abbas Muhammed b. Yakub, ona el-Hasan b. Ali b. Affân, ona Zeyd b. el-Hubâb, ona Abdülvehhâb es-Sekafî, ona Halid el-Hazzâ’, ona Abdurrahman b. Ebî Bekre, ona da babasının haber verdiğine göre; Rasûlullah’ (sav) mestler üzerine mesh konusu sorulmuş, o da şöyle buyurmuştur: "Yolcu için üç gün üç gece, mukim için de bir gün bir gecedir." [ Babam mestlerini çıkarır, ayaklarını yıkardı.]

• Beyhakî Sünen-i Kebir Tahâret 1319, 2/318

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْحَافِظُ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ : مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ الْوَلِيدِ الْبَيْرُوتِىُّ أَخْبَرَنَا ابْنُ شُعَيْبٍ قَالَ أَخْبَرَنِى شَيْبَانُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَاصِمِ بْنِ بَهْدَلَةَ وَهُوَ ابْنُ أَبِى النَّجُودِ أَنَّهُ حَدَّثَهُمْ عَنْ زِرِّ بْنِ حُبَيْشٍ قَالَ : أَتَيْتُ صَفْوَانَ بْنَ عَسَّالٍ فَقُلْتُ لَهُ : "إِنَّكَ كُنْتَ امْرَأً مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- وَإِنَّهُ قَدْ حَكَّ فِى صَدْرِى الْمَسْحُ عَلَى الْخُفَّيْنِ مِنَ الْبَوْلِ وَالْغَائِطِ ، فَأَخْبِرْنِى بِشَىْءٍ إِنْ كُنْتَ سَمِعْتَهُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم-. قَالَ : كَانَ يَأْمُرُنَا إِذَا كُنَّا سَفْرًا أَوْ مُسَافِرِينَ أَنْ لاَ نَخْلَعَ خِفَافَنَا ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ وَلَيَالِيهِنَّ إِلاَّ مِنْ جَنَابَةٍ ، لَكِنْ مِنْ بَوْلٍ اوَ غَائِطٍ او َنَوْمٍ."

Bize Muhammed b. Abdullah el-Hafız, ona Ebû'l-Abbas Muhammed b. Yakub, ona el-Abbas b. el-Velîd el-Beyrûtî, ona İbn Şuayb, ona Şeybân b. Abdurrahman, ona Asım b. Behdele b. Ebî'n-Nucûd, ona da Zirr b. Hubeyş şöyle anlatmış: Safvân b. Assâl'a gittim ve kendisine dedim ki: "Sen, Rasûlullah'ın (sav) ashabından birisin. Büyük ve küçük abdest yaptıktan sonra mestler üzerine mesh etmek konusu benim kafamı kurcalıyor. Eğer bu konuda Rasûlullah'dan (sav) bir şey duydun ise, bana söyle!" Safvân dedi ki: "Rasûlullah (sav) bize, seferde iken -yahut yolculuk sırasında- sadece küçük veya büyük abdest, yahut da uyku sebebiyle üç gün ve gece boyunca mestlerimizi çıkarmamamızı emrediyordu, ancak cünüplük halini hariç tutmuştu."

• Beyhakî Sünen-i Kebir Tahâret 562, 1/347

وَأَخْبَرَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ : عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ الأَصْبَهَانِىُّ أَخْبَرَنَا أَبُو سَعِيدٍ : أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ الْبَصْرِىُّ بِمَكَّةَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الزَّعْفَرَانِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ الضَّرِيرُ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنِ الْحَكَمِ بْنِ عُتَيْبَةَ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُخَيْمِرَةَ عَنْ شُرَيْحِ بْنِ هَانِئٍ قَالَ : " سَأَلْتُ عَائِشَةَ عَنِ الْمَسْحِ عَلَى الْخُفَّيْنِ فَقَالَتْ : سَلْ عَلِىَّ بْنَ أَبِى طَالِبٍ ، فَإِنَّهُ كَانَ يَغْزُو مَعَ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم-. فَسَأَلْتُهُ فَقَالَ : كُنَّا نَمْسَحُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ وَلَيَالِيَهُنَّ لِلْمُسَافِرِ ، وَيَوْمًا وَلَيْلَةً لِلْمُقِيمِ." [رَوَاهُ مُسْلِمٌ فِى الصَّحِيحِ عَنْ زُهَيْرِ بْنِ حَرْبٍ عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ ، وَقَالَ فِى الْحَدِيثِ فَقَالَتْ : ائْتِ عَلِيًّا فَإِنَّهُ أَعْلَمُ بِذَلِكَ مِنِّى ، فَأَتَيْتُ عَلِيًّا فَذَكَرَهُ. وَأَخْرَجَهُ أَيْضًا مِنْ حَدِيثِ زَيْدِ بْنِ أَبِى أُنَيْسَةَ عَنِ الْحَكَمِ بْنِ عُتَيْبَةَ.]

Bize Ebû Muhammed Abdullah b. Yusuf el-Isbahanî, ona Mekke'de Ebû Saîd Ahmed b. Muhammed b. Ziyâd el-Basrî, ona el-Hasan b. Muhammed ez-Za'ferânî, ona Ebû Muaviye ed-Darîr, ona el-A'meş, ona el-Hakem b. Uteybe, ona el-Kasım b. Muhaymire, ona Şureyh b. Hânî' şöyle dedi: "Ha. Âişe'ye mestler üzerine meshin hükmünü sordum. Bana, 'Ali b. Ebî Talib'e git, çünkü Rasûlullah (sav) ile birlikte gazaya gidiyordu" dedi. Ben de gittim, Hz. Ali'ye sordum, bana şöyle dedi: "Rasûlullah (sav) döneminde biz, yolcu iken üç gün ve gece, mukîm iken ise bir gün ve gece mesh yapardık." [Bu hadîsi Müslim, Züheyr b. Harb vasıtasıyla Ebû Muaviye'den naklen Sahîh'inde rivâyet etti. Bu rivâyette Hz. Âişe'nin şöyle söylediğini kaydetti: "Ali'ye git, çünkü o bunu benden daha iyi bilir." Bunun üzerine Hz. Ali'ye gittim, diyerek aynı hadisi zikreder.] [Bu hadîsi Müslim, Zeyd b. Ebî Üneyse'nin rivâyeti olarak el-Hakem b. Uteybe'den de tahric etmiştir.]

وَأَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا أَبُو سَعِيدٍ ابْنُ الأَعْرَابِىِّ حَدَّثَنَا سَعْدَانُ بْنُ نَصْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ شَقِيقٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ الْحَارِثِ بْنِ الْمُصْطَلِقِ قَالَ : خَرَجْتُ مَعَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ إِلَى الْمَدِينَةِ ، فَلَمْ يَنْزِعِ الْخُفَّ ثَلاَثًا يَمْسَحُ عَلَيْهِ.

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Ebû Saîd b. el-A’râbî, ona Sa’dân b. Nasr, ona Ebû Muâviye, ona el-A’meş, ona Şekîk, ona da Amr b. el-Hâris b. el-Mustalik şöyle demiş: “Abdullah b. Mes’ûd ile birlikte Medine’ye gitmek üzere yola çıkmıştım, Abdullah üç gün boyunca mestlerini çıkarmadı, onların üzerine meşhetti.”

• Beyhakî Sünen-i Kebir Tahâret 1327, 2/321

أَخْبَرَنَاهُ عُمَرُ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيزِ أَخْبَرَنَا عَلِىُّ بْنُ الْفَضْلِ الْخُزَاعِىُّ أَخْبَرَنَا أَبُو شُعَيْبٍ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِىٍّ عَنْ سُفْيَانَ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ كُهَيْلٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِىِّ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ : يَمْسَحُ الْمُسَافِرُ ثَلاَثًا. قَالَ وَقَالَ الْحَارِثُ : مَا أَخْلَعُ خُفَّىَّ حَتَّى آتِىَ فِرَاشِى. وَرَوَاهُ يَزِيدُ بْنُ أَبِى زِيَادٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِىِّ فَخَالَفَهُمْ جَمِيعًا.

Bize Ömer b. Abdülaziz, ona Ali b. el-Fadl el-Huzâî, ona Ebû Şuayb, ona Ali b. Abdullah, ona Abdurrahman b. Mehdî, ona Süfyan b. Saîd, ona Seleme b. Küheyl, ona İbrahim et-Teymî, ona el-Hâris b. Süveyd, ona da Abdullah şöyle dedi: “Seferî olan kişi üç gün mesheder.” el-Hâris şöyle dedi: Ben, yatağıma gitmeden mestlerimi çıkarmazdım. Bunu Yezîd b. Ebî Ziyâd da tamamen farklı bir isnadla İbahim et-Teymî’den rivayet eder.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Tahâret 1334, 2/325