أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ عَلِىٍّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ دَاوُدَ قَالَ حَدَّثَنَا ثَوْرٌ عَنْ خَالِدِ بْنِ مَعْدَانَ عَنْ رَبِيعَةَ الْجُرَشِىِّ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَصُومُ شَعْبَانَ وَرَمَضَانَ، وَيَتَحَرَّى الاِثْنَيْنِ وَالْخَمِيسَ."

Bize Amr b. Ali, ona Abdullah b. Davud, ona Sevr, ona Halid b. Ma'dân, ona da Rabîa el-Cüraşî, Âişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), şaban ve ramazan aylarını oruçlu geçirir; pazartesi ve perşembe günlerini de oruç tutmak için kollardı (fırsat bilirdi)."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 36, /2230

أَخْبَرَنَا الرَّبِيعُ بْنُ سُلَيْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ قَالَ أَخْبَرَنِى أُسَامَةُ بْنُ زَيْدٍ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَهُ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ: "أَنَّهُ سَأَلَ عَائِشَةَ عَنْ صِيَامِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم، فَقَالَتْ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَصُومُ حَتَّى نَقُولَ لاَ يُفْطِرُ، وَيُفْطِرُ حَتَّى نَقُولَ لاَ يَصُومُ. وَكَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ أَوْ عَامَّةَ شَعْبَانَ."

Bize Rebî b. Süleyman, ona İbn Vehb, ona Üsâme b. Zeyd, ona Muhammed b. İbrahim, ona da Ebu Seleme b. Abdurrahman şöyle rivayet etmiştir: "Âişe'ye, Rasulullah'ın (sav) (aylık tuttuğu) orucu hakkında sordum, şöyle cevap verdi: 'Hz. Peygamber (sav), bizler 'Herhalde (bu ay) hiç orucu bırakmayacak' diyecek kadar oruç tutar; bazen de bizler 'Herhalde (bu ay) hiç oruç tutmayacak' diyecek şekilde oruç tutmazdı. Şaban ayının ise tamamını veya büyük kısmını oruçlu geçirirdi'."

Açıklama: Metindeki ''أَوْ'' ifadesi Sindî'ye göre ''بل'' anlamındadır. Şarih Vellevî'ye göre, râvilerden kaynaklanan bir şüphe de olabilir (Vellevî, Zahîratü'l-'ukbâ, XXI, 17). Tercümede Sindî'nin görüşü tercih edilmiştir.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 34, /2230

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ عَنْ شُعْبَةَ عَنْ يَزِيدَ الرِّشْكِ عَنْ مُعَاذَةَ الْعَدَوِيَّةِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَصُومُ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ. قُلْتُ مِنْ أَيِّهِ؟ قَالَتْ لَمْ يَكُنْ يُبَالِى مِنْ أَيِّهِ كَانَ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ğunder, ona Şu'be, ona Yezid er-Rişk, ona da Muâze el-Adeviyye, Âişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), her aydan üç gün oruç tutardı. (Âişe'ye) 'Hangi günleri?' diye sorduğumda, 'Hangi gün olduğuna dikkat etmezdi' cevabını verdi."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mâ câe fi's-sıyâm 29, /274

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنِ ابْنِ أَبِى لَبِيدٍ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ قَالَ: "سَأَلْتُ عَائِشَةَ عَنْ صِيَامِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم، فَقَالَتْ كَانَ يَصُومُ حَتَّى نَقُولَ قَدْ صَامَ، وَيُفْطِرُ حَتَّى نَقُولَ قَدْ أَفْطَرَ. وَلَمْ أَرَهُ صَامَ مِنْ شَهْرٍ قَطُّ أَكْثَرَ مِنْ صِيَامِهِ مِنْ شَعْبَانَ. كَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ كُلَّهُ، كَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ إِلاَّ قَلِيلاً."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Süfyân b. Uyeyne, ona İbn Ebu Lebîd, ona da Ebu Seleme şöyle rivayet etmiştir: "Âişe'ye Hz. Peygamber'in (sav) orucu hakkında sordum. O da bizler (bazen) 'Artık ayın tamamını oruçlu geçirecek galiba' diyecek şekilde tutar; (bazen de) 'Bu ay hiç oruç tutmayacak galiba' diyecek şekilde oruç tutmazdı. Şaban ayından daha fazla oruç tuttuğu başka bir ay görmedim. Bazen şabanın tamamını oruçlu geçirir, bazen de az bir kısmı hariç çoğunda oruç tutardı' cevabını verdi."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mâ câe fi's-sıyâm 30, /274

أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ سَعْدِ بْنِ الْحَكَمِ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّى قَالَ حَدَّثَنَا نَافِعُ بْنُ يَزِيدَ أَنَّ ابْنَ الْهَادِ حَدَّثَهُ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَهُ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ - يَعْنِى ابْنَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ - عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: "لَقَدْ كَانَتْ إِحْدَانَا تُفْطِرُ فِى رَمَضَانَ، فَمَا تَقْدِرُ عَلَى أَنْ تَقْضِىَ حَتَّى يَدْخُلَ شَعْبَانُ. وَمَا كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَصُومُ فِى شَهْرٍ مَا يَصُومُ فِى شَعْبَانَ. كَانَ يَصُومُهُ كُلَّهُ إِلاَّ قَلِيلاً بَلْ كَانَ يَصُومُهُ كُلَّهُ."

Bize Ahmed b. Sa'd b. Hakem, ona amcası (Said b. Ebu Meryem), ona Nâfi b. Yezid, ona İbn Hâd, ona Muhammed b. İbrahim, ona da Ebu Seleme b. Abdurrahman, Âişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Bizden biri ramazan ayında orucunu tutamadığında, (ertesi yılın) şaban ayı girene kadar kaza etmeye güç yetiremezdi. Rasulullah (sav) şaban ayında tuttuğu kadar başka hiçbir ayda oruç tutmamıştır. Bazen şabanın tamamına yakınını, hatta tamamını oruçlu geçirdiği olurdu."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 34, /2230

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى لَبِيدٍ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ قَالَ: "سَأَلْتُ عَائِشَةَ فَقُلْتُ أَخْبِرِينِى عَنْ صِيَامِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم. قَالَتْ كَانَ يَصُومُ حَتَّى نَقُولَ قَدْ صَامَ، وَيُفْطِرُ حَتَّى نَقُولَ قَدْ أَفْطَرَ. وَلَمْ يَكُنْ يَصُومُ شَهْرًا أَكْثَرَ مِنْ شَعْبَانَ. كَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ إِلاَّ قَلِيلاً كَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ كُلَّهُ."

Bize Muhammed b. Abdullah b. Yezid, ona Süfyân, ona Abdullah b. Ebu Lebîd, ona da Ebu Seleme şöyle rivayet etmiştir: "Âişe'den, bana Rasulullah'ın (sav) (aylık tuttuğu) orucu hakkında bilgi vermesini istediğimde şöyle cevap verdi: Hz. Peygamber (sav) bazen öyle oruç tutardı ki, bizler artık '(bu ay) orucu bırakmayacak' derdik. Bazen de '(bu ay) hiç oruç tutmadı' diyecek kadar da oruç tutmazdı. Rasulullah (sav), şaban ayında tuttuğu kadar başka bir ayda oruç tutmamıştır. Bazen çok azı hariç şaban ayını oruçlu geçirir, bazen de şabanın tamamında oruçlu olurdu."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 35, /2230

أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ أَخْبَرَنَا مُعَاذُ بْنُ هِشَامٍ حَدَّثَنِى أَبِى عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ قَالَ حَدَّثَنِى أَبُو سَلَمَةَ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: "لَمْ يَكُنْ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى شَهْرٍ مِنَ السَّنَةِ أَكْثَرَ صِيَامًا مِنْهُ فِى شَعْبَانَ، كَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ كُلَّهُ."

Bize İshak b. İbrahim, ona Muâz b. Hişâm, ona babası (Hişâm ed-Destüvâî), ona Yahya b. Ebu Kesîr, ona da Ebu Seleme b. Abdurrahman, Âişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), senenin hiçbir ayında şaban ayındaki kadar çok oruç tutmazdı. Şaban ayının neredeyse tamamını oruçlu geçirirdi."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 35, /2230

أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ سُلَيْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: "كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَصُومُ شَعْبَانَ."

Bize Ahmed b. Süleyman, ona Ebu Davud, ona Süfyân, ona Mansûr, ona da Hâlid b. Sa'd, Âişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Nebî (sav), şaban ayını oruçlu geçirirdi."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 35, /2230

أَخْبَرَنِى عَمْرُو بْنُ عُثْمَانَ عَنْ بَقِيَّةَ قَالَ حَدَّثَنَا بَحِيرٌ عَنْ خَالِدٍ عَنْ جُبَيْرِ بْنِ نُفَيْرٍ: "أَنَّ رَجُلاً سَأَلَ عَائِشَةَ عَنِ الصِّيَامِ، فَقَالَتْ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ كُلَّهُ. وَيَتَحَرَّى صِيَامَ الاِثْنَيْنِ وَالْخَمِيسِ."

Bize Amr b. Osman, ona Bakiyye, ona Bahîr, ona Hâlid, ona da Cübeyr b. Nüfeyr şöyle rivayet etmiştir: "Bir adam Âişe'ye oruç hakkında sordu. O da şöyle cevap verdi: Rasulullah (sav) şaban ayının tamamını oruçlu geçirirdi. Pazartesi ve perşembe günlerini de oruç tutmak için kollardı."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 36, /2230

أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ مَنْصُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَاصِمُ بْنُ يُوسُفَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ يَحْيَى بْنِ طَلْحَةَ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: "دَخَلَ عَلَىَّ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَوْمًا فَقَالَ هَلْ عِنْدَكُمْ شَىْءٌ؟ فَقُلْتُ لاَ. قَالَ فَإِنِّى صَائِمٌ. ثُمَّ مَرَّ بِى بَعْدَ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَقَدْ أُهْدِىَ إِلَىَّ حَيْسٌ فَخَبَأْتُ لَهُ مِنْهُ وَكَانَ يُحِبُّ الْحَيْسَ. قَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّهُ أُهْدِىَ لَنَا حَيْسٌ فَخَبَأْتُ لَكَ مِنْهُ. قَالَ أَدْنِيهِ، أَمَا إِنِّى قَدْ أَصْبَحْتُ وَأَنَا صَائِمٌ . فَأَكَلَ مِنْهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّمَا مَثَلُ صَوْمِ الْمُتَطَوِّعِ مَثَلُ الرَّجُلِ يُخْرِجُ مِنْ مَالِهِ الصَّدَقَةَ، فَإِنْ شَاءَ أَمْضَاهَا وَإِنْ شَاءَ حَبَسَهَا."

Bize Amr b. Mansûr, ona Asım b. Yusuf, ona Ebu Ahvas, ona Talha b. Yahya b. Talha, ona da Mücâhid, Âişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) bir gün yanıma gelip 'Yanınızda (yiyecek) bir şey var mı?' diye sordu. Ben 'Hayır, (yok)' deyince de 'O halde ben oruç tutayım' buyurdu. Sonra bana hediye olarak hays denen bir yemeğin getirildiği başka bir gün daha yanıma uğradı. Hays (yemeğini) sevdiği için, ondan Hz. Peygamber'e (sav) de ayırmıştım. 'Yâ Rasulallah! Bana hays (yemeği) hediye edildi, ben de sana ondan ayırdım' dedim. Rasulullah (sav), 'Oruçlu olarak sabahlamıştım, ancak getir (yiyeyim)' buyurdu. Nebî (sav), o yemeği yedi. Ardından da 'Nafile oruç tutan kişinin misali, sadaka vermek üzere malını (cebincen) çıkaran kimse gibidir. Dilerse onu verir, dilerse (vermeyip, elinde) tutar' buyurdu."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 67, /2237