حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِى هِنْدٍ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَوْفَى عَنْ تَمِيمٍ الدَّارِىِّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِهَذَا الْمَعْنَى قَالَ « ثُمَّ الزَّكَاةُ مِثْلُ ذَلِكَ ثُمَّ تُؤْخَذُ الأَعْمَالُ عَلَى حَسَبِ ذَلِكَ » .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
6696, D000866
Hadis:
حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِى هِنْدٍ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَوْفَى عَنْ تَمِيمٍ الدَّارِىِّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِهَذَا الْمَعْنَى قَالَ « ثُمَّ الزَّكَاةُ مِثْلُ ذَلِكَ ثُمَّ تُؤْخَذُ الأَعْمَالُ عَلَى حَسَبِ ذَلِكَ » .
Tercemesi:
Bize Musa b. İsmail, ona Hammâd, ona Davud b. Ebu Hind, ona Zürâre b. Evfâ, ona da Temim ed-Dârî Peygamber (sav)den (önceki) hadisin manasında (şunu) rivayet etti: Peygamber (sav); "Sonra zekât da böyle (değerlendirilir)dir ve sonra (bütün) ameller bu suretle (değerlendirmeye tabi tutularak) ele alınır." buyurdu.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Salât 150, /203
Senetler:
1. Temim ed-Dârî (Temim b. Evs b. Harice b. Sûd b. Cezime)
2. Ebu Hâcib Zürâre b. Evfâ el-Haraşî (Zürare b. Evfa)
3. Ebu Bekir Davud b. Ebu Hind el-Kuşeyrî (Davud b. Dinar b. Azafir)
4. Ebu Seleme Hammad b. Seleme el-Basrî (Hammad b. Seleme b. Dînar)
5. Ebu Seleme Musa b. İsmail et-Tebûzeki (Musa b. İsmail)
Konular:
İbadet, Zekat
KTB, NAMAZ,
Namaz, ahiretteki karşılığı
Namaz, Kıyamet günü hesabı görülecek ilk amel
Açıklama: Hadis sahih isnad ise zayıftır. Enes b. Hakîm el-Dabbî'nin Alî b. el-Medinî ve İbnü'l-Kattân el-Fârisî ve el-Mizzî meçhûl olduğunu söylemişlerdir. Alî b.Zeyd zayıftır.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
49745, HM009490
Hadis:
حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ قَالَ أَخْبَرَنَا يُونُسُ يَعْنِي ابْنَ عُبَيْدٍ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَنَسِ بْنِ حَكِيمٍ الضَّبِّيِّ
أَنَّهُ خَافَ زَمَنَ زِيَادٍ أَوْ ابْنِ زِيَادٍ فَأَتَى الْمَدِينَةَ فَلَقِيَ أَبَا هُرَيْرَةَ فَانْتَسَبَنِي فَانْتَسَبْتُ لَهُ فَقَالَ يَا فَتَى أَلَا أُحَدِّثُكَ حَدِيثًا لَعَلَّ اللَّهَ أَنْ يَنْفَعَكَ بِهِ قُلْتُ بَلَى رَحِمَكَ اللَّهُ قَالَ إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ بِهِ النَّاسُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ الصَّلَاةِ قَالَ يَقُولُ رَبُّنَا عَزَّ وَجَلَّ لِمَلَائِكَتِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ انْظُرُوا فِي صَلَاةِ عَبْدِي أَتَمَّهَا أَمْ نَقَصَهَا فَإِنْ كَانَتْ تَامَّةً كُتِبَتْ لَهُ تَامَّةً وَإِنْ كَانَ انْتَقَصَ مِنْهَا شَيْئًا قَالَ انْظُرُوا هَلْ لِعَبْدِي مِنْ تَطَوُّعٍ فَإِنْ كَانَ لَهُ تَطَوُّعٌ قَالَ أَتِمُّوا لِعَبْدِي فَرِيضَتَهُ مِنْ تَطَوُّعِهِ ثُمَّ تُؤْخَذُ الْأَعْمَالُ عَلَى ذَلِكُمْ قَالَ يُونُسُ وَأَحْسَبُهُ قَدْ ذَكَرَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
Tercemesi:
Enes b. Hakim ed-Dabbi'den:
Kendisi Ziyad (ya da İbn Ziyad) zamanında onun 'Şerrinden korkup
Medine'ye geldi ve Ebu Hüreyre (Radıyallahü anh) ile karşılaştı.
(Enes sözüne şöyle devam etti :)
Ebu Hüreyre benimle birleşen nesebini açıkladı ve ben de nesebimin
onunla birleştiğini tasdik ettim. Bana dedi ki:
'Ey genç! Rasulullah 'tan sana bir hadis nakledeyim mi? Belki Allah
onunla sana bazı faydalar bahşeder.'
'Tabii, Allah sana rahmet etsin, (buyurun)!'
(Rasulullah (Sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu;)
"Kıyamet günü kulun ilk hesaba çekileceği amel (farz) namazlardır.
İzzet ve celal sahibi Rabbimiz bildiği halde meleklere der ki:
'Kulumun (farz) namazlarına bakın! Tamamlamış mı, var mı?' Eğer tam ise tam olarak yazılır. Ama bir şeyi eksiltmiş (eksik yapmış) ise Allah şöyle der:
'Bakın bakalım, kulumun nafile namazları var mı?' Eğer nafile
namazları varsa şöyle der:
'Kulumun farzdan eksiklerini nafileleriyle tamamlayın!'
Sonra diğer amellerine bu şekilde bakılır/sorgulanır.'''
§Ravilerden Yunus: Sanıyorum ravi Rasulullah'ın ismini zikretti, diye bildirdi.
Açıklama:
Hadis sahih isnad ise zayıftır. Enes b. Hakîm el-Dabbî'nin Alî b. el-Medinî ve İbnü'l-Kattân el-Fârisî ve el-Mizzî meçhûl olduğunu söylemişlerdir. Alî b.Zeyd zayıftır.
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed, Ebu Hureyre 9490, 3/518
Senetler:
()
Konular:
Hadis Rivayeti
İbadet, Namaz
Nafile ibadet, Namaz
Namaz, Dindeki Yeri, Müslüman Üzerindeki Etkisi
Namaz, Kıyamet günü hesabı görülecek ilk amel
Namaz, Mizan, hesabı ilk sorulacak şey namazdır
Sahâbe, sahabiler ve hadîs
Öneri Formu
Hadis Id, No:
6694, D000864
Hadis:
حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ حَدَّثَنَا يُونُسُ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَنَسِ بْنِ حَكِيمٍ الضَّبِّىِّ قَالَ خَافَ مِنْ زِيَادٍ أَوِ ابْنِ زِيَادٍ فَأَتَى الْمَدِينَةَ فَلَقِىَ أَبَا هُرَيْرَةَ قَالَ فَنَسَبَنِى فَانْتَسَبْتُ لَهُ فَقَالَ يَا فَتَى أَلاَ أُحَدِّثُكَ حَدِيثًا قَالَ قُلْتُ بَلَى رَحِمَكَ اللَّهُ . قَالَ يُونُسُ أَحْسِبُهُ ذَكَرَهُ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ
"إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ النَّاسُ بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ أَعْمَالِهِمُ الصَّلاَةُ قَالَ يَقُولُ رَبُّنَا جَلَّ وَعَزَّ لِمَلاَئِكَتِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ انْظُرُوا فِى صَلاَةِ عَبْدِى أَتَمَّهَا أَمْ نَقَصَهَا فَإِنْ كَانَتْ تَامَّةً كُتِبَتْ لَهُ تَامَّةً وَإِنْ كَانَ انْتَقَصَ مِنْهَا شَيْئًا قَالَ انْظُرُوا هَلْ لِعَبْدِى مِنْ تَطَوُّعٍ فَإِنْ كَانَ لَهُ تَطَوُّعٌ قَالَ أَتِمُّوا لِعَبْدِى فَرِيضَتَهُ مِنْ تَطَوُّعِهِ ثُمَّ تُؤْخَذُ الأَعْمَالُ عَلَى ذَاكُمْ."
Tercemesi:
Bize Yakub b. İbrahim, ona İsmail, ona Yunus, ona da Hasan (el-Basrî) rivayet ettiğine göre Enes b. Hakim ed-Dabbi, Ziyad'dan veya İbn Ziyad'dan korkup Medine'ye gelmişti. Ebu Hüreyre ile karşılaştı. (Enes) dedi ki: (Ebu Hureyre) bana nesebimi sordu. Ben de ona nesebimi açıkladım. Bunun üzerine (Ebu Hüreyre bana);
Ey delikanlı, ben sana bir hadis nakledeyim mi? dedi. Ben de tabi ki (naklet), Allah sana merhamet etsin dedim. (Bu hadisin ravilerinden) Yunus dedi ki, öyle zannediyorum ki, Hasan el-Basrî (Ebu Hureyre'nin) Peygamber'den (sav) (naklettiği) bu hadisi (şöyle) rivayet etti; (Allah Rasulü) buyurdu ki:
"İnsanların kıyamet gününde ilk hesaba çekileceği amel, namazdır. Rabbimiz (cc)-bildiği halde- meleklerine (şöyle) der; kulumun (Farz) namazına bakınız, onu tam mı, yoksa eksik mi kılmış? Eğer (O kimsenin farz namazı) tam ise, onun için (namaz sevabı) tam olarak yazılır. Eğer (Farz) namazında eksiklik olursa, Allah Teâlâ (şöyle) emreder: (Bu) kulumun kıldığı nafile (namazı) var mı bakınız! Şayet o kimsenin nafile (namaz) var ise, (şöyle) buyurur: Kulumun (eksik olan) farzını (kıldığı) nafile (namazlardan) tamamlayınız. Sonra (diğer) ameller de bu şekilde (değerlendirmeye tabi olur) alınır."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Salât 150, /203
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Enes b. Hakim ed-Dabbi (Enes b. Hakim)
3. Ebu Said Hasan el-Basrî (Hasan b. Yesâr)
4. Ebu Abdullah Yunus b. Ubeyd el-Abdî (Yunus b. Ubeyd b. Dinar)
5. Ebu Bişr İsmail b. Uleyye el-Esedî (İsmail b. İbrahim b. Miksem)
6. Ebu Yusuf Yakub b. İbrahim el-Abdî (Yakub b. İbrahim b. Kesir b. Zeyd b. Eflah)
Konular:
İbadet, Namaz
KTB, NAMAZ,
Namaz, ahiretteki karşılığı
Namaz, Dindeki Yeri, Müslüman Üzerindeki Etkisi
Namaz, Kıyamet günü hesabı görülecek ilk amel
Öneri Formu
Hadis Id, No:
6695, D000865
Hadis:
حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ حُمَيْدٍ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ رَجُلٍ مِنْ بَنِى سَلِيطٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِنَحْوِهِ
[إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ النَّاسُ بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ أَعْمَالِهِمُ الصَّلاَةُ قَالَ يَقُولُ رَبُّنَا جَلَّ وَعَزَّ لِمَلاَئِكَتِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ انْظُرُوا فِى صَلاَةِ عَبْدِى أَتَمَّهَا أَمْ نَقَصَهَا فَإِنْ كَانَتْ تَامَّةً كُتِبَتْ لَهُ تَامَّةً وَإِنْ كَانَ انْتَقَصَ مِنْهَا شَيْئًا قَالَ انْظُرُوا هَلْ لِعَبْدِى مِنْ تَطَوُّعٍ فَإِنْ كَانَ لَهُ تَطَوُّعٌ قَالَ أَتِمُّوا لِعَبْدِى فَرِيضَتَهُ مِنْ تَطَوُّعِهِ ثُمَّ تُؤْخَذُ الأَعْمَالُ عَلَى ذَاكُمْ ]
Tercemesi:
Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Humeyd, ona Hasan, ona Benî Selît'ten bir adam, ona da Ebu Hureyre (ra) (önceki) hadisin benzerini Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Salât 150, /203
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Racul Min Benî Selît (Racul Min Benî Selît)
3. Ebu Said Hasan el-Basrî (Hasan b. Yesâr)
4. Ebu Ubeyde Humeyd b. Ebu Humeyd et-Tavîl (Humeyd b. Tarhan)
5. Ebu Seleme Hammad b. Seleme el-Basrî (Hammad b. Seleme b. Dînar)
6. Ebu Seleme Musa b. İsmail et-Tebûzeki (Musa b. İsmail)
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, ahiretteki karşılığı
Namaz, Kıyamet günü hesabı görülecek ilk amel
Öneri Formu
Hadis Id, No:
40083, DM001395
Hadis:
أخبرنا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِى هِنْدٍ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَبِى أَوْفَى عَنْ تَمِيمٍ الدَّارِىِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :
" إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الصَّلاَةُ ، فَإِنْ وَجَدَ صَلاَتَهُ كَامِلَةً كُتِبَتْ لَهُ كَامِلَةً ، وَإِنْ كَانَ فِيهَا نُقْصَانٌ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى لِمَلاَئِكَتِهِ : انْظُرُوا هَلْ لِعَبْدِى مِنْ تَطَوُّعٍ؟ فَأَكْمِلُوا لَهُ مَا نَقَصَ مِنْ فَرِيضَتِهِ. ثُمَّ الزَّكَاةُ ثُمَّ الأَعْمَالُ عَلَى حَسَبِ ذَلِكَ "
[ قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : لاَ أَعْلَمُ أَحَداً رَفَعَهُ غَيْرَ حَمَّادٍ. قِيلَ لأَبِى مُحَمَّدٍ : صَحَّ هَذَا؟ قَالَ لا]
Tercemesi:
Bize Süleyman b. Harb, ona Hammâd b. Seleme, ona Davud b. Ebu Hind, ona Zürâre b. Ebu Evfâ, ona da Temîm ed-Dârî’nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) şöyle buyurdu:
"Şüphesiz kulun kendisinden hesaba çekileceği ilk husus namazdır. Namazının eksiksiz olduğu görülürse ona tam olarak yazılır. Namazında eksiklik varsa, yüce Allah meleklerine: Bir bakın, kulumun herhangi bir nafilesi var mı? Farizasının eksiğini o nafilesinden tamamlayın, buyurur. Daha sonra zekât da, arkasından diğer ameller de buna göre (hesap edilecek)tir."
[Ebu Muhammed (ed-Dârimî) dedi ki: Bu hadisi Hammâd’dan başka merfu olarak rivayet eden bir kimse olduğunu bilmiyorum. Ebu Muhammed’e: Peki bu sahih midir, diye sorulunca, o da: Evet, dedi.]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Dârimî, Sünen-i Dârimî, Salât 91, 2/854
Senetler:
1. Temim ed-Dârî (Temim b. Evs b. Harice b. Sûd b. Cezime)
2. Ebu Hâcib Zürâre b. Evfâ el-Haraşî (Zürare b. Evfa)
3. Ebu Bekir Davud b. Ebu Hind el-Kuşeyrî (Davud b. Dinar b. Azafir)
4. Ebu Seleme Hammad b. Seleme el-Basrî (Hammad b. Seleme b. Dînar)
5. Ebu Eyyüb Süleyman b. Harb el-Vâşihî (Süleyman b. Harb b. Büceyl)
Konular:
Namaz, Kıyamet günü hesabı görülecek ilk amel
Namaz, Mizan, hesabı ilk sorulacak şey namazdır
Namaz, nafile ibadet, cemaatle