417 Kayıt Bulundu.
Giriş
Giriş
Bize İbn Ebu Ömer, ona Süfyân b. Uyeyne, ona Hişâm b. Urve, ona da babası (Urve b. Zübeyr), Hz. Peygamber'in (sav) emri (ile alakalı) benzer bir hadis rivayet etmiştir. Süfyân (b. Uyeyne), ''mahallelerde mescitler inşâ edilmesinin emredilmesiyle'' alakalı bu hadisteki ''mahalleler'' (الدُّورِ) kelimesinin ''kabileler'' anlamına geldiğini söylemiştir.
Açıklama: Medine de dahil olmak üzere erken dönem İslam şehirleri belli kabilelere tahsis edilmiş yerlerden teşekkül etmekteydi. Nitekim sonradan tesis edilen garnizon şehirlerde de bu tatbikat görülmektedir. Tercümede ''kabilelerde'' ifadesi yerine ''mahallelerde'' ifadesi tercih edilmiştir.
Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Ebu Bekr el-Hanefî, ona ed-Dahhâk b. Osman, ona Saîd el-Makburî, ona da Ebu Hureyre’nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: “Biriniz mescide girdiği zaman Nebi’ye (sav) selam etsin ve: Allahummeftah lî ebvâbe rahmetik: Allah’ım, bana rahmetinin kapılarını aç, desin. Mescidden çıkarken de Nebi’ye selam etsin ve: Allahumma’sımnî mine’ş-şeytani’r-racim: Allah’ım, beni kovulmuş şeytandan koru, desin.”
Bize Ebu Kureyb, ona Abdurrahman el-Muharibî, ona İsmail b. Müslim, ona Hasan(-ı Basri), ona Cabir b. Abdullah’ın rivayet ettiğine göre "Bir cuma günü Rasulullah'ın (sav) hutbe irad ettiği sırada bir adam mescide girdi ve cemaatin üstünden atlayarak ilerlemeye çalıştı. Bunun üzerine Rasulullah (sav): “Otur, otur! Hem geç geliyorsun hem insanları rahatsız ediyorsun!” buyurdu.
Bize Ebu Kureyb, ona Rişdîn b. Sa‘d, ona Zebbân b. Fâid, ona Sehl b. Muâz b. Enes, ona babasının rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Cuma günü cemaati çiğneye çiğneye üzerlerinden atlayıp ilerleyen kişi cehenneme uzanan bir köprü yaptırmış gibidir.”
Bize Ali b. Hucr, ona Muhammed b. Yezid el-Vâsitî, ona Müstelim b. Saîd, ona Rumeyh el-Cüzâmî, ona da Ebu Hureyre’nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Ganimet belli kişilerin elinde dönüp dolaşır hale getirilince, emanet ganimet bilinince, zekât ağır bir borç gibi görülünce, dinden başka bir maksatla ilim öğrenilince, adam annesini hor görüp hanımına itaat edince, babasını başından def edip dostunu yanı başında tutunca, mescitte sesler yükselince, kabilenin başına en fasıkları efendi olunca, bir kavmin lideri onların en rezilleri olunca, zararından korunmak maksadıyla bir adama hürmet gösterilince, şarkıcı cariyeler ve çalgı çengi meclisleri aleni hale gelince, su gibi içki içilince, bu ümmetin sonradan gelenleri öncekilere lanet okuyunca beklesinler ki kıpkızıl bir rüzgâr, bir sarsıntı, yerin dibine geçirilme, hilkatlerin değiştirilmesi, gökten gelecek bir azap gelsin. Artık ipi kopan bir gerdanlığın peş peşe dağılan taneleri gibi azaplar art arda kopar gelir.” Ebu İsa dedi ki: Bu hususta Ali’den gelmiş rivayet de vardır. Bu ise garib bir hadistir, sadece bu rivayetini biliyoruz.
Bize Salih b. Abdullah et-Tirmizi, ona Ebu Fedâle Ferec b. Fedâle eş-Şâmî, ona Yahya b. Saîd, ona Muhammed b. Amr b. Ali, ona da Ali b. Ebu Talib’in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Ümmetim şu on beş şeyi yaparsa başına belalar iner.” 'Bunlar hangileridir, ey Allah’ın Rasulü? diye soruldu. O şöyle buyurdu: “Ganimet belli kimseler arasında dönüp dolaşır hale gelince, emanet ganimet bellenince, zekât zoraki ödenen bir borç gibi kabul edilince, adam annesini hor görüp karısının sözünden çıkmaz olunca, babasına cefa çektirip arkadaşının gönlünü hoş tutunca, mescitlerde sesler yükselince, toplumun önderi onların en adileri olunca, zararından korunmak maksadıyla adama hürmet gösterilince, su gibi içki içilince, ipek elbiseler giyilince, şarkıcı cariyeler tutulup çalgılar çalınınca, ümmetin sonradan gelenleri öncekilere lanet okuyunca işte o vakit kıpkızıl bir rüzgârı yahut yerin dibine geçirilmeyi ve insanların suret ve tabiatlarının değiştirilmesini (mesh edilmeyi) beklesinler.” Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: Bu garib bir hadistir. Biz bunu Ali b. Ebu Talib’in rivayet ettiği bir hadis olarak ancak bu yoldan bilmekteyiz. Ayrıca Ferec b. Fedâle dışında bu hadisi Yahya b. Saîd el-Ensarî’den rivayet eden bir kimse olduğunu bilmiyoruz. Ferec b. Fedâle ise bazı hadis âlimleri tarafından hafızasının zayıflığı yüzünden eleştirilmiştir. Ancak Vekî ve önde gelen daha başka alimler bu hadisi ondan rivayet etmişlerdir.
Bize Ebu Küreyb, ona Rişdîn b. Sa'd, ona Zebbân b. Fâid, ona Sehl b. Muâz b. Enes el-Cühenî, ona da babası (Muaz b. Enes), Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Cuma günü camide insanların omuzlarını çiğneye çiğneye ilerleyen kişi cehenneme giden bir köprü yaptırmış demektir." Bu konuda Câbir'den de bir hadis rivayet edilmiştir. Ebu İsa şöyle demiştir: Sehl b. Muâz b. Enes el-Cühenî hadisi, garib bir hadis olup onu sadece Rişdîn b. Sa'd tariki ile bilmekteyiz. İlim ehli bu rivayete göre amel etmiştir. Onlar, kişinin cuma günü insanların omuzlarını çiğneye çiğneye ilerlemesini kerih görmüşler ve bu şekilde davranılmaması için çok uyarıda bulunmuşlardır. Bazı alimler Rişdîn b. Sa'd'ı tenkit etmişler ve hafızasının zayıflığı sebebiyle onu zayıf saymışlardır.
Bize Hennâd, ona Abde ve Vekî', onlara Hişâm b. Urve, ona da babası (Urve b. Zübeyr), Hz. Peygamber'in (sav) emri (ile alakalı) benzer bir hadis rivayet etmiştir. Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, ilk hadisten daha sahihtir.
Bize Hasan b. Ali el-Hallâl, ona Arim, ona Abdülaziz b. Muhammed, ona Yezid b. Husayfe, ona Muhammed b. Abdurrahman b. Sevban, ona da Ebu Hüreyre'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Mescitte alışveriş yapan birini görürseniz 'Allah ticaretine kazanç vermesin' deyin. Yitik malını mescitte ilan ederek arayıp soran birini gördüğünüzde 'İnşallah bulamazsın!' deyin. Ebu İsa et-Tirmîzî şöyle dedi: Ebu Hüreyre'nin hadisi hasen-garibtir. Bazı ilim adamlarının uygulaması bu hadise göre olup mescitlerde alışverişi hoş karşılamazlar. Bu aynı zamanda Ahmed b. Hanbel ve İshak b. Rahuye'nin görüşüdür. Bazı ilim adamları mescitlerde alışverişe ruhsat vermişlerdir.
Bize İsa b. Hammâd el-Mısrî, ona Leys b. Sa‘d, ona Said el-Makburî, ona Şerik b. Abdullah b. Ebu Nemir’in rivayet ettiğine göre o, Enes b. Malik’i şöyle derken dinlemiştir: "Bizler mescitte oturuyorken bir adam devesiyle gelip mescide girdi. Devesini mescitte ıhtırdıktan sonra yularını bağladı. Sonra oradakilere: -Muhammed hanginiz? diye sordu. Rasulullah (sav) aralarında yaslanmış oturuyordu. Huzurda bulunanlar: -Şu yaslanmış oturan beyaz tenli adamdır, dediler. Adam ona: -Ey Abdulmuttalib’in oğlu, diye seslendi, Nebi (sav) cevaben: -Söyle dinliyorum, buyurdu. Adam ona: -Ey Muhammed, sana bazı sorular soracağım ve belki ısrarcı olacağım, inşallah rahatsız olmazsın, dedi. Rasulullah (sav): -İstediğini sorabilirsin, buyurdu. Adam ona: -Senin ve senden öncekilerin Rabbi adına söyle, bütün insanlara seni Allah mı elçi gönderdi? dedi. Rasulullah (sav): -Yemin olsun ki evet, buyurdu. Adam: -Allah aşkına söyle, bir gün ve gecede şu beş vakit namazı kılmayı sana Allah mı emretti? Rasulullah (sav): -Yemin olsun ki evet, buyurdu. Adam: -Allah aşkına söyle, senenin şu ayında oruç tutmayı sana Allah mı emretti? dedi. Rasulullah (sav): -Yemin olsun ki evet, buyurdu. Adam: -Allah aşkına söyle, zenginlerimizden zekat alıp fakirlerimize dağıtmayı sana Allah mı emretti? dedi. Rasulullah (sav): -Yemin olsun ki evet, buyurdu. Adam: -Ben senin getirdiklerine iman ettim. Kabilemin geri kalanlarının da elçisiyim. Adım Dımam b. Sa‘lebe’dir, Sa‘d b. Bekir oğullarının akrabası olurum, dedi.