حدثنا بشر بن الحكم قال حدثنا هياج بن بسام أبو قرة الخرساني رأيته بالبصرة قال : رأيت أنسا يمر علينا فيومئ بيده إلينا فيسلم وكان به وضح ورأيت الحسن يخضب بالصفرة وعليه عمامة سوداء وقالت أسماء ألوى النبي صلى الله عليه وسلم بيده إلى النساء بالسلام
Bize Bişr b. el-Hakem, ona Heyyâc b. Bessâm el-Absî Ebû Kurre el-Hurasânî –ki kendisini Basra’da gördüm- şöyle dedi: “Yanımızdan geçerken Enes’i gördüm, bizi eliyle selamladı; saçlarına aklar düşmüştü. Ayrıca Hasan’ı gördüm, kâkülünü sarıya boyamıştı, başının üzerinde ise siyah bir sarık vardı”. Esmâ şöyle dedi: “Nebî (s.a.v.) elini kaldırarak kadınlara selam verdi”.
Açıklama: Abraşlık diye tercüme ettiğimiz “vadah” kelimesi, saçın beyazlaması anlamına da gelmektedir (bkz. İbnü'l-Esîr, Nihâye, thk. Ebû Abdurrahmân Salâh b. Muhammed b. Uvayda, Beyrut : Dâru'l-Kütübi'l-ilmiyye, 1418/1997, V, 170.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
165704, EM001002
Hadis:
حدثنا بشر بن الحكم قال حدثنا هياج بن بسام أبو قرة الخرساني رأيته بالبصرة قال : رأيت أنسا يمر علينا فيومئ بيده إلينا فيسلم وكان به وضح ورأيت الحسن يخضب بالصفرة وعليه عمامة سوداء وقالت أسماء ألوى النبي صلى الله عليه وسلم بيده إلى النساء بالسلام
Tercemesi:
Bize Bişr b. el-Hakem, ona Heyyâc b. Bessâm el-Absî Ebû Kurre el-Hurasânî –ki kendisini Basra’da gördüm- şöyle dedi: “Yanımızdan geçerken Enes’i gördüm, bizi eliyle selamladı; saçlarına aklar düşmüştü. Ayrıca Hasan’ı gördüm, kâkülünü sarıya boyamıştı, başının üzerinde ise siyah bir sarık vardı”. Esmâ şöyle dedi: “Nebî (s.a.v.) elini kaldırarak kadınlara selam verdi”.
Açıklama:
Abraşlık diye tercüme ettiğimiz “vadah” kelimesi, saçın beyazlaması anlamına da gelmektedir (bkz. İbnü'l-Esîr, Nihâye, thk. Ebû Abdurrahmân Salâh b. Muhammed b. Uvayda, Beyrut : Dâru'l-Kütübi'l-ilmiyye, 1418/1997, V, 170.
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 1002, /788
Senetler:
1. Enes b. Malik el-Ensarî (Enes b. Malik b. Nadr b. Damdam b. Zeyd b. Haram)
2. Ebu Kurra Heyyac b. Bessam el-Absî (Heyyac b. Bessam)
3. Ebu Abdurrahman Bişr b. Hakem el-Abdî (Bişr b. Hakem b. Habib b. Mihran)
Konular:
Adab, Selam, selamlaşma adabı
KTB, ADAB
KTB, LİBAS, GİYİM-KUŞAM
KTB, SELAM
Selam, işaretle selam vermek
Selam, kadınlara selam vermek
Süslenme, sarı renk elbise, saçı sakalı sarıya boyamak
Öneri Formu
Hadis Id, No:
70857, HM021735
Hadis:
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سُلَيْمَانَ قَالَ سَمِعْتُ سُلَيْمَانَ بْنَ مُسْهِرٍ عَنْ خَرَشَةَ بْنِ الْحُرِّ عَنْ أَبِي ذَرٍّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَذَكَرَ الْحَدِيثَ قَالَ ابْنُ جَعْفَرٍ الْمَنَّانُ بِمَا أَعْطَى وَالْمُسْبِلُ إِزَارَهُ
Tercemesi:
Bize Muhammed b. Ca’fer rivayet etti (ve şöyle dedi): Bize Şu’be, Süleyman’dan rivayet etti ve şöyle dedi: Süleyman b. Müshir’i, Hareşe b. el-Hur’dan rivayet ederken duydum: Hareşe b. el-Hur, Ebu Zer’den (ra) rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: Yukarıdaki hadisi zikretti. İbnü’l-Ca’fer şöyle dedi: (Verdiğinde) başa kakan ve (alt elbisesini) yerlerde sürüyen.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed, Ebu zer el-Ğıfari 21735, 7/178
Senetler:
1. Ebu Zer el-Ğıfârî (Cündüb b. Abdullah b. Cünade)
2. Haraşe b. Hur el-Fezarî (Haraşe b. Hur b. Kays)
3. Süleyman b. Müshir el-Fezarî (Süleyman b. Müshir)
4. Ebu Muhammed Süleyman b. Mihran el-A'meş (Süleyman b. Mihran)
5. Şube b. Haccâc el-Atekî (Şu'be b. Haccac b. Verd)
6. Gunder Muhammed b. Cafer el-Hüzelî (Muhammed b. Cafer el-Hüzeli)
Konular:
Allah İnancı, sevdiği ve sevmediği davranışlar
İyilik, yapılan iyiliği başa kakmamak
Kibir, Kibir ve gurur
KTB, LİBAS, GİYİM-KUŞAM
عبد الرزاق عن ابن عيينة قال : سمعت إسماعيل بن محمد ابن سعد يقول : حدثني حمزة بن المغيرة بن شعبة عن أبيه قال : كنت مع رسول الله صلى الله عليه وسلم في سفر ، فقال : تخلف يا مغيرة ! وامضوا أيها الناس ! قال : ثم ذهب فقضى حاجته ثم اتبعته بإداوة من ماء ، فلما فرغ سكبت عليه منها ، فغسل وجهه ، ثم ذهب يخرج يديه من جبة عليه رومية ، فضاق كما الجبة فأخرج يديه من تحت الجبة فغسلهما ، ثم مسح على خفيه ثم صلى .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
46958, MA000749
Hadis:
عبد الرزاق عن ابن عيينة قال : سمعت إسماعيل بن محمد ابن سعد يقول : حدثني حمزة بن المغيرة بن شعبة عن أبيه قال : كنت مع رسول الله صلى الله عليه وسلم في سفر ، فقال : تخلف يا مغيرة ! وامضوا أيها الناس ! قال : ثم ذهب فقضى حاجته ثم اتبعته بإداوة من ماء ، فلما فرغ سكبت عليه منها ، فغسل وجهه ، ثم ذهب يخرج يديه من جبة عليه رومية ، فضاق كما الجبة فأخرج يديه من تحت الجبة فغسلهما ، ثم مسح على خفيه ثم صلى .
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Abdürrezzak b. Hemmam, Musannef, Tahâret 749, 1/192
Senetler:
1. Ebu Abdullah Muğîra b. Şube es-Sekafî (Mugîra b. Şube b. Ebu Amir b. Mesud b. Muattib)
2. Hamza b. Muğira es-Sekafi (Hamza b. Muğira b. Şu'be)
3. Ebu Muhammed İsmail b. Muhammed ez-Zührî (İsmail b. Muhammed b. Sa'd b. Ebu Vakkas)
4. Ebu Muhammed Süfyan b. Uyeyne el-Hilâlî (Süfyân b. Uyeyne b. Meymûn)
5. ُEbu Bekir Abdürrezzak b. Hemmam (Abdürrezzak b. Hemmam b. Nafi)
Konular:
Abdest, Hz. Peygamber'in
Abdest, mestler üzerine mesh
Adab, tuvalet adabı
KTB, ADAB
KTB, LİBAS, GİYİM-KUŞAM
حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ عَامِرٍ ، وَالْحَجَّاجُ بْنُ مِنْهَالٍ ، عَنْ هَمَّامٍ ، عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ ، عَنِ الزُّهْرِيِّ ، عَنْ أَنَسِ، أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا دَخَلَ الْخَلاءَ نَزَعَ خَاتَمَهُ
Öneri Formu
Hadis Id, No:
159433, TŞ000093
Hadis:
حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ عَامِرٍ ، وَالْحَجَّاجُ بْنُ مِنْهَالٍ ، عَنْ هَمَّامٍ ، عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ ، عَنِ الزُّهْرِيِّ ، عَنْ أَنَسِ، أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا دَخَلَ الْخَلاءَ نَزَعَ خَاتَمَهُ
Tercemesi:
Enes b. Mâlik şöyle demiştir:
Hazreti Peygamber, helaya girecekleri zaman (kaşında "Muhammed Resûlullah" lâfzı bulunan bu) Mühr-ı Şeriflerini parmaklarından çıkarırlardı.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Şemail-i Muhammediyye, 93, /199
Senetler:
1. Enes b. Malik el-Ensarî (Enes b. Malik b. Nadr b. Damdam b. Zeyd b. Haram)
2. Ebu Bekir Muhammed b. Şihab ez-Zührî (Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab)
3. Ebu Velid İbn Cüreyc el-Mekkî (Abdülmelik b. Abdülaziz b. Cüreyc)
4. Ebu Abdullah Hemmâm b. Yahya el-Avzî (Hemmâm b. Yahya b. Dinar)
5. Ebu Muhammed Haccac b. Minhâl el-Enmâti (Haccac b. Minhâl)
6. Ebu Muhammed Said b. Amir ed-Dube'î (Said b. Amir)
7. İshak b. Mansur el-Kevsec (İshak b. Mansur b. Behram)
Konular:
Adab, tuvalet adabı
Hz. Peygamber, mührü
Hz. Peygamber, şemaili
Hz. Peygamber, vasıfları, şemaili, hasaisi
Hz. Peygamber, yüzüğü
KTB, ADAB
KTB, LİBAS, GİYİM-KUŞAM
Bize Yahya b. Yahya et-Temimi, ona Ebu Heyseme, ona Eş’as b. Ebu’ş-Şa’sa (T) Yine bize Ahmed b. Abdullah b. Yunus, ona Züheyr, ona Eş’as, Muaviye b. Süveyd b. Mukarrin’in şöyle anlattığını rivayet etti: Bera b. Azib’in huzuruna girdim ve onu şöyle derken işittim: Hz. Peygamber bize yedi şeyi emir, yedi şeyi de yasak etti: Bize hastayı ziyaret etmeyi, cenaze törenine katılıp namazını kılmayı, aksırana (yerhamukellah diyerek) hayır duada bulunmayı, yemin edince gereğini yerine getirmeyi veya (şöyle yapacaksın diye) yemin edenin yeminini bozdurmamayı, mazluma yardım etmeyi, davete icabet etmeyi ve selamı yaymayı emretti. Altın yüzükleri yahut altından yüzük takmayı, gümüş kaptan bir şey içmeyi, ipekten eyer kılıfı yapmayı, ibrişimli ipek kumaşları, ipek, parlak atlas (istebrak) ve halis ipeği (dibac) yasak etti."
Açıklama: Hz. Peygamber tarafından emredilen ve nehyedilen yedi şey incelendiğinde bütün davranışların sosyal içerikli olduğu görülür. Hasta ziyareti de fertlerin zor zamanlarda birbirlerine maddi ve manevi olarak destek olmalarını sağlayacak toplumsal yönü olan bir ameldir. İbnü'l-Cevzî hadiste zikredilen hasta ziyaretinin gayelerine dikkat çekmiştir. Ona göre hasta şunlar gibi bazı amaçlara binaen ziyaret edilir: Rahatlatmak ve ihtiyaçlarını gidermek, ya da belki de vefatı yaklaşmış birinin ölüm hakkındaki nasihatlerini dinleyip, bunlara kulak vermek. (Bk. İbnü'l-Cevzi, Keşfu'l-müşkil, II, 236)
Öneri Formu
Hadis Id, No:
208869, M005388-2
Hadis:
حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى التَّمِيمِىُّ أَخْبَرَنَا أَبُو خَيْثَمَةَ عَنْ أَشْعَثَ بْنِ أَبِى الشَّعْثَاءِ ح وَحَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يُونُسَ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ حَدَّثَنَا أَشْعَثُ حَدَّثَنِى مُعَاوِيَةُ بْنُ سُوَيْدِ بْنِ مُقَرِّنٍ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ فَسَمِعْتُهُ يَقُولُ أَمَرَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِسَبْعٍ وَنَهَانَا عَنْ سَبْعٍ أَمَرَنَا بِعِيَادَةِ الْمَرِيضِ وَاتِّبَاعِ الْجَنَازَةِ وَتَشْمِيتِ الْعَاطِسِ وَإِبْرَارِ الْقَسَمِ أَوِ الْمُقْسِمِ وَنَصْرِ الْمَظْلُومِ وَإِجَابَةِ الدَّاعِى وَإِفْشَاءِ السَّلاَمِ . وَنَهَانَا عَنْ خَوَاتِيمَ أَوْ عَنْ تَخَتُّمٍ بِالذَّهَبِ وَعَنْ شُرْبٍ بِالْفِضَّةِ وَعَنِ الْمَيَاثِرِ وَعَنِ الْقَسِّىِّ وَعَنْ لُبْسِ الْحَرِيرِ وَالإِسْتَبْرَقِ وَالدِّيبَاجِ .
Tercemesi:
Bize Yahya b. Yahya et-Temimi, ona Ebu Heyseme, ona Eş’as b. Ebu’ş-Şa’sa (T) Yine bize Ahmed b. Abdullah b. Yunus, ona Züheyr, ona Eş’as, Muaviye b. Süveyd b. Mukarrin’in şöyle anlattığını rivayet etti: Bera b. Azib’in huzuruna girdim ve onu şöyle derken işittim: Hz. Peygamber bize yedi şeyi emir, yedi şeyi de yasak etti: Bize hastayı ziyaret etmeyi, cenaze törenine katılıp namazını kılmayı, aksırana (yerhamukellah diyerek) hayır duada bulunmayı, yemin edince gereğini yerine getirmeyi veya (şöyle yapacaksın diye) yemin edenin yeminini bozdurmamayı, mazluma yardım etmeyi, davete icabet etmeyi ve selamı yaymayı emretti. Altın yüzükleri yahut altından yüzük takmayı, gümüş kaptan bir şey içmeyi, ipekten eyer kılıfı yapmayı, ibrişimli ipek kumaşları, ipek, parlak atlas (istebrak) ve halis ipeği (dibac) yasak etti."
Açıklama:
Hz. Peygamber tarafından emredilen ve nehyedilen yedi şey incelendiğinde bütün davranışların sosyal içerikli olduğu görülür. Hasta ziyareti de fertlerin zor zamanlarda birbirlerine maddi ve manevi olarak destek olmalarını sağlayacak toplumsal yönü olan bir ameldir. İbnü'l-Cevzî hadiste zikredilen hasta ziyaretinin gayelerine dikkat çekmiştir. Ona göre hasta şunlar gibi bazı amaçlara binaen ziyaret edilir: Rahatlatmak ve ihtiyaçlarını gidermek, ya da belki de vefatı yaklaşmış birinin ölüm hakkındaki nasihatlerini dinleyip, bunlara kulak vermek. (Bk. İbnü'l-Cevzi, Keşfu'l-müşkil, II, 236)
Yazar, Kitap, Bölüm:
Müslim, Sahîh-i Müslim, Libâs ve'z-zinet 5388, /880
Senetler:
1. Ebu Umare Bera b. Azib el-Ensarî (Bera b. Azib b. Haris b.Adî b. Cüşem)
2. Ebu Süveyd Muaviye b. Süveyd el-Müzenî (Muaviye b. Süveyd b. Mukarrin b. Âiz)
3. Eşas b. Ebu Şa'sâ el-Muharibî (Eşas b. Süleym b. Esved)
4. Züheyr b. Muaviye el-Cu'fî (Züheyr b. Muaviye b. Hadîc b. Rahîl b. Züheyr b. Hayseme)
5. Ebu Abdullah Ahmed b. Yunus et-Temimî (Ahmed b. Abdullah b. Yunus b. Abdullah b. Kays)
Konular:
Adab, Davet, davete icabet etmek gerek
Adab, hapşıran kişiye hayır duada bulunulmalı
Adab, yeme - içme adabı
Cenaze, törenine katılmak
KTB, ADAB
KTB, CENAZE, CENAİZ
KTB, HASTA, HASTALIK
KTB, LİBAS, GİYİM-KUŞAM
KTB, SELAM
Kültürel Hayat, gümüş kap vs. kullanmak
Selam, selamı yaymak
Süslenme, yüzük takmak
Yardımseverlik, yardımlaşma
Yemin, yeminle istenileni vermek
Öneri Formu
Hadis Id, No:
30207, İM003626
Hadis:
حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى سَعِيدٍ أَنَّ عُبَيْدَ بْنَ جُرَيْجٍ سَأَلَ ابْنَ عُمَرَ قَالَ رَأَيْتُكَ تُصَفِّرُ لِحْيَتَكَ بِالْوَرْسِ فَقَالَ ابْنُ عُمَرَ أَمَّا تَصْفِيرِى لِحْيَتِى فَإِنِّى رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُصَفِّرُ لِحْيَتَهُ .
Tercemesi:
Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ebu Üsame, ona Ubeydullah b. Ömer, ona da Said b. Ebu Said, Ubeyd b. Cüreyc'den naklen şöyle rivayet etmiştir:
[Ubeyd b. Cüreyc], İbn Ömer'e soru sorup "Sakalını [Yemen'de yetişen bir bitki olan] vers ile sarıya boyadığını görüyorum" dedi. İbn Ömer de "Sakalımı sarıya boyamama gelince, Rasulullah'ın (sav) sakalını sarıya boyadığını gördüm" diye cevap verdi.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Mâce, Sünen-i İbn Mâce, Libâs 34, /585
Senetler:
1. İbn Ömer Abdullah b. Ömer el-Adevî (Abdullah b. Ömer b. Hattab)
2. Ubeyd b. Cüreyc et-Temimi (Ubeyd b. Cüreyc)
3. Ebu Sa'd Said b. Ebu Said el-Makburî (Said b. Keysan)
4. Ubeydullah b. Ömer el-Adevî (Ubeydullah b. Ömer b. Hafs b. Asım b. Ömer b. Hattab)
5. Ebu Üsame Hammâd b. Üsame el-Kuraşî (Hammâd b. Üsame b. Zeyd)
6. Ebu Bekir İbn Ebu Şeybe el-Absî (Abdullah b. Muhammed b. İbrahim b. Osman)
Konular:
KTB, LİBAS, GİYİM-KUŞAM
Süslenme, boyama