حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ وَعُثْمَانُ ابْنَا أَبِى شَيْبَةَ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مَعْبَدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ حَارِثَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لاَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ الْجَوَّاظُ وَلاَ الْجَعْظَرِىُّ" [قَالَ وَالْجَوَّاظُ الْغَلِيظُ الْفَظُّ.]

Bize Ebu Şeybe'nin iki oğlu Ebu Bekir ve Osman, o ikisine Veki', ona Süfyan, ona Ma'bed b. Halid, ona da Harise b. Vehb, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kibir ile yürüyen kaba kimse ve kendini beğenmiş katı kalpli insan cennete giremez." [Buradaki cevvâz kelimesi katı sözlü, kaba anlamına gelir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 8, /1095

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَفْصٍ قَالَ حَدَّثَنِى أَبِى حَدَّثَنِى إِبْرَاهِيمُ بْنُ طَهْمَانَ عَنِ الْحَجَّاجِ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ يَزِيدَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عِيَاضِ بْنِ حِمَارٍ أَنَّهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "إِنَّ اللَّهَ أَوْحَى إِلَىَّ أَنْ تَوَاضَعُوا حَتَّى لاَ يَبْغِىَ أَحَدٌ عَلَى أَحَدٍ وَلاَ يَفْخَرَ أَحَدٌ عَلَى أَحَدٍ."

Bize Ahmed b. Hafs, ona babası, ona İbrahim b. Tahman, ona Haccac, ona Katade, ona Yezid b. Abdullah, ona da Iyaz b. Himar'ın rivayet ettiğine göre Allah Rasulü (sav) şöyle buyurdu: "Şüphesiz ki Allah bana şöyle vahyetti: Tevazu sahibi olunuz da ki hiç kimse kimsenin hakkına tecavüz etmesin ve kimse kimseye karşı büyüklük taslamasın."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 48, /1112

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ أَخْبَرَنَا يَعْلَى بْنُ عَطَاءٍ عَنْ أَبِى هَمَّامٍ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَسَارٍ أَنَّ أَبَا عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْفِهْرِىَّ قَالَ شَهِدْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حُنَيْنًا فَسِرْنَا فِى يَوْمٍ قَائِظٍ شَدِيدِ الْحَرِّ فَنَزَلْنَا تَحْتَ ظِلِّ الشَّجَرَةِ فَلَمَّا زَالَتِ الشَّمْسُ لَبِسْتُ لأْمَتِى وَرَكِبْتُ فَرَسِى فَأَتَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَهُوَ فِى فُسْطَاطِهِ فَقُلْتُ 'السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ قَدْ حَانَ الرَّوَاحُ فَقَالَ: "أَجَلْ." ثُمَّ قَالَ يَا بِلاَلُ قُمْ." فَثَارَ مِنْ تَحْتِ سَمُرَةٍ كَأَنَّ ظِلَّهُ ظِلُّ طَائِرٍ فَقَالَ لَبَّيْكَ وَسَعْدَيْكَ وَأَنَا فِدَاؤُكَ. فَقَالَ " أَسْرِجْ لِى الْفَرَسَ." فَأَخْرَجَ سَرْجًا دَفَّتَاهُ مِنْ لِيفٍ لَيْسَ فِيهِ أَشَرٌ وَلاَ بَطَرٌ فَرَكِبَ وَرَكِبْنَا. وَسَاقَ الْحَدِيثَ. [ قَالَ أَبُو دَاوُدَ أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْفِهْرِىُّ لَيْسَ لَهُ إِلاَّ هَذَا الْحَدِيثُ وَهُوَ حَدِيثٌ نَبِيلٌ جَاءَ بِهِ حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ .]

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Ya'la b. Ata, ona Ebu Hemmam Abdullah b. Yesar, ona Ebu Abdurrahman el-Fihrî şöyle söylemiştir: Rasulullah (sav) ile birlikte Huneyn'de bulundum. Sıcağının şiddetli olduğu bir günde yürüdük. Derken bir ağacın gölgesinde konakladık. Güneş batınca teçhizatımı kuşandım ve atıma bindim. Çadırında bulunan Rasulullah'ın (sav) yanına geldim: (Esselamü aleyküm ya Rasulullah ve rahmetullahi ve berekatühü) Ey Allah'ın Rasulü! Allah'ın selamı rahmeti ve bereketi senin üzerine olsun diyerek selam verdim. Yola çıkma vakti geldi dedim. "Evet" dedi. Sonra Bilal'e, "Ey Bilal! Haydi kalk" buyurdu. Bunun üzerine Bilal, hemen buyur, emrine amadeyim. Canım sana feda olsun diyerek semure ağacının altından sıçradı. (Öyle ki) gölgesi sanki bir kuş gölgesi gibi gözüktü. Hz. Peygamber (sav): "Bana atımı eğerle" buyurdu. Bilal hemen iki tarafı liften mamul kibir veren ve gösterişten uzak bir eğer çıkardı ve atı eğerledi. Hz. Peygamber (sav) ata bindi, biz de atlarımıza bindik. Sonra Ebu Abdurrahman hadisi rivayet etti. [Ebû Davud, Ebu Abdurrahman el-Fihrî'nin bu hadisten başka hadis rivayet etmediğini söylemektedir. Bu hadis Ya'la b. Ata'nın rivayetidir. Onu kendisinden talebesi Hammad b. Seleme rivayet etmiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 166, /1179

وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَمُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ وَإِبْرَاهِيمُ بْنُ دِينَارٍ جَمِيعًا عَنْ يَحْيَى بْنِ حَمَّادٍ - قَالَ ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنِى يَحْيَى بْنُ حَمَّادٍ - أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَبَانَ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ فُضَيْلٍ الْفُقَيْمِىِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ النَّخَعِىِّ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ "لاَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِى قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ." قَالَ رَجُلٌ إِنَّ الرَّجُلَ يُحِبُّ أَنْ يَكُونَ ثَوْبُهُ حَسَنًا وَنَعْلُهُ حَسَنَةً. قَالَ "إِنَّ اللَّهَ جَمِيلٌ يُحِبُّ الْجَمَالَ الْكِبْرُ بَطَرُ الْحَقِّ وَغَمْطُ النَّاسِ."

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: إِنَّ اللَّهَ جَمِيلٌ يُحِبُّ الْجَمَالَ Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: لاَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِى قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 265, /61

حَدَّثَنَا مِنْجَابُ بْنُ الْحَارِثِ التَّمِيمِىُّ وَسُوَيْدُ بْنُ سَعِيدٍ كِلاَهُمَا عَنْ عَلِىِّ بْنِ مُسْهِرٍ - قَالَ مِنْجَابٌ أَخْبَرَنَا ابْنُ مُسْهِرٍ - عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "لاَ يَدْخُلُ النَّارَ أَحَدٌ فِى قَلْبِهِ مِثْقَالُ حَبَّةِ خَرْدَلٍ مِنْ إِيمَانٍ وَلاَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ أَحَدٌ فِى قَلْبِهِ مِثْقَالُ حَبَّةِ خَرْدَلٍ مِنْ كِبْرِيَاءَ."

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 266, /61

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ ح وَحَدَّثَنَا هَنَّادٌ - يَعْنِى ابْنَ السَّرِىِّ - عَنْ أَبِى الأَحْوَصِ - الْمَعْنَى - عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ قَالَ مُوسَى عَنْ سَلْمَانَ الأَغَرِّ - وَقَالَ هَنَّادٌ عَنِ الأَغَرِّ أَبِى مُسْلِمٍ - عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ - قَالَ هَنَّادٌ - قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ الْكِبْرِيَاءُ رِدَائِى وَالْعَظَمَةُ إِزَارِى فَمَنْ نَازَعَنِى وَاحِدًا مِنْهُمَا قَذَفْتُهُ فِى النَّارِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Libâs 28, /934

حَدَّثَنَا أَبُو مُوسَى مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ حَدَّثَنَا هِشَامٌ عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَجُلاً أَتَى النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم - وَكَانَ رَجُلاً جَمِيلاً - فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّى رَجُلٌ حُبِّبَ إِلَىَّ الْجَمَالُ وَأُعْطِيتُ مِنْهُ مَا تَرَى حَتَّى مَا أُحِبُّ أَنْ يَفُوقَنِى أَحَدٌ - إِمَّا قَالَ بِشِرَاكِ نَعْلِى. وَإِمَّا قَالَ بِشِسْعِ نَعْلِى - أَفَمِنَ الْكِبْرِ ذَلِكَ قَالَ "لاَ وَلَكِنَّ الْكِبْرَ مَنْ بَطَرَ الْحَقَّ وَغَمطَ النَّاسَ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Libâs 28, /934

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ وَعُثْمَانُ ابْنَا أَبِى شَيْبَةَ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مَعْبَدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ حَارِثَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لاَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ الْجَوَّاظُ وَلاَ الْجَعْظَرِىُّ" [قَالَ وَالْجَوَّاظُ الْغَلِيظُ الْفَظُّ.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 8, /1095

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ ح وَحَدَّثَنَا هَنَّادٌ - يَعْنِى ابْنَ السَّرِىِّ - عَنْ أَبِى الأَحْوَصِ - الْمَعْنَى - عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ قَالَ مُوسَى عَنْ سَلْمَانَ الأَغَرِّ - وَقَالَ هَنَّادٌ عَنِ الأَغَرِّ أَبِى مُسْلِمٍ - عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ - قَالَ هَنَّادٌ - قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ الْكِبْرِيَاءُ رِدَائِى وَالْعَظَمَةُ إِزَارِى فَمَنْ نَازَعَنِى وَاحِدًا مِنْهُمَا قَذَفْتُهُ فِى النَّارِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Libâs 28, /934

حدثنا عمر قال حدثنا أبى قال حدثنا الأعمش قال حدثنا أبو إسحاق عن أبى مسلم الأغر حدثه عن أبى سعيد الخدري وأبى هريرة عن النبي صلى الله عليه وسلم قال قال الله عز وجل : العز إزارى والكبرياء ردائى فمن نازعنى بشيء منهما عذبته

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 552, /438