حَدَّثَنَا أَبُو بَدْرٍ عَبَّادُ بْنُ الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا مُطَهَّرُ بْنُ الْهَيْثَمِ حَدَّثَنَا عَلْقَمَةُ بْنُ أَبِى جَمْرَةَ الضُّبَعِىُّ عَنْ أَبِيهِ أَبِى جَمْرَةَ الضُّبَعِىِّ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لاَ يَكِلُ طُهُورَهُ إِلَى أَحَدٍ وَلاَ صَدَقَتَهُ الَّتِى يَتَصَدَّقُ بِهَا يَكُونُ هُوَ الَّذِى يَتَوَلاَّهَا بِنَفْسِهِ .

Bize Ebu Bedr Abbâd b. Velid, ona Mutahhar b. Heysem, ona Alkame b. Ebu Cemre ed-Dubaî, ona babası Ebu Cemre ed-Dubaî ona da İbn Abbas şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav), abdest alma ve sadaka verme konusunda kimseden yardım almaz, bu işleri bizzat kendisi yapardı.

Açıklama: Hadiste geçen "tuhûr/طهور" kelimesi Hz. Peygamber'in abdest de dâhil genel olarak temizlik için yardım almadığı şeklinde de anlaşılabilir. Bununla birlikte hadis zayıftır, zira hem isnadında biri mechûl, diğeri metrûk iki râvi yer almakta hem de sahih rivayetlerde yer alan, bazı sahâbenin abdest alırken Hz. Peygamber'e su dökerek yardım ettiği bilgisi ile örtüşmemektedir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 30, /71

حَدَّثَنَا بَكْرُ بن سَهْلٍ، ثنا عَبْدُ اللَّهِ بن يُوسُفَ، ثنا الْهَيْثَمُ بن حُمَيْدٍ، ثنا الْعَلاءُ بن الْحَارِثِ، عَنْ مَكْحُولٍ، عَنْ عَنْبَسَةَ بن أَبِي سُفْيَانَ، عَنْ أُمِّ حَبِيبَةَ، أَنَّهَا سَمِعَتْ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ:مَنْ مَسَّ فَرْجَهُ فَلْيَتَوَضَّأْ.

Bize Bekir b. Sehl, ona Abdullah b. Yusuf, ona el-Hewysem b. Humeyd, ona el-Alâ' b. el-Hâris, ona Mekhûl, ona Anbese b. Ebî Süfyan, ona da Ümmü Habîbe (ra), Rasûlullah'dan (sav) şöyle duyduğunu rivâyet etti: "Kim tenasül uzvuna temas ederse abdest alsın!"

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بن الْمُعَلَّى الدِّمَشْقِيُّ، ثنا هِشَامُ بن عَمَّارٍ، ثنا الْوَلِيدُ بن مُسْلِمٍ، حَدَّثَنِي عَبْدُ الرَّحْمَنِ بن نَمِرٍ الْيَحْصِبِيُّ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ عُرْوَةَ، أَنَّهُ سَمِعَ مَرْوَانَ، يَقُولُ: أَخْبَرَتْنِي بُسْرَةُ بنتُ صَفْوَانَ، قَالَتْ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ:مَنْ مَسَّ فَرْجَهُ فَلْيَتَوَضَّأْ.

Bize Ahmed b. el-Muallâ ed-Dımaşkî, ona Hişâm b. Ammâr, ona el-Velîd b. Müslim, ona Abdurrahman b. Nemir el-Yahsubî, ona ez-Zührî, ona da Urve, Mervân'ın şöyle dediğini işittiğini haber verdi: Bana Büsre bint Safvân'ın haber verdiğine göre Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu işitmiş: "Tenasül uzvuna temas eden abdest alsın!"

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بن عَبْدِ الْعَزِيزِ، ثنا حَجَّاجُ بن الْمِنْهَالِ، ثنا هَمَّامٌ، عَنْ يَحْيَى، ثنا هِشَامُ بن عُرْوَةَ، أَخْبَرَنِي أَبُو بَكْرِ بن مُحَمَّدِ بن عَمْرِو بن حَزْمٍ، عَنْ عُرْوَةَ، عَنْ بُسْرَةَ بنتِ صَفْوَانَ، قَالَتْ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ:مَنْ مَسَّ فَرْجَهُ فَلا يُصَلِّي حَتَّى يَتَوَضَّأَ.

Bize Ali b. Abdülaziz, ona Haccâc b. el-Minhâl, ona Hemmâm, ona Yahya, ona Hişâm b. Urve, ona Ebû Bekir b. Muhammed b. Amr b. Hazm, ona Urve, ona da Büsre bint Safvân, Rasûlullah'dan (sav) şöyle duyduğunu rivâyet etti: "Tenâsül uzvuna temas eden, abdest almadan namaz kılmasın!"

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بن عَبْدِ الْعَزِيزِ، ثنا مُحَمَّدُ بن سَعِيدٍ الأَصْبَهَانِيُّ، أَنَا عَلِيُّ بن مُسْهِرٍ، عَنْ هِشَامِ بن عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: أَخْبَرَنِي مَرْوَانُ بن الْحَكَمِ، عَنْ بُسْرَةَ بنتِ صَفْوَانَ، قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:إِذَا مَسَّ أَحَدُكُمْ فَرْجَهُ فَلْيَتَوَضَّأْ، قَالَ: فَأَنْكَرْتُ عَلَيْهِ، فَأَرْسَلَ إِلَيْهَا، فَحَدَّثَتْهُ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَأَنَا حَاضِرٌ.

Bize Ali b. Abdülaziz, ona Muhammed b. Saîd el-Isbahânî, ona Ali b. Müshir, ona Hişâm b. Urve, ona da babası şöyle dedi: Bana Mervân b. el-Hakem, Büsre bint Safvân'dan naklen Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivâyet etti: "Sizden biri tenâsül uzvuna dokunduğunda abdest alsın!" Ben bunu yadırgadım. Bunun üzerine Mervân, Büsre'ye birini gönderdi, Büsre ona da Rasûlullah'dan (sav) aynı hadîsi rivâyet etti. Bu esnada ben de orada bulunuyordum.

حَدَّثَنَا يُوسُفُ الْقَاضِي، ثنا مُحَمَّدُ بن أَبِي بَكْرٍ الْمُقَدَّمِيُّ، ثنا حَمَّادُ بن زَيْدٍ، ثنا هِشَامُ بن عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّهُ كَانَ عِنْدَ مَرْوَانَ بن الْحَكَمِ فَسُئِلَ عَنْ مَسِّ الذَّكَرِ، فَلَمْ يَرَ بِهِ بَأْسًا، فَبَعَثَ مَرْوَانُ بَعْضَ حَرَسِهِ إِلَى بُسْرَةَ بنتِ صَفْوَانَ، فَقَالَ: حَدَّثَتْنِي أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ:إِذَا مَسَّ الرَّجُلُ فَرْجَهُ بِيَدِهِ فَلا يُصَلِّي حَتَّى يَتَوَضَّأَ، فَرَجَعَ، فَقَالَ: قَالَتْ: نَعَمْ فَكَانَ أَبِي بَعْدُ، يَقُولُ: مَنْ مَسَّ رُفْغَهُ أَوْ أُنْثَيَيْهِ فَلْيَتَوَضَّأْ.

Bize Yusuf el-Kadî, ona Muhammed b. Ebî Bekir el-Mukaddemî, ona Hammâd b. Zeyd, ona Hişâm b. Urve, ona da babası; Mervân b. el-Hakem'in huzurunda bulunduğu sırada, tenasül uzvuna dokunmanın hükmü sorulmuş. Urve bunda bir beis görmemiş. Bunun üzerine Mervân, hizmetçilerinden birini Büsre bint Safvân'a göndermiş ve ona, "- Sen bana Rasûlullah'ın (sav), 'Biri eliyle tenasül uzvuna dokunacak olursa, abdest almadan namaz kılmasın!" buyurduğunu rivâyet etmedin mi?' diye sormuş. Adam dönüp geldi ve Büsre'nin 'Evet' dediğini söyledi. Ondan sonra babam şöyle diyordu: "Cinsel organının çevresine veya husyelerine temas eden abdest alsın!"

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بن عَبْدِ الْعَزِيزِ، ثنا حَجَّاجُ بن الْمِنْهَالِ، ثنا حَمَّادُ بن سَلَمَةَ، عَنْ هِشَامِ بن عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّ مَرْوَانَ بن الْحَكَمِ، قَالَ: مَنْ مَسَّ فَرْجَهُ فَلْيَتَوَضَّأْ، فَأَنْكَرَ ذَلِكَ عَلَيْهِ عُرْوَةُ، فَقَالَ: يَا شُرْطِيُّ ائْتِ بُسْرَةَ بنتَ صَفْوَانَ فَسَلْهَا، فَإِنَّهَا قَالَتْ: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ:مَنْ مَسَّ ذَكَرَهُ فَلْيَتَوَضَّأْ.

Bize Ali b. Abdülaziz, ona Haccâc b. el-Minhâl, ona Hammâd b. Seleme, ona Hişâm b. Urve, ona babası, ona da Mervân b. el-Hakem şöyle demiş: "Tenasül uzvuna dokunan abdest alsın!" Urve bunu yadırgadı. Bunu üzerine Mervân, nöbetçi memura, Büsre bint Safvân'a gitmesini ve bunu ona sormasını emretti. Çünkü o Rasûlullah'ın (sav) şöyle söylediğini işittim, demişti: "Cinsel organına dokunan abdest alsın!"

أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيِلُ وَعَبْدُ الرَّزَّاقِ قَالاَ حَدَّثَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ قَارِظٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « تَوَضَّئُوا مِمَّا مَسَّتِ النَّارُ » .

Bize İshak b. İbrahim (b. Mahled), ona İsmail (b. İbrahim b. Miksem) ve Abdürrezzak, onlara Ma'mer (b. Raşid), ona (İbn Şihab) ez-Zührî, ona Ömer b. Abdülaziz, ona Abdullah b. Kârız (İbrahim b. Abdullah b. Kârız b. Halid), ona da Ebu Hureyre, Rasulullah'ı (sav) şöyle buyururken işittiğini söylemiştir: "Ateşte pişirilmiş olan bir şey yediğinizde abdest alınız."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 122, /2097

أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ عَلِىٍّ وَمُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ عَنْ شُعْبَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ جَعْدَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو - قَالَ مُحَمَّدٌ الْقَارِىُّ - عَنْ أَبِى أَيُّوبَ قَالَ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « تَوَضَّئُوا مِمَّا غَيَّرَتِ النَّارُ » .

Bize Amr b. Ali (b. Bahr b. Keniz) ve Muhammed b. Berşşar, onlara İbn Ebu Adiy, ona Şu'be (b. Haccac el-Atekî), ona Amr b. Dinar, ona Yahya b. Ca'de (b. Hübeyra b. Ebu Vehb b. Amr), ona Muhammed el-Karî, ona Ebu Eyyüb (el-Ensarî)'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Ateşte pişirilmiş olan bir şey yediğinizde abdest alınız."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 122, /2098

أَخْبَرَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ وَهَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالاَ حَدَّثَنَا حَرَمِىٌّ - وَهُوَ ابْنُ عُمَارَةَ بْنِ أَبِى حَفْصَةَ - قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ قَالَ سَمِعْتُ يَحْيَى بْنَ جَعْدَةَ يُحَدِّثُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو الْقَارِىِّ عَنْ أَبِى طَلْحَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « تَوَضَّئُوا مِمَّا غَيَّرَتِ النَّارُ » .

Bize Ubeydullah b. Said ve Harun b. Abdullah, onlara Haremî (İbn Umare b. Ebu Hafsa), ona Şu'be (b. Haccac el-Atekî), ona Amr b. Dinar, ona Yahya b. Ca'de (b. Hübeyre b. Ebu Vehb b. Amr), ona Abdullah b. Amr el-Karî, ona da Ebu Talha (Zeyd b. Sehl b. Esved b. Haram b. Amr)'ın rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Ateşte pişirilmiş olan bir şey yediğinizde abdest alınız."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 122, /2098