Giriş

Bize Amr b. Ali, ona Yahya, ona Şube'den rivayet edildiğine göre Abdullah b. Abdullah b. Cebr şöyle demiştir: Enes b. Malik'i şöyle derken işittim: "Rasulullah (sav) bir mekkûk su ile abdest alır, beş mekkûk su ile guslederdi."


Açıklama: Mekkûk, Hz. Peygamber (sav) zamanında kullanılan bir su kabı ve hacim ölçüsüdür (ayrıntılı bilgi için bk. Cengiz Kallek, "Mekkûk", TDV İslâm Ansiklopedisi [Erişim 30.03.2019]).

    Öneri Formu
18311 N000073 Nesai, Taharet, 59

Bize Süleyman b. Davud ve Haris b. Miskin, o ikisine İbn Vehb -hadisin lafzı da ona aittir-, ona Malik, Yunus ve Amr b. Haris, o üçüne İbn Şihab, ona Abbad b. Ziyad, ona Urve b. Muğîra, ona da babası Muğîra b. Şube şöyle demiştir: "Tebük Gazvesi'nde Hz. Peygamber (sav) abdest alırken ona su döktüm, o da mestlerine meshetti." [Ebu Abdurrahman (Nesâî) şöyle demiştir: (Bu rivayette İmam) Malik, Urve b. Muğîra'yı (isnadda) zikretmemiştir.]


Açıklama: İbn Şihâb ez-Zührî'den hadisi Malik b. Enes, Amr b. Haris ve Yunus b. Yezid nakletmektedir. Nesâî'nin hadisin sonunda yaptığı açıklamanın gösterdiği üzere bu üç raviden Malik'in isnadında Abbad'dan sonra Urve b. Muğîra yer almamaktadır. Dolayısıyla Malik b. Enes'in isnadı munkatı ise de hadisin diğer iki tariki muttasıldır.

    Öneri Formu
18329 N000079 Nesai, Taharet, 63

Bize Kuteybe b. Said, ona Cerir, ona el-A'meş, ona Salim b. Ebu Ca'd, ona da Cabir b. Abdullah şöyle rivayet etmiştir: (Hudeybiye'de iken) bir an kendimi Rasulullah'ın (sav) yanında buldum. Bu arada ikindi namazı vakti olmuştu. Ancak (abdest almak için) yanımızda çok az su vardı. Bu su bir kabın içine boşaltıldı ve Rasulullah'a (sav) götürüldü. Rasulullah (sav) elini su kabının içine sokup parmaklarını açtı ve "Haydi abdest alacaklar gelsin. (Suda gördüğünüz) bereket Allah'tandır." buyurdu. Rasulullah'ın (sav) parmaklarının arasından suyun fışkırdığını görüyordum. Orada bulunanlar bu sudan hem abdest aldılar hem de içtiler. Suyun bereket olduğunu bildiğimden, ne kadar içtiğime hiç aldırış etmeden ben de kana kana içtim. Cabir böyle anlatırken ben (Salim b. Ebu Ca'd) ona "O gün kaç kişiydiniz?" diye sordum. "Bin dört yüz kişiydik." diye cevap verdi. Amr (b. Dinar) Cabir'den rivayet ettiği bir hadisle burada zikredilen hadise mutabaat etmiştir. Husayn ve Amr b. Mürra, Salim'in Cabir'den rivayet ettiği hadiste, orada bulunanların bin beş yüz kişi olduğunu söylemiştir. Said b. Müseyyeb de Cabir'den rivayet ettiği bir hadisle bu rivayete mutabaat etmiştir.


Açıklama: Buhari önce hadisin muttasıl tarikini vermiştir. Ardından verdiği aşağıdaki tarik ise muallaktır; Buhari ile Amr b. Mürra arasında inkıta vardır.

    Öneri Formu
280825 B005639-3 Buhari, Eşribe, 31

Bize Kuteybe b. Said, ona Cerir, ona el-A'meş, ona Salim b. Ebu Ca'd, ona da Cabir b. Abdullah şöyle rivayet etmiştir: (Hudeybiye'de iken) bir an kendimi Rasulullah'ın (sav) yanında buldum. Bu arada ikindi namazı vakti olmuştu. Ancak (abdest almak için) yanımızda çok az su vardı. Bu su bir kabın içine boşaltıldı ve Rasulullah'a (sav) götürüldü. Rasulullah (sav) elini su kabının içine sokup parmaklarını açtı ve "Haydi abdest alacaklar gelsin. (Suda gördüğünüz) bereket Allah'tandır." buyurdu. Rasulullah'ın (sav) parmaklarının arasından suyun fışkırdığını görüyordum. Orada bulunanlar bu sudan hem abdest aldılar hem de içtiler. Suyun bereket olduğunu bildiğimden, ne kadar içtiğime hiç aldırış etmeden ben de kana kana içtim. Cabir böyle anlatırken ben (Salim b. Ebu Ca'd) ona "O gün kaç kişiydiniz?" diye sordum. "Bin dört yüz kişiydik." diye cevap verdi. Amr (b. Dinar) Cabir'den rivayet ettiği bir hadisle burada zikredilen hadise mutabaat etmiştir. Husayn ve Amr b. Mürra, Salim'in Cabir'den rivayet ettiği hadiste, orada bulunanların bin beş yüz kişi olduğunu söylemiştir. Said b. Müseyyeb de Cabir'den rivayet ettiği bir hadisle bu rivayete mutabaat etmiştir.


Açıklama: Hadisin isnadı muttasıldır. Buhari muttasıl isnadın ardından, mütabi tarikleri de nakletmiştir. Bu mütabi tarikler muallaktır. Rivayette geçen mutabaat (tâbeahû) ifadesi; ferd veya garib olduğu düşünülen bir rivayetin ravisine, güvenilir başka bir ravi tarafından muvafakat edilmesi ve o hadisin aynı veya senedin üst kısmında yer alan başka bir raviden benzer lafızlarla rivayet edilmesi anlamına gelmektedir. Bk, Ali el-Kârî, Şerhu nuhbeti'l-fiker, s. 343-345.

    Öneri Formu
280826 B005639-5 Buhari, Eşribe, 31

Bize Kuteybe b. Said, ona Cerir, ona el-A'meş, ona Salim b. Ebu Ca'd, ona da Cabir b. Abdullah şöyle rivayet etmiştir: (Hudeybiye'de iken) bir an kendimi Rasulullah'ın (sav) yanında buldum. Bu arada ikindi namazı vakti olmuştu. Ancak (abdest almak için) yanımızda çok az su vardı. Bu su bir kabın içine boşaltıldı ve Rasulullah'a (sav) götürüldü. Rasulullah (sav) elini su kabının içine sokup parmaklarını açtı ve "Haydi abdest alacaklar gelsin. (Suda gördüğünüz) bereket Allah'tandır." buyurdu. Rasulullah'ın (sav) parmaklarının arasından suyun fışkırdığını görüyordum. Orada bulunanlar bu sudan hem abdest aldılar hem de içtiler. Suyun bereket olduğunu bildiğimden, ne kadar içtiğime hiç aldırış etmeden ben de kana kana içtim. Cabir böyle anlatırken ben (Salim b. Ebu Ca'd) ona "O gün kaç kişiydiniz?" diye sordum. "Bin dört yüz kişiydik." diye cevap verdi. Amr (b. Dinar) Cabir'den rivayet ettiği bir hadisle burada zikredilen hadise mutabaat etmiştir. Husayn ve Amr b. Mürra, Salim'in Cabir'den rivayet ettiği hadiste, orada bulunanların bin beş yüz kişi olduğunu söylemiştir. Said b. Müseyyeb de Cabir'den rivayet ettiği bir hadisle bu rivayete mutabaat etmiştir.


Açıklama: Hadis sahih, isnadı muttasıldır. Bununla birlikte mütabi olarak verilen tarikler muallaktır, Buhari ile Husayn b. Abdurrahman, Amr b. Mürra, Said b. el-Müseyyeb, Amr b. Dinar arasında inkıta vardır.

    Öneri Formu
280827 B005639-4 Buhari, Eşribe, 31

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Muhammed rivayet etti 'bize tahdis etti' anlamında bir lafızla Şube'den nakletti. Ona Şube, ona Habib şöyle rivayet etmiştir: Abbad b. Temim'in naklettiğine göre ninesi Ümmü Umare bt. Ka'b şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) abdest almak istedi. Kendisine bir müddün üçte ikisi kadar bir kabın içerisinde su getirildi." [Şube şöyle demiştir: Hz. Peygamber'in (sav) iki kolunu yıkadığı ve onları ovaladığı, kulaklarının içini meshettiğini (hakkında bilginin Habib'ten gelen haberde yer aldığını) biliyorum ama dışını meshedip meshetmediğini (hakkında bir bilginin bu hadiste nakledildiğini) bilmiyorum.]


    Öneri Formu
18314 N000074 Nesai, Taharet, 59

Bize Kuteybe, ona Malik ona da İshak b. Abdullah b. Ebu Talha'nın rivayet ettiğine göre Enes şöyle demiştir: "Bir keresinde Hz. Peygamber'i (sav) gördüm, ikindi vakti gelmişti. İnsanlar abdest almak için su aradılar ama bulamadılar. Hz. Peygamber'e (sav) abdest alması için su getirildi, elini su kabının içine soktu ve oradakilere abdest almalarını söyledi. En son kişi de abdest alana kadar parmaklarının arasından suyun akmaya devam ettiğini gördüm."


    Öneri Formu
18320 N000076 Nesai, Taharet, 61

Bize Muhammed b. el-Müsenna, ona Yahya, ona Süfyan, ona Zeyd b. Eslem ona da Ata b. Yesar'ın rivayet ettiğine göre İbn Abbas; "Size Hz. Peygamber'in (sav) nasıl abdest aldığını anlatayım mı? diye sormuş ve her uzvunu birer kere yıkayarak abdest almıştı."


    Öneri Formu
18332 N000080 Nesai, Taharet, 64

Bize Humeyd b. Mes'ade, ona Süfyan b. Habib, ona Şu'be, ona Numan b. Salim ona da İbn (Evs b.) Ebu Evs'in rivayet ettiğine ona da dedesi (Evs. b. Huzeyfe) şöyle demiştir: "Hz. Peygamber'in (sav) abdest alırken elini üç defa yıkadığını gördüm."


    Öneri Formu
18347 N000083 Nesai, Taharet, 67

Bize Muhammed b. İbrahim el-Basrî, ona Bişr b. el-Mufaddal, ona İbn Avn, ona Amir es-Şa'bî, ona Urve b. el-Mugîra ve Muhammed b. Sirîn, ona da Muhammed b. Sirîn'e bir adam nakletmiş ve bu vasıtayla da hadisi Muğîra'ya ulaştırmıştır. İbn Avn: Bu kişinin bu kişiden naklettiği hadisi bilmiyorum demiştir. Rivayete göre Mugîre şöyle demiştir: "Bir yolculuğunda Rasulullah (sav) ile birlikteydim. Yanındaki bir sopayla sırtımı hafifçe dürttü ve yolunu değiştirdi. Ben de onu takip ettim. Sonra falanca yere gelip devesini çökertti ve uzaklaştı. Gözden kayboluncaya kadar gitti. Ardından geldi ve yanında su var mı? diye sordu. Yanımda bir kırba su vardı. Onu getirip kendisi için döktüm. Ellerini ve yüzünü yıkadı. Ardından kollarını yıkamak istedi. Üzerinde kolları dar bir Şam cübbesi vardı. Ellerini cübbenin altından çıkardı ve yüzünü ve kollarını yıkadı. Hadisin ravisi Hz. Peygamber'in alın ve sarığından da bahsetmiştir. İbn Avn, Bunları tam olarak ezberleyemedim, demiştir. Sonra mestleri üzerine mesh etti. Sonra senin de ihtiyacın varsa sen de gör, dedi. Benim bir hacetim yok dedim ve kervanın yanına geldik. İnsanlar Abdurrahman b. Avf'ı imam yapmışlardı. Sabah namazının birinci rekatını kıldırmıştı. Onu uyarmak istediysem de Hz. Peygamber (sav) buna izin vermedi. Yetiştiğimiz rekâtı (onun arkasında), yetişemediğimizi ise kendimiz kıldık."


    Öneri Formu
18339 N000082 Nesai, Taharet, 66