حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ؛ (ح) وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ الْعَقَدِىُّ؛ (ح) وَحَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا أَبُو أَحْمَدَ الزُّبَيْرِىُّ قَالُوا حَدَّثَنَا كَثِيرُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ رُبَيْحِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى سَعِيدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "لاَ وُضُوءَ لِمَنْ لَمْ يَذْكُرِ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ."

Bize Ebu Küreyb Muhammed b. Alâ, ona Zeyd b. Hubab; (T) Bize Muhammed b. Beşşar, ona Ebu Amir el-Akadî; (T) Bize Ahmed b. Meni’, ona Ebu Ahmed ez-Zübeyrî, onlara Kesir b. Zeyd, ona Rubeyh b. Abdurrahman b. Ebu Said, ona babası (Abdurrahman b. Ebu Said), ona da Ebu Said (el-Hudrî), Hz. Peygamber’in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Abdest alırken Allah'ın ismini anmayan (besmele çekmeyen) kimsenin de abdesti yoktur."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 41, /76

حَدَّثَنَا هَنَّادُ بْنُ السَّرِىِّ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ عَنْ أَشْعَثَ بْنِ أَبِى الشَّعْثَاءِ؛ (ح) وَحَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ وَكِيعٍ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ عُبَيْدٍ الطَّنَافِسِىُّ عَنْ أَشْعَثَ بْنِ أَبِى الشَّعْثَاءِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مَسْرُوقٍ عَنْ عَائِشَةَ: "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يُحِبُّ التَّيَمُّنَ فِى الطُّهُورِ إِذَا تَطَهَّرَ، وَفِى تَرَجُّلِهِ إِذَا تَرَجَّلَ، وَفِى انْتِعَالِهِ إِذَا انْتَعَلَ."

Bize Hennad b. Serî, ona Ebu'l-Ahvas, ona Eş'as b. Ebu Şa'sâ; (T) Bize Süfyan b. Veki, ona Ömer b. Ubeyd et-Tanâfisî, ona Eş'as b. Ebu Şa'sâ', ona babası (Süleym b. Esved), ona da Mesruk, Hz. Aişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) abdest alırken, (saç ve sakalını) taradığı zaman ve nalın (terlik, ayakkabı) giydiği zaman sağdan başlamayı severdi."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 42, /76

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْجَرَّاحِ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ خَلاَّدٍ الْبَاهِلِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَضْمَضَ، وَاسْتَنْشَقَ مِنْ غَرْفَةٍ وَاحِدَةٍ."

Bize Abdullah b. Cerrah ve Ebu Bekir b. Hallâd el-Bahilî, ona Abdülaziz b. Muhammed, ona Zeyd b. Eslem, ona da Ata b. Yesar, İbn Abbas'ın şöyle dediğini rivayet etti: "Rasulullah (sav) (abdest alırken) tek bir avucuyla (aynı anda) ağzına ve burnuna su verdi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 43, /77

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ خَالِدِ بْنِ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِ خَيْرٍ عَنْ عَلِىٍّ: "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ؛ فَمَضْمَضَ ثَلاَثًا، وَاسْتَنْشَقَ ثَلاَثًا مِنْ كَفٍّ وَاحِدٍ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Şerik (b. Abdullah), ona Halid b. Alkame, ona da Abduhayr (b. Yezid), Alin'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) abdest aldı. (Bunu yaparken) tek avucuyla (aynı anda) ağzına ve burnuna üç defa su verdi."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 43, /77

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْحُسَيْنِ الْعُكْلِىُّ عَنْ خَالِدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَمْرِو بْنِ يَحْيَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَيْدٍ الأَنْصَارِىِّ قَالَ: أَتَانَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم، فَسَأَلَنَا وَضُوءًا، فَأَتَيْتُهُ بِمَاءٍ؛ فَمَضْمَضَ، وَاسْتَنْشَقَ مِنْ كَفٍّ وَاحِدٍ.

Bize Ali b. Muhammed (el-Kûfî), ona Ebu Hüseyin el-Uklî, ona Halid b. Abdullah, ona Amr b. Yahya, ona babası (Yahya b. Umare), ona da Abdullah b. Zeyd el-Ensarî şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) bize geldi. Bizden abdest suyu istedi. O'na (sav) su getirdim. Tek avuçla (aynı anda) ağzına ve buruna su verdi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 43, /77

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمٍ الطَّائِفِىُّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرٍ عَنْ عَاصِمِ بْنِ لَقِيطِ بْنِ صَبِرَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: قُلْتُ: ’يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَخْبِرْنِى عَنِ الْوُضُوءِ.’ قَالَ: "أَسْبِغِ الْوُضُوءَ، وَبَالِغْ فِى الاِسْتِنْشَاقِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ صَائِمًا."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Yahya b. Süleym et-Taifî, ona İsmail b. Kesir, ona da Asım b. Lakît b. (Âmir b.) Sabra, babasının (Lakît b. Amir) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Rasulullah'a (sav) 'Ey Allah'ın Rasulul'ü, abdest hakkında bana bilgi verir misin?" dedim. Rasulullah (sav): "Abdestini (özen göstererek) güzelce al. Oruçlu olman durumu hariç, burnuna da bolca su çekerek iyice temizle." buyurdu.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 44, /77

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ سُلَيْمَانَ؛ (ح) وَحَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنِ ابْنِ أَبِى ذِئْبٍ عَنْ قَارِظِ بْنِ شَيْبَةَ عَنْ أَبِى غَطَفَانَ الْمُرِّىِّ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "اسْتَنْثِرُوا مَرَّتَيْنِ بَالِغَتَيْنِ أَوْ ثَلاَثًا."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona İshak b. Süleyman; (T) Bize Ali b. Muhammed (b. İshak), ona Veki' (b. Cerrah), ona İbn Ebu Zi'b, ona Kârız b. Şeybe, ona Ebu Ğatafan el-Mürrî, ona da İbn Abbas'ın rivayet ettiğine göre, Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Abdest alırken burnunuzu iki veya üç defa güzelce (sıkıca sümkürerek) temizleyin."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 44, /77

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَامِرِ بْنِ زُرَارَةَ حَدَّثَنَا شَرِيكُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ النَّخَعِىُّ عَنْ ثَابِتِ بْنِ أَبِى صَفِيَّةَ الثُّمَالِىِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ قُلْتُ لَهُ: ’حُدِّثْتَ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ: أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ مَرَّةً مَرَّةً؟’ قَالَ: ’نَعَمْ’. قُلْتُ: ’وَمَرَّتَيْنِ مَرَّتَيْنِ، وَثَلاَثًا ثَلاَثًا؟’ قَالَ: ’نَعَمْ.’

Bize Abdullah b. Amir b. Zürare, ona Şerik b. Abdullah en-Nehaî, ona da Sabit b. Ebu Safiyye es-Sumâlî şöyle demiştir: Ebu Cafer'e (Muhammed el-Bakır), Hz. Peygamber'in (azalarını) birer birer yıkayarak abdest aldığı Cabir b. Abdullah'tan sana rivayet edildi mi?' diye sordum. O, 'evet' dedi. 'İkişer ikişer ve üçer üçer yıkamayı da (Rasulullah'ın böyle yaptığını Cabir'den rivayet edilip edilmediğini) sordum. Yine 'evet' cevabını verdi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 45, /77

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ بْنُ أَبِى الزِّنَادِ قَالَ حَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ حَازِمٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ - هُوَ ابْنُ مِقْسَمٍ - عَنْ جَابِرٍ: أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم سُئِلَ عَنْ مَاءِ الْبَحْرِ فَقَالَ: "هُوَ الطَّهُورُ مَاؤُهُ، الْحِلُّ مَيْتَتُهُ." [قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ الْحَسَنِ الْهِسِنْجَانِىُّ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ بْنُ أَبِى الزِّنَادِ حَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ حَازِمٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ - هُوَ ابْنُ مِقْسَمٍ - عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم، فَذَكَرَ نَحْوَهُ .]

Bize Muhammed b. Yahya, ona Ahmed b. Hanbel, ona Ebu Kasım b. Ebu Zinad, ona İshak b. Hazim, ona da Ubeydullah b. Mıksem, Cabir b. Abdullah'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'e (sav) denizin suyu hakkında soruldu. O da (sav) "Onun (denizin) suyu temiz/temizleyici, ölüsü de helaldir" cevabını verdi. [Bize Ebu Hasan b. Seleme, ona Ali b. Hasan el-Hisincânî, ona Ahmed b. Hanbel, ona Ebu Kasım b. Ebu Zinad, ona İshak b. Hazim, ona Ubeydullah -b. Mıksem-, ona da Cabir b. Abdullah, Hz. Peygamber'den bu hadisin benzerini nakletmiştir.]

Açıklama: Elbani bu hadisin hasen sahih olduğunu ifade etmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 38, /74

حَدَّثَنِى أَبُو الطَّاهِرِ أَحْمَدُ بْنُ عَمْرِو بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ سَرْحٍ وَحَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى التُّجِيبِىُّ قَالاَ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ عَنْ يُونُسَ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ أَنَّ عَطَاءَ بْنَ يَزِيدَ اللَّيْثِىَّ أَخْبَرَهُ أَنَّ حُمْرَانَ مَوْلَى عُثْمَانَ أَخْبَرَهُ: أَنَّ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ رضى الله عنه دَعَا بِوَضُوءٍ، فَتَوَضَّأَ: فَغَسَلَ كَفَّيْهِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ مَضْمَضَ، وَاسْتَنْثَرَ. ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ. ثُمَّ غَسَلَ يَدَهُ الْيُمْنَى إِلَى الْمِرْفَقِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ غَسَلَ يَدَهُ الْيُسْرَى مِثْلَ ذَلِكَ. ثُمَّ مَسَحَ رَأْسَهُ. ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَهُ الْيُمْنَى إِلَى الْكَعْبَيْنِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ غَسَلَ الْيُسْرَى مِثْلَ ذَلِكَ. ثُمَّ قَالَ: ’رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِى هَذَا’. ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "مَنْ تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِى هَذَا، ثُمَّ قَامَ، فَرَكَعَ رَكْعَتَيْنِ، لاَ يُحَدِّثُ فِيهِمَا نَفْسَهُ، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ." [قَالَ ابْنُ شِهَابٍ: وَكَانَ عُلَمَاؤُنَا يَقُولُونَ: ’هَذَا الْوُضُوءُ أَسْبَغُ مَا يَتَوَضَّأُ بِهِ أَحَدٌ لِلصَّلاَةِ’.]

Bize Ebu Tahir Ahmed b. Amr b. Abdullah b. Amr b. Serh ve Harmele b. Yahya et-Tücîbî, onlara İbn Vehb, onlara Yunus, ona İbn Şihab, ona Ata b. Yezid el-Leysî, ona da Hz. Osman'ın azatlısı Humran şöyle rivayet etmiştir: Osman b. Affân (ra) abdest almak için su istedi ve (bu suyla) abdest aldı. (Abdest alırken) Önce ellerini üç defa yıkadı. Sonra ağzını çalkaladı, burnuna su çekip temizledi. Sonra üç defa yüzünü yıkadı. Ardından sağ kolunu dirseğine kadar üç defa yıkadı. Sol kolunu da aynı şekilde yıkadı. Daha sonra başını mesh etti. Peşinden sağ ayağını topuklarıyla birlikte üç defa; sonra da sol ayağını aynı şekilde yıkadı. (Abdesti tamamladıktan) Sonra, 'Rasulullah'ı (sav) işte böyle, benim aldığım gibi, abdest alırken gördüm' dedi ve Rasulullah'ın şöyle buyurduğunu söyledi: "Her kim benim şimdi aldığım gibi abdest alır ve gönlünden bir şeyler geçirmeden (huşu içinde) iki rekat namaz kılarsa geçmiş günahları bağışlanır." [İbn Şihab: 'Alimlerimiz bu abdestin, bir kimsenin namaz için alabileceği en mükemmel abdest olduğunu söylerdi' demiştir.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 538, /115