حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا ابْنُ عُلَيَّةَ عَنْ رَوْحِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنِ الرُّبَيِّعِ قَالَتْ: أَتَانِى ابْنُ عَبَّاسٍ فَسَأَلَنِى عَنْ هَذَا الْحَدِيثِ - تَعْنِى حَدِيثَهَا الَّذِى ذَكَرَتْ: ’أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ، وَغَسَلَ رِجْلَيْهِ’ - فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: ’إِنَّ النَّاسَ أَبَوْا إِلاَّ الْغَسْلَ، وَلاَ أَجِدُ فِى كِتَابِ اللَّهِ إِلاَّ الْمَسْحَ.’

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona (İsmail) İbn Uleyye, ona Ravh b. Kasım, ona da Abdullah b. Muhammed b. Akîl, Rubeyyi'in (bt. Muavviz) şöyle dediğini rivayet etmiştir: İbn Abbas bana gelerek, 'Hz. Peygamber'in (sav) abdest alırken ayaklarını yıkadığını' bildirdiğim hadisi sordu ve sonra şöyle dedi: 'İnsanlar (ayakları) yıkamak dışında başka bir şeyi kabul etmiyorlar. Ancak ben Allah'ın Kitabı'nda sadece ayakları mesh etmeyi buluyorum.' dedi.

Açıklama: Elbani ...فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ إِنَّ النَّاسَ kısmı dışındaki bölümün hasen olduğunu ifade etmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 56, /83

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ أَبِى حَيَّةَ قَالَ: رَأَيْتُ عَلِيًّا تَوَضَّأَ، فَغَسَلَ قَدَمَيْهِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ. ثُمَّ قَالَ: ’أَرَدْتُ أَنْ أُرِيَكُمْ طُهُورَ نَبِيِّكُمْ صلى الله عليه وسلم.’

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ebu Ahvas, ona da Ebû İshak (es-SEbiî), Ebu Hayye’nin (Amr b. Abdullah) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Ben, Hz. Ali’nin abdest alırken, ayaklarını topuklarına kadar yıkadığını gördüm. Hz. Ali (abdestini tamamladıktan) sonra: 'Peygamberiniz’in (sav) abdestini size göstermek istedim.' dedi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 56, /83

حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا حَرِيزُ بْنُ عُثْمَانَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ مَيْسَرَةَ عَنِ الْمِقْدَامِ بْنِ مَعْدِيكَرِبَ: "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ، فَغَسَلَ رِجْلَيْهِ ثَلاَثًا ثَلاَثًا."

Bize Hişam b. Ammar, ona Velid b. Müslim, ona Hariz b. Osman, ona da Abdurrahman b. Meysere, Mikdad b. Ma'dîkerb'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) ayaklarını üçer defa yıkayarak abdest aldı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 56, /83

حَدَّثَنَا عَلْقَمَةُ بْنُ عَمْرٍو الدَّارِمِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ عَيَّاشٍ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَطَاءٍ الْبَجَلِىِّ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ الْجُهَنِىِّ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "مَا مِنْ مُسْلِمٍ يَتَوَضَّأُ، فَيُحْسِنُ الْوُضُوءَ، ثُمَّ يَقُولُ، ’أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ’، إِلاَّ فُتِحَتْ لَهُ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ، يَدْخُلُ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ."

Bize Alkame b. Amr ed-Darimî, ona Ebu Bekir b. Ayyâş, ona Ebu İshak (es-Sebî'î), ona Abdullah b. Ata el-Becelî, ona Ukbe b. Âmir el-Cühenî, ona da Ömer b. Hattâb, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Bir Müslüman abdest alır, bunu da (şartlarına ve adabına özen göstererek) güzelce yaparsa, sonra da 'eşhedü en lâ ilâhe illallah ve enne Muhammeden abduhû ve rasûlühû (Şehadet ederim ki Allah'tan başka ilah yoktur ve Muhammed O'nun kulu ve elçisidir)' derse, cennetin sekiz kapısı birden ona açılır ve o kişi dilediği kapıdan cennete girer."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 60, /85

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ الْمَاجِشُونِ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ يَحْيَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَيْدٍ صَاحِبِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: أَتَانَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم، فَأَخْرَجْنَا لَهُ مَاءً فِى تَوْرٍ مِنْ صُفْرٍ، فَتَوَضَّأَ بِهِ.

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ahmed b. Abdullah b. Abdülaziz b. Macişûn, ona Amr b. Yahya, ona da babası (Yahya b. Umare), Rasullah'ın (sav) ashabından Abdullah b. Zeyd'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) bir keresinde bize gelmişti. O'na (sav) sarı bakırdan yapılmış (küçük) bir kapta (maşraba) su verdik. Onunla abdest aldı.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 61, /85

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ زِرٍّ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ عَسَّالٍ قَالَ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَأْمُرُنَا أَنْ لاَ نَنْزِعَ خِفَافَنَا ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ إِلاَّ مِنْ جَنَابَةٍ، لَكِنْ مِنْ غَائِطٍ وَبَوْلٍ وَنَوْمٍ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Asım (b. Ebu Necûd), ona da Zir (b. Hubeyş), Safvan b. Assâl'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), cünüplük hariç, küçük ve büyük tuvaletlerimizi yaptığımızdan ve uykudan dolayı üç gün boyunca çıkarmamamızı bize emretti."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 62, /86

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا الْمُعَلَّى بْنُ مَنْصُورٍ؛ (ح) وَحَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ بَشِيرِ بْنِ ذَكْوَانَ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا الْهَيْثَمُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنَا الْعَلاَءُ بْنُ الْحَارِثِ عَنْ مَكْحُولٍ عَنْ عَنْبَسَةَ بْنِ أَبِى سُفْيَانَ عَنْ أُمِّ حَبِيبَةَ قَالَتْ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "مَنْ مَسَّ فَرْجَهُ، فَلْيَتَوَضَّأْ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Mualla b. Mansûr; (T) Bize Abdullah b. Ahmed b. Beşir b. Zekvân ed-Dımeşkî, ona Mervan b. Muhammed, onlara Heysem b. Humeyd, ona Alâ' b. Haris, ona Mekhûl, ona Anbese b. Ebu Süfyan, ona da Ümmü Habîbe, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Cinsel organına dokunan kişi abdest alsın."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 63, /86

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَابِرٍ قَالَ سَمِعْتُ قَيْسَ بْنَ طَلْقٍ الْحَنَفِىَّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: سُئِلَ عَنْ مَسِّ الذَّكَرِ، فَقَالَ: "لَيْسَ فِيهِ وُضُوءٌ، إِنَّمَا هُوَ مِنْكَ."

Bize Ali b. Muhammed, ona Veki' (b. Cerrah), ona Muhammed b. Cabir, ona da Kays b. Talk el-Hanefî, babasının (Talk b. Ali) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Rasulullah'a (sav) (abdestliyken) cinsel organa dokunmanın hükmü soruldu. "Cinsel organa dokunmaktan dolayı abdest almak gerekli değildir. Çünkü o vücudundan bir parçadır." buyurdu.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 64, /87

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ جَامِعِ بْنِ شَدَّادٍ أَبِى صَخْرَةَ قَالَ سَمِعْتُ حُمْرَانَ يُحَدِّثُ أَبَا بُرْدَةَ فِى الْمَسْجِدِ أَنَّهُ سَمِعَ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ يُحَدِّثُ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ أَتَمَّ الْوُضُوءَ كَمَا أَمَرَهُ اللَّهُ، فَالصَّلَوَاتُ الْمَكْتُوبَاتُ كَفَّارَاتٌ لِمَا بَيْنَهُنَّ."

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Muhammed b. Cafer, ona Şu’be, ona Cami’ b. Şeddâd Ebu Sahra, ona Humrân, ona Ebu Bürde mescitte, ona da Osman b. Affan, Rasulullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kim Allah’ın kendisine emrettiği gibi abdestini (şartlarına ve adaplarına özen göstererek) tam alırsa, (bu abdestle kıldığı )farz namazlar, aralarında işlediği günahlara kefaret olur."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 57, /83

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنِ الأَسْوَدِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَنَامُ، حَتَّى يَنْفُخَ، ثُمَّ يَقُومُ فَيُصَلِّى، وَلاَ يَتَوَضَّأُ." [قَالَ الطَّنَافِسِىُّ: قَالَ وَكِيعٌ: ’تَعْنِى وَهُوَ سَاجِدٌ.’]

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ali b. Muhammed, o ikisine Veki', ona A'meş, ona İbrahim (en-Nehaî), ona da Esved (b. Yezid), Hz. Âişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) uyurdu, hatta horlardı. Sonra kalkıp abdest almadan namaz kılardı." [Tanâfisî, Veki'in 'Yani secdede iken (horlardı)' dediğini söylemiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 62, /85