حَدَّثَنِى يَحْيَى عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ: قُبْلَةُ الرَّجُلِ امْرَأَتَهُ وَجَسُّهَا بِيَدِهِ مِنَ الْمُلاَمَسَةِ فَمَنْ قَبَّلَ امْرَأَتَهُ أَوْ جَسَّهَا بِيَدِهِ فَعَلَيْهِ الْوُضُوءُ .

Bize Yahya, ona Malik, ona İbn Şihab,ona da Salim b. Abdullah'ın rivayet ettiğine göre babası Abdullah b. Ömer (ra) şöyle derdi: "Erkeğin hanımını öpmesi ve eliyle ona dokunması kadına dokunma(mulâmese) olarak sayılır. Bu yüzden kim hanımını öper, yahut eliyle ona dokunursa abdest alması gerekir."

Açıklama: Bu hadiste yer alan "mulâmase" Nisa suresi 43. âyette geçen ve kadınlara dokunma durumunda abdest/teyemmüm almayı icab ettiren durumdur.

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 96, 1/15

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُصَفَّى الْحِمْصِىُّ حَدَّثَنَا بَقِيَّةُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفَضْلِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَالِمٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ رَأَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم رَجُلاً يَتَوَضَّأُ فَقَالَ « لاَ تُسْرِفْ لاَ تُسْرِفْ » .

Bize Muhammed b. el-Musaffâ el-Hımsî, ona Bekıyye, ona Muhammed b. Fadl, ona babası, ona Salim, ona da İbn Ömer şöyle demiştir: "Rasulullah abdest alan bir adamı gördü ve "İsraf etme! İsraf etme!" buyurdu."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 48, /79

أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ أَبِى حَيَّةَ - وَهُوَ ابْنُ قَيْسٍ - قَالَ: "رَأَيْتُ عَلِيًّا - رضى الله عنه - تَوَضَّأَ فَغَسَلَ كَفَّيْهِ حَتَّى أَنْقَاهُمَا ثُمَّ تَمَضْمَضَ ثَلاَثًا وَاسْتَنْشَقَ ثَلاَثًا وَغَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاَثًا وَغَسَلَ ذِرَاعَيْهِ ثَلاَثًا ثَلاَثًا ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ ثُمَّ غَسَلَ قَدَمَيْهِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ ثُمَّ قَامَ فَأَخَذَ فَضْلَ طَهُورِهِ فَشَرِبَ وَهُوَ قَائِمٌ ثُمَّ قَالَ أَحْبَبْتُ أَنْ أُرِيَكُمْ كَيْفَ طَهُورُ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم."

Bize Kuteybe b. Said, ona Ebu Ahvas, ona Ebu İshak, ona da Ebu Hayye (b. Kays) şöyle rivayet etmiştir: "Bir keresinde Ali'yi (ra) abdest alırken görmüştüm. Ellerini iyice yıkadı. Sonra üç kere ağzına üç kere burnuna su verdi. Ardından üç kere yüzünü, üçer kere de kollarını yıkadı. Sonra başını mesh etti. Ardından ayaklarını topuklarına kadar yıkadı. Akabinde ayağa kalktı. Abdest suyundan arta kalanını alıp ayakta içti ve 'Rasulullah'ın (sav) nasıl abdest aldığını size göstermek istedim', dedi."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 79, /2092

أَخْبَرَنَا أَبُو دَاوُدَ سُلَيْمَانُ بْنُ سَيْفٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَتَّابٍ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ أَبِى حَيَّةَ قَالَ رَأَيْتُ عَلِيًّا - رضى الله عنه - تَوَضَّأَ ثَلاَثًا ثَلاَثًا ثُمَّ قَامَ فَشَرِبَ فَضْلَ وَضُوئِهِ وَقَالَ صَنَعَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَمَا صَنَعْتُ .

Bize Ebu Davud Süleyman b. Seyf, ona Ebu Attâb, ona Şu'be, ona Ebu İshak, ona da Ebu Hayye şöyle rivayet etmiştir: Bir keresinde Ali'yi (ra) abdest alırken görmüştüm. Abdest azalarını üçer defa yıkadı. Sonra ayağa kalkıp abdestten artakalan suyu içti ve "Rasulullah (sav) da benim gibi yapmıştı" dedi.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 103, /2095

أَخْبَرَنَا هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا حَرَمِىُّ بْنُ عُمَارَةَ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَبِى بَكْرِ بْنِ حَفْصٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنِ ابْنِ أَبِى طَلْحَةَ عَنْ أَبِى طَلْحَةَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "تَوَضَّئُوا مِمَّا أَنْضَجَتِ النَّارُ".

Bize Harun b. Abdullah, ona Haremî b. Umare, ona Şu'be (b. Haccac), ona Ebu Bekir b. Hafs, ona İbn Şihab (ez-Zührî), ona İbn Ebu Talha, ona da Ebu Talha'ın rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Ateşte pişirilmiş bir şey yemeniz durumunda abdest alın."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 122, /2098

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّهُ قَالَ: رَأَيْتُ أَبِى عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ يَغْتَسِلُ ثُمَّ يَتَوَضَّأُ فَقُلْتُ لَهُ: يَا أَبَتِ أَمَا يَجْزِيكَ الْغُسْلُ مِنَ الْوُضُوءِ؟ قَالَ؟ بَلَى وَلَكِنِّى أَحْيَانًا أَمَسُّ ذَكَرِى فَأَتَوَضَّأُ .

Bize Malik, ona İbn Şihab, ona da Salim b. Abdullah şöyle rivayet etmiştir: Babam Abdullah b. Ömer'i (ra) gusül abdesti aldıktan sonra (ayrıca) abdest aldığını görünce ona 'Gusül, abdest yerine geçmez mi?' dedim. 'Evet, geçer, ama bazen cinsel organıma dokunmuş oluyorum ondan dolayı abdest alıyorum.' dedi.

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 94, 1/15

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ نَافِعٍ عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّهُ قَالَ: كُنْتُ مَعَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ فِى سَفَرٍ فَرَأَيْتُهُ بَعْدَ أَنْ طَلَعَتِ الشَّمْسُ تَوَضَّأَ ثُمَّ صَلَّى قَالَ: فَقُلْتُ لَهُ: إِنَّ هَذِهِ لَصَلاَةٌ مَا كُنْتَ تُصَلِّيهَا؟ قَالَ؟ إِنِّى بَعْدَ أَنْ تَوَضَّأْتُ لِصَلاَةِ الصُّبْحِ مَسِسْتُ فَرْجِى ثُمَّ نَسِيتُ أَنْ أَتَوَضَّأَ فَتَوَضَّأْتُ وَعُدْتُ لِصَلاَتِى.

Bize Malik, ona Nafi' (Mevla İbn Ömer), ona da Salim b. Abdullah şöyle rivayet etmiştir: Bir yolculukta babam Abdullah b. Ömer'le (ra) birlikteydim. Bir gün güneş doğduktan sonra abdest alıp namaz kıldığını görünce ona 'bu senin normal zamanda kıldığın namaz değil (ne namazı kılıyorsun)?' dedim. O da 'Sabah namazı için abdest aldıktan sonra avret mahallime dokunmuştum. Daha sonra yeniden abdest almayı unutmuşum. İşte şimdi abdest aldım, namazımı tekrar kıldım.' dedi.

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 95, 1/15

حدثنا زَكَرِيَّا بْنُ عَدِىٍّ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَمْرٍو عَنِ ابْنِ عَقِيلٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- أَنَّهُ سَمِعَهُ يَقُولُ :« أَلاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَا يُكَفِّرُ اللَّهُ بِهِ الْخَطَايَا وَيَزِيدُ بِهِ فِى الْحَسَنَاتِ؟ ». قَالُوا : بَلَى. قَالَ :« إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ عَلَى الْمَكْرُوهَاتِ ، وَكَثْرَةُ الْخُطَا إِلَى الْمَسَاجِدِ ، وَانْتِظَارُ الصَّلاَةِ بَعْدَ الصَّلاَةِ ».

Bize Zekeriyya b. Adî, ona Ubeydullah b. Amr, ona İbn Akîl, ona Saîd b. Müseyyeb, ona da Ebu Saîd el-Hudrî, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Allah'ın günahları affetmesine ve sevapları arttırmasına sebep olan şeyleri haber vereyim mi?' Ashâb, 'Evet, Ey Allah'ın Rasulü!' deyince, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Zor durumlarda dahi abdesti tam almak, mescitlere giderken adımları çoğaltmak (namaz için mescide gitmek) ve bir namazdan sonra diğer namazı beklemek."

Açıklama: Hadiste geçen "mescitlere çokça adım atmak" ile kastedilen kişinin mescide ibadet için sık sık gitmesi, bunun için zahmete katlanması ve bu çabanın Allah katındaki değerli olduğudur.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 30, 1/546

أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنَا بَهْزُ بْنُ أَسَدٍ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ مَيْسَرَةَ قَالَ سَمِعْتُ النَّزَّالَ بْنَ سَبْرَةَ قَالَ رَأَيْتُ عَلِيًّا - رضى الله عنه - صَلَّى الظُّهْرَ ثُمَّ قَعَدَ لِحَوَائِجِ النَّاسِ فَلَمَّا حَضَرَتِ الْعَصْرُ أُتِىَ بِتَوْرٍ مِنْ مَاءٍ فَأَخَذَ مِنْهُ كَفًّا فَمَسَحَ بِهِ وَجْهَهُ وَذِرَاعَيْهِ وَرَأْسَهُ وَرِجْلَيْهِ ثُمَّ أَخَذَ فَضْلَهُ فَشَرِبَ قَائِمًا وَقَالَ إِنَّ نَاسًا يَكْرَهُونَ هَذَا وَقَدْ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَفْعَلُهُ وَهَذَا وُضُوءُ مَنْ لَمْ يُحْدِثْ .

Bize Amr b. Yezid, ona Behz b. Esed, ona Şu'be, ona da Abdulmelik b. Meysere rivayet etmiş ve şöyle demiştir: Nezzâl b. Sebre'yi şöyle derken işittim: "Ali'yi (ra) namaz kılarken gördüm. Namazdan sonra insanların ihtiyaçlarını dinlemek üzer oturdu. İkindi vakti girince bir kap su getirildi. Sudan bir avuç aldı ve onunla yüzünü, kollarını, başını ve ayaklarını mesh etti. Ardından suyun kalan kısmını ayakta içti ve şöyle dedi: 'Bazı insanlar bu yaptığımı uygun bulmuyorlar. Halbuki ben Rasulullah'ı (sav) böyle yaparken görmüştüm. Bu, abdestini bozmamış olan kişinin abdest alma şeklidir.' dedi"

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 100, /2095

أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ عَنْ مَالِكٍ عَنِ الْعَلاَءِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « أَلاَ أُخْبِرُكُمْ بِمَا يَمْحُو اللَّهُ بِهِ الْخَطَايَا وَيَرْفَعُ بِهِ الدَّرَجَاتِ إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ عَلَى الْمَكَارِهِ وَكَثْرَةُ الْخُطَا إِلَى الْمَسَاجِدِ وَانْتِظَارُ الصَّلاَةِ بَعْدَ الصَّلاَةِ فَذَلِكُمُ الرِّبَاطُ فَذَلِكُمُ الرِّبَاطُ فَذَلِكُمُ الرِّبَاطُ » .

Bize Kuteybe, ona Malik, ona Ala' b. Abdurrahman, ona babası (Abdurrahman b. Yakub), ona da Ebu Hüreyre'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın günahları neyle sildiğini ve dereceleri neyle yükselttiğini size bildireyim mi? Tüm zorluklarına rağmen abdest almak, mescidlere [giderken] adımları çoğaltmak, bir namazı kılınca sonraki namazın gelmesini [arzu ederek] beklemek. İşte sizin ribatınız [ibadet nöbetiniz] budur.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 107, /2096