حَدَّثَنَا أَصْبَغُ بْنُ الْفَرَجِ الْمِصْرِىُّ عَنِ ابْنِ وَهْبٍ قَالَ حَدَّثَنِى عَمْرٌو حَدَّثَنِى أَبُو النَّضْرِ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ سَعْدِ بْنِ أَبِى وَقَّاصٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم "أَنَّهُ مَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ" . وَأَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ سَأَلَ عُمَرَ عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ نَعَمْ إِذَا حَدَّثَكَ شَيْئًا سَعْدٌ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَلاَ تَسْأَلْ عَنْهُ غَيْرَهُ . وَقَالَ مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ أَخْبَرَنِى أَبُو النَّضْرِ أَنَّ أَبَا سَلَمَةَ أَخْبَرَهُ أَنَّ سَعْدًا حَدَّثَهُ فَقَالَ عُمَرُ لِعَبْدِ اللَّهِ . نَحْوَهُ .

Bize Esbağ b. Ferec el-Mısrî, ona İbn Vehb, ona ِAmr, ona Ebu Nadr, ona Ebu Seleme b. Abdurrahman, ona Abdullah b. Ömer, ona da Sa'd b. Ebu Vakkas'ın söylediğine göre; "Rasulullah (sav) mestleri üzerine mesh etti." Abdullah b. Ömer, bunu (babası) Ömer'e sordu. Ömer 'evet' dedi ve ekledi. Sa'd sana Rasulullah'tan (sav) bir şey naklederse onu başka birine sorma. Musa b. Ukbe, ona Ebu Nadr, ona Ebu Seleme, ona Sa'd, 'Ömer, Abdullah'a şöyle.. söyledi.' diyerek benzer bir hadis rivayet etmiştir.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Musa b. Ukbe arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Vudû 48, 1/237

وَحَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الْحَنْظَلِىُّ أَخْبَرَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا الثَّوْرِىُّ عَنْ عَمْرِو بْنِ قَيْسٍ الْمُلاَئِىِّ عَنِ الْحَكَمِ بْنِ عُتَيْبَةَ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُخَيْمِرَةَ عَنْ شُرَيْحِ بْنِ هَانِئٍ قَالَ: أَتَيْتُ عَائِشَةَ أَسْأَلُهَا عَنِ الْمَسْحِ عَلَى الْخُفَّيْنِ، فَقَالَتْ: ’عَلَيْكَ بِابْنِ أَبِى طَالِبٍ، فَسَلْهُ؛ فَإِنَّهُ كَانَ يُسَافِرُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم’. فَسَأَلْنَاهُ، فَقَالَ: "جَعَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ وَلَيَالِيَهُنَّ لِلْمُسَافِرِ، وَيَوْمًا وَلَيْلَةً لِلْمُقِيمِ." [قَالَ: وَكَانَ سُفْيَانُ إِذَا ذَكَرَ عَمْرًا أَثْنَى عَلَيْهِ.]

Bize İshak b. İbrahim el-Hanzalî, ona Abdürrezzak (b. Hemmam), ona Sevrî, ona Amr b. Kays el-Mülâî, ona Hakem b. Uteybe, ona da Kasım b. Muhaymira, Şurayh b. Hâni'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: Mestler üzerine mesh etmek konusunu sormak için Hz. Aişe'nin yanına geldim (ve sordum). Hz. Aişe: 'Ebu Talib'in oğluna (Hz. Ali'ye) git ve (bu konuyu) ona sor. Çünkü o Rasulullah ile seyahat ederdi' dedi. Bunun üzerine Hz. Ali'ye sorduk. O da: "Rasulullah (sav) yolcu için üç gün üç gece, yolcu olmayan (yaşadığı yerde bulunan) için ise bir gün bir geceyi mest müddeti olarak belirledi." cevabını verdi. [Şurayh şöyle demiştir: Süfyan, Amr'ı andığı zaman onu överdi.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 639, /130

وَحَدَّثَنِى زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنِ الْحَكَمِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُخَيْمِرَةَ عَنْ شُرَيْحِ بْنِ هَانِئٍ قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ عَنِ الْمَسْحِ عَلَى الْخُفَّيْنِ، فَقَالَتِ: ’ائْتِ عَلِيًّا، فَإِنَّهُ أَعْلَمُ بِذَلِكَ مِنِّى.’ فَأَتَيْتُ عَلِيًّا. فَذَكَرَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمِثْلِهِ.

Bize Züheyr b. Harb, ona Ebu Muaviye, ona A'meş, ona Hakem, ona da Kasım b. Muhaymira, Şurayh b. Hâni'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir. Aişe'ye mestler üzerine mesh etme konusunu sordum. 'Ali'ye git ve ona sor. Zira o bu konuyu benden daha iyi bilir' karşılığını verdi. Ben de Ali'ye (ra) gittim." Şurayh Hz. Peygamber'den (sav) (bu konuda) nakledilen hadisin bir benzerini rivayet etmiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 641, /131

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ أَنْبَأَنَا اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ نَافِعِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ عَنْ أَبِيهِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "أَنَّهُ خَرَجَ لِحَاجَتِهِ، فَاتَّبَعَهُ الْمُغِيرَةُ بِإِدَاوَةٍ فِيهَا مَاءٌ، حَتَّى فَرَغَ مِنْ حَاجَتِهِ، فَتَوَضَّأَ؛ وَمَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ."

Bize Muhammed b. Rumh, ona Leys b. Sa'd, ona Yahya b. Said, ona Sa'd b. İbrahim, ona Nafi' b. Cübeyr, ona da Urve b. Muğîre b. Şu'be, babası Muğire b. Şube'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) (tuvalet) ihtiyacını gidermek için çıktı. Muğîre de içinde su olan bir kapla Hz. Peygamber'in (sav) peşinden gitti. Rasulullah (sav) ihtiyacını giderdikten sonra abdest aldı. (Bu abdestte) Mestleri üzerine mesh etti.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 84, /96

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا دَلْهَمُ بْنُ صَالِحٍ الْكِنْدِىُّ عَنْ حُجَيْرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْكِنْدِىِّ عَنِ ابْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ: "أَنَّ النَّجَاشِىَّ أَهْدَى لِلنَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم خُفَّيْنِ أَسْوَدَيْنِ سَاذَجَيْنِ، فَلَبِسَهُمَا، ثُمَّ تَوَضَّأَ وَمَسَحَ عَلَيْهِمَا."

Bize Ali b. Muhammed, ona Veki', ona Delhem b. Salih el-Kindî, ona Huceyr b. Abdullah el-Kindî, ona da İbn Büreyde, babasının (Büreyde b. Husayb) şöyle dediğini nakletmiştir: "(Habeşistan hükümdarı) Necaşi, Hz. Peygamber'e (sav), siyah sade bir mest hediye etti. Hz. Peygamber mestleri giydi ve onların üzerine meshederek abdest aldı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 84, /96

حَدَّثَنَا دُحَيْمٌ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِىُّ؛ (ح) وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُصْعَبٍ حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِىُّ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَبِى كَثِيرٍ حَدَّثَنَا أَبُو سَلَمَةَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبِيهِ قَالَ: "رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَمْسَحُ عَلَى الْخُفَّيْنِ وَالْعِمَامَةِ."

Bize Duhaym, ona Velid b. Müslim, ona Evzaî; (T) Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Muhammed b. Musab, ona Evzâ'î, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Ebu Seleme, ona da Cafer b. Amr, babasının (Amr b. Ümeyye) şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber'i (sav), mestlerinin ve sarığının üzerine mesh ederken gördüm."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 89, /98

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يُونُسُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِى الْفُرَاتِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ أَبِى شُرَيْحٍ عَنْ أَبِى مُسْلِمٍ مَوْلَى زَيْدِ بْنِ صُوحَانَ قَالَ: كُنْتُ مَعَ سَلْمَانَ، فَرَأَى رَجُلاً يَنْزِعُ خُفَّيْهِ لِلْوُضُوءِ، فَقَالَ لَهُ سَلْمَانُ: ’امْسَحْ عَلَى خُفَّيْكَ، وَعَلَى خِمَارِكَ، وَبِنَاصِيَتِكَ. فَإِنِّى رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَمْسَحُ عَلَى الْخُفَّيْنِ، وَالْخِمَارِ.’

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Yunus b. Muhammed, ona Davud b. Ebu Furat, ona Muhammed b. Zeyd, ona Ebu Şurayh, ona da Zeyd b. Suhan'ın azadlı kölesi Ebu Müslim, şöyle demiştir: Ben Selman-ı (Farisi) ile birlikteydim. Abdest için mestlerini çıkaran bir adamı gördü ve ona şöyle dedi: 'Mestlerine, sarığına ve başının ön kısmına (alnına, perçemine) mesh et. Çünkü ben, Resûlullah'ın (sav) mestlerinin ve sarığının üzerine mesh ettiğini gördüm.'

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 89, /98

حَدَّثَنَا هَنَّادٌ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُسْهِرٍ عَنِ الأَعْمَشِ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى لَيْلَى عَنْ كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ عَنْ بِلاَلٍ: "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم مَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ وَالْخِمَارِ."

Bize Hennad, ona Ali b. Müshir, ona A'meş, ona Hakem, ona Abdurrahman b. Ebu Leyla, ona da Ka'b b. Ucra'nın naklettiğine göre, Bilal şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav), mestlerinin ve sarığının üzerine mesh etmiştir."

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Tahâret 75, 1/172

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ الْمُفَضَّلِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ إِسْحَاقَ هُوَ الْقُرَشِىُّ عَنْ أَبِى عُبَيْدَةَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَمَّارِ بْنِ يَاسِرٍ قَالَ: سَأَلْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْمَسْحِ عَلَى الْخُفَّيْنِ، فَقَالَ: ’السُّنَّةُ، يَا ابْنَ أَخِى.’ قَالَ: وَسَأَلْتُهُ عَنِ الْمَسْحِ عَلَى الْعِمَامَةِ، فَقَالَ: ’أَمِسَّ الشَّعَرَ الْمَاءَ.’

Bize Kuteybe b. Said, ona Bişr b. Mufaddal, ona da Abdurrahman b. İshak el-Kureşî naklettiğine göre, Ebu Ubeyde b. Muhammed b. Ammar b. Yasir şöyle demiştir: Cabir b. Abdullah'a mestler üzerine meshi sordum. 'Ey Kardeşimin oğlu; bu sünnettir' cevabını verdi. Sarık üzerine mesh etmeyi de sordum. 'Saçına suyu değdir' dedi.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Tahâret 75, 1/172

حَدَّثَنَا أَبُو مُصْعَبٍ الْمَدَنِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمُهَيْمِنِ بْنُ الْعَبَّاسِ بْنِ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِىُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ: "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ؛ وَأَمَرَنَا بِالْمَسْحِ عَلَى الْخُفَّيْنِ."

Bize Ebu Musab el-Medeni, ona Abdülmüheymin b. Abbas b. Sehl b. Sa'd es-Sâidî, ona da babası (Abbas b. Sehl), dedesinin (Sehl b. Sa'd) şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) mestler üzerine meshetmiş; bize de mestlerimizin üzerine mest etmemizi emretmiştir."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 84, /96