أَخْبَرَنَا سُوَيْدُ بْنُ نَصْرٍ قَال حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبْرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَتَوَضَّأُ بِمَكُّوكٍ، وَيَغْتَسِلُ بِخَمْسَةِ مَكَاكِىَّ.

Bize Süveyd b. Nasr, ona Abdullah, ona Şu'be, ona da Abdullah b. Cebr, Enes b. Malik'İn şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (s.a) bir mekûk suyla abdest alır, beş mekûk su ile de guslederdi."

Açıklama: Mekûk: Hacim ölçü birimlerinden olan ve hadislerde zikredilen mekûk'un ölçüsü hususunda kaynaklarda farklı tespitlerin bulunduğu görülmektedir. Rasulullah'ın (s.a) abdest esnasında kullandığı su miktarını haber veren diğer rivayetlerle birlikte değerlendirmede bulunan bazı alimler; bir mekûk'u bir müd, beş mekûku ise 1 sa' olarak tespit etmişlerdir. Bu durumda bir mekûk; yaklaşık bir litre suya tekabül etmektedir. Bazı şerhlerde "mekûk"un "bir buçuk" sa'a denk olduğu ifade edilmiştir ki 1 sa'ın yaklaşık 3333 grama denk olduğu göz önünde bulundurulduğunda bir mekûk su; 5 litre civarında bir suya denk düşmektedir.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 144, /2101

أَخْبَرَنَا مَحْمُودُ بْنُ غَيْلاَنَ حَدَّثَنَا يَعْلَى حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ مُوسَى بْنِ أَبِى عَائِشَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: جَاءَ أَعْرَابِىٌّ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يَسْأَلُهُ عَنِ الْوُضُوءِ. فَأَرَاهُ الْوُضُوءَ ثَلاَثًا ثَلاَثًا ثُمَّ قَالَ: "هَكَذَا الْوُضُوءُ. فَمَنْ زَادَ عَلَى هَذَا، فَقَدْ أَسَاءَ وَتَعَدَّى وَظَلَمَ."

Bize Mahmud b. Gaylân, ona Ya'lâ (b. Ubeyd et-Tenâfisî), ona Süfyan (es-Sevrî), ona Musa b. Ebu Aişe, ona Amr b. Şuayb, ona da babası (Şuayb b. Muhammed), dedesinin (Muhammed b. Amr es-Sehmî) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Bir bedevi Rasulullah'ın (sav) yanına geldi ve ona abdestin nasıl alınacağını sordu. Rasulullah (sav) (abdest azalarını) üçer kere yıkayarak ona abdest almayı gösterdi ve: "Abdest işte böyle alınır. Kim bundan daha fazlasını yaparsa kötü bir iş yapmış, aşırıya kaçmış ve zulmetmiş olur." buyurdu.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 105, /2095

أَخْبَرَنَا مُوسَى بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْمَسْرُوقِىُّ قَالَ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ قَالَ حَدَّثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ صَالِحٍ قَالَ حَدَّثَنَا رَبِيعَةُ بْنُ يَزِيدَ الدِّمَشْقِىُّ عَنْ أَبِى إِدْرِيسَ الْخَوْلاَنِىِّ وَأَبِى عُثْمَانَ عَنْ جُبَيْرِ بْنِ نُفَيْرٍ الْحَضْرَمِىِّ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ الْجُهَنِىِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ، ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ يُقْبِلُ عَلَيْهِمَا بِقَلْبِهِ وَوَجْهِهِ، وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ."

Bize Musa b. Abdurrahman el-Mesrûkî, ona Zeyd b. Hubab, ona Muaviye b. Salih, ona Rabia b. Yezid ed-Dımeşkî, ona Ebu İdris el-Havlanî ve Ebu Osman (Makbul), ona Cübeyr b. Nüfeyr el-Hadramî, ona da Ukbe b. Amir el-Cühenî'in rivayet ettiğine göre, Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim abdest alır bunu da güzelce yaparsa, sonra da bütün kalbiyle ve benliğiyle iki rekat namaz kılarsa ona cennet vacip olur."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 111, /2096

أَخْبَرَنَا هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مَعْنٌ قَالَ حَدَّثَنَا مَالِكٌ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ: كَانَ الرِّجَالُ وَالنِّسَاءُ يَتَوَضَّئُونَ فِى زَمَانِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم جَمِيعًا.

Bize Harun b. Abdullah, ona Ma'n (b. İsa b. Ma'n), ona Malik (b. Enes), ona da Nafi', Abdullah b. Ömer'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) zamanında kadınlar ve erkekler beraberce (aynı kaptan) abdest alırlardı."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Miyâh 10, /2108

أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ عَلِىٍّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَاصِمٍ الأَحْوَلِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا حَاجِبٍ - قَالَ أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ وَاسْمُهُ سَوَادَةُ بْنُ عَاصِمٍ - عَنِ الْحَكَمِ بْنِ عَمْرٍو: "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى أَنْ يَتَوَضَّأَ الرَّجُلُ بِفَضْلِ وَضُوءِ الْمَرْأَةِ."

Bize Amr b. Ali (b. Bahr el-Fellâs), ona Ebu Davud (et-Tayâlisî), ona Şu'be (b. Haccac el-Atekî), ona Asım el-Ahvel, ona da Ebu Hacib -Ebu Abdurrahman (en-Nesaî), Ebu Hacib'in isminin Sevade b. Asım olduğunu söylemiştir-, Hakem b. Amr'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) erkeğin, kadının abdestinden artan su ile abdest almasını yasaklamıştır."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Miyâh 11, /2108

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ أَبِيهِ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ أَبِى فَزَارَةَ الْعَبْسِىِّ عَنْ أَبِى زَيْدٍ مَوْلَى عَمْرِو بْنِ حُرَيْثٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ لَهُ لَيْلَةَ الْجِنِّ « عِنْدَكَ طَهُورٌ » . قَالَ لاَ إِلاَّ شَىْءٌ مِنْ نَبِيذٍ فِى إِدَاوَةٍ . قَالَ « تَمْرَةٌ طَيِّبَةٌ وَمَاءٌ طَهُورٌ » . فَتَوَضَّأَ . هَذَا حَدِيثُ وَكِيعٍ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, Ali b. Muhammed ve Veki' (b. Cerrah), ona babası (Cerrah er-Ruâsî); (T) Bize Muhammed b. Yahya, ona Abdürrezzak, ona Süfyan (es-Sevrî), ona Ebu Fezâra el-Absî, ona da Amr b. Hureys'in azatlı kölesi Ebu Zeyd, Abdullah b. Mesud'un şöyle dediğini rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) cin gecesinde ona (İbn Mesud'a): 'Yanında temiz su var mı?' diye sordu. Abdullah da 'Hayır, sadece bir kapta biraz nebiz (hurma şırası) var' cevabını verdi. Bunun üzerine Rasulullah( sav): "Hurma temizdir, (ondan çıkan) su da temizdir/temizleyicidir" buyurdu ve o suyla abdest aldı. [Bu, Veki'in rivayet etmiş olduğu bir hadistir.]

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 37, /74

أَخْبَرَنَا هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ قَالَ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ كَثِيرٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَعْبٍ الْقُرَظِىُّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ رَافِعٍ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ قَالَ: قِيلَ: ’يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَتَتَوَضَّأُ مِنْ بِئْرِ بُضَاعَةَ؟ وَهِىَ بِئْرٌ يُطْرَحُ فِيهَا لُحُومُ الْكِلاَبِ وَالْحِيَضُ وَالنَّتَنُ. فَقَالَ: "الْمَاءُ طَهُورٌ لاَ يُنَجِّسُهُ شَىْءٌ."

Bize Harun b. Abdullah, ona Ebu Üsame, ona Velid b. Kesir, ona Muhammed b. Ka'b el-Kurazi, ona da Ubeydullah b. Abdurrahman b. Rafi',Ebu Said el Hudrî'nin (ra) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Rasulullah'a (sav): 'Ey Allah'ın Rasulü! Budâ'a kuyusunun suyu ile abdest alabilir miyiz? Bu, içeresine köpek leşlerinin, hayız bezlerinin ve (her türlü) pisliğin atıldığı bir kuyudur." diye soruldu. Allah Rasulü (sav): "Su temizdir, onu hiçbir şey kirletmez." diye cevap verdi.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Miyâh 1, /2107

أَخْبَرَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ عَبْدِ الْعَظِيمِ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ عَمْرٍو حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُسْلِمٍ - وَكَانَ مِنَ الْعَابِدِينَ - عَنْ مُطَرِّفِ بْنِ طَرِيفٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ أَبِى نَوْفٍ عَنْ سَلِيطٍ عَنِ ابْنِ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: مَرَرْتُ بِالنَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَهُوَ يَتَوَضَّأُ مِنْ بِئْرِ بُضَاعَةَ، فَقُلْتُ: ’أَتَتَوَضَّأُ مِنْهَا؟ وَهِىَ يُطْرَحُ فِيهَا مَا يُكْرَهُ مِنَ النَّتْنِ. فَقَالَ: "الْمَاءُ لاَ يُنَجِّسُهُ شَىْءٌ."

Bize Abbas b Abdülazim, ona Abdülmelik b. Amr, ona -âbid kimselerden olan- Abdülaziz b. Müslim, ona Mutarrif b. Tarîf, ona Halid b. Ebu Nevf, ona Salît (b. Eyyûb el-Ensârî), ona da (Abdurrahman) İbn Ebu Said el-Hudrî'nin rivayet ettiğine göre, babası (Ebu Said el-Hudrî) şöyle anlatmıştır: Rasulullah'ın (sav) yanına gelmiştim. Budâ'a kuyusundan abdest alıyordu. 'Buradan mı abdest alıyorsunuz? Bu kuyuya hoş olmayan pis şeyler atılıyor' dedim. Hz. Peygamber (sav): "Suyu hiç bir şey kirletmez" buyurdu.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Miyâh 1, /2107

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الأَعْلَى قَالَ حَدَّثَنَا خَالِدٌ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سُلَيْمَانَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَمَّامٍ قَالَ: رَأَيْتُ جَرِيرًا بَالَ، ثُمَّ دَعَا بِمَاءٍ، فَتَوَضَّأَ، وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ، ثُمَّ قَامَ فَصَلَّى. فَسُئِلَ عَنْ ذَلِكَ، فَقَالَ: ’رَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم صَنَعَ مِثْلَ هَذَا.’

Bize Muhammed b. Abdüla'la, ona Halid (b. Haris el-Huceymî), ona Şu'be, ona Süleyman (b. Mihrân el-A'meş), ona da İbrahim (en-Neha'î), Hemmam'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir: Cerir'i gördüm. Küçük abdestini yaptı. Ardından su istedi ve abdest aldı. (Bu esnada) Mestlerinin üzerini de mesh etti. Sonra kalkıp namaz kıldı. Yaptığı şey kendisine sorulunca: 'Hz. Peygamber'i (sav), böyle yaparken gördüm.' dedi.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Kıble 23, /2136

أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ عَنِ ابْنِ وَهْبٍ قَالَ أَخْبَرَنِى عَمْرُو بْنُ الْحَارِثِ أَنَّ الْحُكَيْمَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ الْقُرَشِىَّ حَدَّثَهُ أَنَّ نَافِعَ بْنَ جُبَيْرٍ وَعَبْدَ اللَّهِ بْنَ أَبِى سَلَمَةَ حَدَّثَاهُ أَنَّ مُعَاذَ بْنَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَهُمَا عَنْ حُمْرَانَ مَوْلَى عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "مَنْ تَوَضَّأَ لِلصَّلاَةِ، فَأَسْبَغَ الْوُضُوءَ، ثُمَّ مَشَى إِلَى الصَّلاَةِ الْمَكْتُوبَةِ فَصَلاَّهَا مَعَ النَّاسِ أَوْ مَعَ الْجَمَاعَةِ أَوْ فِى الْمَسْجِدِ، غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَهُ."

Bize Süleyman b. Davud, ona (Abdullah) İbn Vehb, ona Amr b. Haris, ona Hukeym b. Abdullah el-Kuraşî, ona Nafi b. Cübeyr ve Abdullah b. Ebu Seleme, onlara Muaz b. Abdurrahman, ona Osman b. Affan'ın azatlısı Humran, ona da Osman b. Affan'ın rivayet ettiğine göre, Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim namaz için abdest alır, bunu da (şartlarına ve adaplarına özen göstererek) tastamam yaparsa, sonra farz olan vakit namazını kılmak üzere mescide gider ve insanlarla -veya cemaatle yahut mescitte [ravi hadisin lafzında şüpheye düşmüş, bu üç lafzın hangisi olduğundan emin olamamıştır]- birlikte bu namazı kılarsa Allah onun günahlarını bağışlar."

• Nesâî Sünen-i Nesâî İmâmet 52, /2142