حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمٍ الطَّائِفِىُّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرٍ عَنْ عَاصِمِ بْنِ لَقِيطِ بْنِ صَبِرَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: قُلْتُ: ’يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَخْبِرْنِى عَنِ الْوُضُوءِ.’ قَالَ: "أَسْبِغِ الْوُضُوءَ، وَبَالِغْ فِى الاِسْتِنْشَاقِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ صَائِمًا."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Yahya b. Süleym et-Taifî, ona İsmail b. Kesir, ona da Asım b. Lakît b. (Âmir b.) Sabra, babasının (Lakît b. Amir) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Rasulullah'a (sav) 'Ey Allah'ın Rasulul'ü, abdest hakkında bana bilgi verir misin?" dedim. Rasulullah (sav): "Abdestini (özen göstererek) güzelce al. Oruçlu olman durumu hariç, burnuna da bolca su çekerek iyice temizle." buyurdu.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 44, /77

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ سُلَيْمَانَ؛ (ح) وَحَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنِ ابْنِ أَبِى ذِئْبٍ عَنْ قَارِظِ بْنِ شَيْبَةَ عَنْ أَبِى غَطَفَانَ الْمُرِّىِّ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "اسْتَنْثِرُوا مَرَّتَيْنِ بَالِغَتَيْنِ أَوْ ثَلاَثًا."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona İshak b. Süleyman; (T) Bize Ali b. Muhammed (b. İshak), ona Veki' (b. Cerrah), ona İbn Ebu Zi'b, ona Kârız b. Şeybe, ona Ebu Ğatafan el-Mürrî, ona da İbn Abbas'ın rivayet ettiğine göre, Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Abdest alırken burnunuzu iki veya üç defa güzelce (sıkıca sümkürerek) temizleyin."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 44, /77

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَامِرِ بْنِ زُرَارَةَ حَدَّثَنَا شَرِيكُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ النَّخَعِىُّ عَنْ ثَابِتِ بْنِ أَبِى صَفِيَّةَ الثُّمَالِىِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ قُلْتُ لَهُ: ’حُدِّثْتَ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ: أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ مَرَّةً مَرَّةً؟’ قَالَ: ’نَعَمْ’. قُلْتُ: ’وَمَرَّتَيْنِ مَرَّتَيْنِ، وَثَلاَثًا ثَلاَثًا؟’ قَالَ: ’نَعَمْ.’

Bize Abdullah b. Amir b. Zürare, ona Şerik b. Abdullah en-Nehaî, ona da Sabit b. Ebu Safiyye es-Sumâlî şöyle demiştir: Ebu Cafer'e (Muhammed el-Bakır), Hz. Peygamber'in (azalarını) birer birer yıkayarak abdest aldığı Cabir b. Abdullah'tan sana rivayet edildi mi?' diye sordum. O, 'evet' dedi. 'İkişer ikişer ve üçer üçer yıkamayı da (Rasulullah'ın böyle yaptığını Cabir'den rivayet edilip edilmediğini) sordum. Yine 'evet' cevabını verdi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 45, /77

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِىُّ عَنِ الْمُطَّلِبِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَنْطَبٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ: "نَّهُ تَوَضَّأَ ثَلاَثًا ثَلاَثًا، وَرَفَعَ ذَلِكَ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم.

Bize Abdurrahman b. İbrahim ed-Dımeşkî, ona Velid b. Müslim, ona Evzaî, ona da Muttalib b. Abdullah b. Hantab, İbn Ömer'in şöyle yaptığını rivayet etmiştir: İbn Ömer (abdest azalarını) üçer üçer yıkayarak abdest aldı ve bu yaptığını Hz. Peygamber'e nisbet etti (Hz. Peygamber'in de böyle yaptığını söyledi).

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 46, /78

حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ حَيَّانَ عَنْ سَالِمٍ أَبِى الْمُهَاجِرِ عَنْ مَيْمُونِ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ عَائِشَةَ وَأَبِى هُرَيْرَةَ: "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ ثَلاَثًا ثَلاَثً."

Bize Ebu Küreyb (Muhammed b. Alâ b. Küreyb), ona Halid b. Hayyan, ona Salim (b. Abdullah ) Ebu Muhacir, ona da Meymun b. Mihran, Âişe ve Ebu Hureyre'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) azalarını üçer kere yıkayarak abdest aldı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 46, /78

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ بْنُ أَبِى الزِّنَادِ قَالَ حَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ حَازِمٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ - هُوَ ابْنُ مِقْسَمٍ - عَنْ جَابِرٍ: أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم سُئِلَ عَنْ مَاءِ الْبَحْرِ فَقَالَ: "هُوَ الطَّهُورُ مَاؤُهُ، الْحِلُّ مَيْتَتُهُ." [قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ الْحَسَنِ الْهِسِنْجَانِىُّ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ بْنُ أَبِى الزِّنَادِ حَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ حَازِمٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ - هُوَ ابْنُ مِقْسَمٍ - عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم، فَذَكَرَ نَحْوَهُ .]

Bize Muhammed b. Yahya, ona Ahmed b. Hanbel, ona Ebu Kasım b. Ebu Zinad, ona İshak b. Hazim, ona da Ubeydullah b. Mıksem, Cabir b. Abdullah'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'e (sav) denizin suyu hakkında soruldu. O da (sav) "Onun (denizin) suyu temiz/temizleyici, ölüsü de helaldir" cevabını verdi. [Bize Ebu Hasan b. Seleme, ona Ali b. Hasan el-Hisincânî, ona Ahmed b. Hanbel, ona Ebu Kasım b. Ebu Zinad, ona İshak b. Hazim, ona Ubeydullah -b. Mıksem-, ona da Cabir b. Abdullah, Hz. Peygamber'den bu hadisin benzerini nakletmiştir.]

Açıklama: Elbani bu hadisin hasen sahih olduğunu ifade etmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 38, /74

حَدَّثَنِى أَبُو الطَّاهِرِ أَحْمَدُ بْنُ عَمْرِو بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ سَرْحٍ وَحَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى التُّجِيبِىُّ قَالاَ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ عَنْ يُونُسَ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ أَنَّ عَطَاءَ بْنَ يَزِيدَ اللَّيْثِىَّ أَخْبَرَهُ أَنَّ حُمْرَانَ مَوْلَى عُثْمَانَ أَخْبَرَهُ: أَنَّ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ رضى الله عنه دَعَا بِوَضُوءٍ، فَتَوَضَّأَ: فَغَسَلَ كَفَّيْهِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ مَضْمَضَ، وَاسْتَنْثَرَ. ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ. ثُمَّ غَسَلَ يَدَهُ الْيُمْنَى إِلَى الْمِرْفَقِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ غَسَلَ يَدَهُ الْيُسْرَى مِثْلَ ذَلِكَ. ثُمَّ مَسَحَ رَأْسَهُ. ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَهُ الْيُمْنَى إِلَى الْكَعْبَيْنِ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ غَسَلَ الْيُسْرَى مِثْلَ ذَلِكَ. ثُمَّ قَالَ: ’رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِى هَذَا’. ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "مَنْ تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِى هَذَا، ثُمَّ قَامَ، فَرَكَعَ رَكْعَتَيْنِ، لاَ يُحَدِّثُ فِيهِمَا نَفْسَهُ، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ." [قَالَ ابْنُ شِهَابٍ: وَكَانَ عُلَمَاؤُنَا يَقُولُونَ: ’هَذَا الْوُضُوءُ أَسْبَغُ مَا يَتَوَضَّأُ بِهِ أَحَدٌ لِلصَّلاَةِ’.]

Bize Ebu Tahir Ahmed b. Amr b. Abdullah b. Amr b. Serh ve Harmele b. Yahya et-Tücîbî, onlara İbn Vehb, onlara Yunus, ona İbn Şihab, ona Ata b. Yezid el-Leysî, ona da Hz. Osman'ın azatlısı Humran şöyle rivayet etmiştir: Osman b. Affân (ra) abdest almak için su istedi ve (bu suyla) abdest aldı. (Abdest alırken) Önce ellerini üç defa yıkadı. Sonra ağzını çalkaladı, burnuna su çekip temizledi. Sonra üç defa yüzünü yıkadı. Ardından sağ kolunu dirseğine kadar üç defa yıkadı. Sol kolunu da aynı şekilde yıkadı. Daha sonra başını mesh etti. Peşinden sağ ayağını topuklarıyla birlikte üç defa; sonra da sol ayağını aynı şekilde yıkadı. (Abdesti tamamladıktan) Sonra, 'Rasulullah'ı (sav) işte böyle, benim aldığım gibi, abdest alırken gördüm' dedi ve Rasulullah'ın şöyle buyurduğunu söyledi: "Her kim benim şimdi aldığım gibi abdest alır ve gönlünden bir şeyler geçirmeden (huşu içinde) iki rekat namaz kılarsa geçmiş günahları bağışlanır." [İbn Şihab: 'Alimlerimiz bu abdestin, bir kimsenin namaz için alabileceği en mükemmel abdest olduğunu söylerdi' demiştir.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 538, /115

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدَةَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ مَنْصُورٍ؛ (ح) وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ هِلاَلِ بْنِ يِسَافٍ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ قَيْسٍ قَالَ: قَالَ لِى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "إِذَا تَوَضَّأْتَ فَانْثُرْ وَإِذَا اسْتَجْمَرْتَ فَأَوْتِرْ."

Bize Ahmed b. Abde, ona Hammad b. Zeyd, ona Mansur (b. Mu'temir b. Abdullah); (T) Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ebu Ahvas (Sellam b. Süleym), ona Mansur (b. Mu'temir), ona Hilal b. Yisaf, ona da Seleme b. Kays, Rasulullah'ın (sav) kendisine şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Abdest alırken burnunu iyice temizle. Taşla taharetlendiğin zaman da taşların sayısını tek yap." "Abdest aldığın zaman burnunu (sümkürerek) iyice temizle. Taşla taharetlendiğin zaman da (kullandığın taşın sayısını) tek yap."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 44, /77

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ وَدَاوُدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالاَ حَدَّثَنَا مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ أَبِى إِدْرِيسَ الْخَوْلاَنِىِّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "مَنْ تَوَضَّأَ فَلْيَسْتَنْثِرْ، وَمَنِ اسْتَجْمَرَ فَلْيُوتِرْ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Zeyd b. Hubab ve Davud b. Abdullah, o ikisine Malik b. Enes, ona İbn Şihab, ona Ebu İdris el-Havlanî, ona da Ebu Hureyre'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Abdest alan kişi burnunu iyice temizlesin. Taşla taharetlenen kişi de (kullandığın taşın sayısını) tek yapsın."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 44, /77

حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ خَالِدٍ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ الدِّمَشْقِىُّ عَنِ ابْنِ ثَوْبَانَ عَنْ عَبْدَةَ بْنِ أَبِى لُبَابَةَ عَنْ شَقِيقِ بْنِ سَلَمَةَ قَالَ: رَأَيْتُ عُثْمَانَ وَعَلِيًّا يَتَوَضَّآنِ ثَلاَثًا ثَلاَثًا، وَيَقُولاَنِ هَكَذَا كَانَ وُضُوءُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم. [قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ حَدَّثَنَاهُ أَبُو حَاتِمٍ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ ثَابِتِ بْنِ ثَوْبَانَ، فَذَكَرَ نَحْوَهُ.[

Bize Mahmud b. Halid, ed-Dımeşkî, ona Velid b. Müslim ed-Dımeşkî, ona İbn Sevban, ona da Abde b. Ebu Lubabe, Şakik b. Seleme'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: Ben Osman ve Ali'nin (abdest uzuvlarını) üçer üçer yıkayarak abdest aldığını ve Hz. Peygamber'in (sav) abdestinin de aynı bu şekilde olduğunu söylediklerini gördüm. [Bize Ebu'l-Hasen b. Seleme, ona Ebu Hatim, ona Ebu Nuaym, ona Abdurrahman b. Sabit, ona da Sevban bu hadisin benzerini zikretmiştir.]

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 46, /78