أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ قُتَيْبَةَ، حَدَّثَنَا حَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى، حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ، حَدَّثَنَا يُونُسُ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، أَخْبَرَنِي أَبُو إِدْرِيسَ الْخَوْلَانِيُّ، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ، وَأَبَا سَعِيدٍ الْخُدْرِيَّ، يَقُولَانِ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "مَنْ تَوَضَّأَ فَلْيَسْتَنْثِرْ، وَمَنِ اسْتَجْمَرَ فَلْيُوتِرْ." [قَالَ أَبُو حَاتِمٍ: الِاسْتِنْثَارُ، هُوَ إِخْرَاجُ الْمَاءِ مِنَ الْأَنْفِ، وَالِاسْتِنْشَاقُ: إِدْخَالُهُ فِيهِ. فَقَوْلُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: ’مَنْ تَوَضَّأَ فَلْيَسْتَنْثِرْ’: أَرَادَ فَلْيَسْتَنْشِقْ. فَأَوْقَعَ اسْمَ الْبِدَايَةِ الَّذِي هُوَ الِاسْتِنْشَاقُ عَلَى النِّهَايَةِ الَّذِي هُوَ الِاسْتِنْثَارُ، لِأَنَّهُ لَا يُوجَدُ الِاسْتِنْثَارُ إِلَّا بِتَقَدُّمِ الِاسْتِنْشَاقِ لَهُ. وَالِاسْتِجْمَارُ: هُوَ الِاسْتِطَابَةُ، وَهُوَ إِزَالَةُ النَّجَاسَةِ عَنِ الْمَخْرَجَيْنِ.]

Bize Muhammed b. Hasan b. Kuteybe, ona Harmele b. Yahya, ona (Abdullah) b. Vehb, ona Yunus (b. Yezid), ona İbn Şihab (ez-Zührî), ona Ebu İdris el-Havlânî, ona da Ebu Hureyre ve Ebu Said el-Hudrî, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu haber vermişlerdir: "Abdest alan kişi burnunu iyice temizlesin. Taşla taharetlenen kişi (kullandığın taşın sayısını) tek yapsın." [Ebu Hatim şöyle demiştir: İntinsar, burundan su çıkarmak (sümkürmek) demektir. İstinşak ise, burna su çekmektir. Hz. Peygamber (sav) 'Kim abdest alırsa burnunu iyice temizlesin (sümkürsün)' sözüyle, burna su çekmeyi de kastetmiştir. Başlangıç olan burna su çekme işinin yerine sonra yapılan sümkürmeyi getirdi. Çünkü burnu sümkürmek ancak burna su çekmekle mümkündür. İsticmar ise temizlenmektir. Yani (tuvalet sonrası) vücuttan pislik çıkan iki yerin pisliğini gidermektir.]

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Tahâret 1438, 4/286

حَدَّثَنَا السُّلَمِيُّ، وَمُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى قَالَا: ثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، عَنْ مَعْمَرٍ، وَمَالِكٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ ح، وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْحَاقَ بْنِ الصَّبَّاحِ الصَّنْعَانِيُّ قَالَ: ثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، عَنْ مَعْمَرٍ، بِإِسْنَادِهِ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِذَا تَوَضَّأَ أَحَدُكُمْ فَلْيَسْتَنْثِرْ، وَإِذَا اسْتَجْمَرَ فَلْيُوتِرْ» قَالَ مُحَمَّدٌ: مَنْ تَوَضَّأَ

• Ebu Avâne el-İsferâyînî Müsned-i Ebu Avâne Tahâret 675, 1/208

حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ الْحَرَّانِيُّ قَالَ: ثَنَا عُثْمَانُ بْنُ عُمَرَ قَالَ: أنبا يُونُسُ، وَمَالِكٌ ح، وَحَدَّثَنَا يُونُسُ قَالَ: ثَنَا ابْنُ وَهْبٍ، أَنَّ مَالِكًا حَدَّثَهُ ح، وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَيَّوَيْهِ قَالَ: ثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى، وَمُطَرِّفٌ، وَالْقَعْنَبِيُّ، عَنْ مَالِكٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ أَبِي إِدْرِيسَ الْخَوْلَانِيِّ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «مَنْ تَوَضَّأَ فَلْيَسْتَنْثِرْ، وَمَنِ اسْتَجْمَرَ فَلْيُوتِرْ»

• Ebu Avâne el-İsferâyînî Müsned-i Ebu Avâne Tahâret 673, 1/208