242 Kayıt Bulundu.
Giriş
Giriş
Bize Muhammed b. İsa ve Müsedded, onlara Abdulvâris, ona Leys, ona Talha b. Musarrif, ona babası (Musarrif b. Amr), ona da dedesi (Ka'b b. Amr) şöyle demiştir: "Ben Rasulullah'ı (sav) başını ensesine kadar bir kere mesh ederken gördüm. Bu, ensenin ilk kısmıdır. [Müsedded dedi ki: Başını başlangıcından bitimine kadar elleri kulaklarının altından çıkacak şekilde mesh etti.] [(Ebu Davud) dedi ki: Müsedded şöyle dedi: Bu rivayeti Yahya’ya sorduğumda o münker dedi.] [(Ebu Davud) şöyle dedi: Ben, Ahmed b. Hanbel'i şöyle derken işittim: İddiaya göre bu hadisi İbn Uyeyne de kabul etmemiş ve Talha babasından, o da kendi babasından rivayet etmiş. Bu nasıl bir senettir böyle! demiştir.]
Açıklama: الْقَذَالَ (kazâl), başın arkasındaki saç bitiminin başladığı yer olup ensenin başlangıç noktasıdır. Ravi, Rasulullah'ın (sav) mesh işlemine başın arkasındaki saç bitiminin başladığı yere kadar devam ettiğini belirtmektedir.
Bize İshak b. Musa el-Ensarî, ona Ma'n b. İsa el-Kazzâz, ona Malik b. Enes, ona Amr b. Yahya, ona babası (Yahya b. Umâre), Abdullah b. Zeyd'in şöyle anlattığını rivayet etti: "Rasulullah (sav), başını iki eliyle önden arkaya doğru meshetti. Meshe başının ön kısmından başladı. Sonra ellerini başının arka tarafına doğru götürdü. Sonra da ellerini ileri geri hareket ettirerek ilk başladığı yere geri getirdi, ardından da ayaklarını yıkadı.” Tirmizî: Bu konuda Muaviye, Mikdâm b. Ma‘dîkerib ve Ayşe’den de hadis rivayet edilmiştir. Tirmizî: Abdullah b. Zeyd hadisi, bu konudaki en sahih ve en güzel olanıdır. Şâfiî, Ahmed (b. Hanbel) ve İshak’ın (b. Râhûye) görüşü de bu doğrultudadır.
Bize Kuteybe b. Said, ona Bişr b. Mufaddal, ona Abdullah b. Muhammed b. Akil, ona da Rubeyyi' bt. Muavviz b. Afrâ şöyle dedi: "Rasulullah (sav) (bir defasında) başını iki kez mesh etti. (Şöylesine) Meshe başının arka tarafından (öne doğru meshetmekle) başladı, sonra da önden arkaya doğru mesh etti. İki kulağının hem içini hem dışını meshetti." Tirmizî: Bu hadis hasendir. Abdullah b. Zeyd'in hadisi ise bundan daha sahih ve sened açısından daha iyidir. Bazı Kufeliler uygulamalarını bu hadise göre yapmışlardır. Onlardan biri de Vekî' b. Cerrâh'tır.
Bize Kuteybe, ona Bekir b. Mudar, ona İbn Aclân, ona da Abdullah b. Muhammed b. Akil, er-Rubeyyi' bt. Muavviz b. Afrâ'nın Hz. Peygamber'i (sav) abdest alırken gördüğünü rivayet etti. Onun nakline göre Rasulullah (sav) başını meshetti yani başının ön ve arka kısmını, şakaklarıyla kulaklarını bir kez meshetti.” Tirmizî: Bu konuda Ali ve Talha b. Musarrif'in dedesinden de hadis rivayet edilmiştir. Tirmizî: er-Rubeyyi' (bt. Muavviz b. Afrâ) hadisi hasen-sahihtir. Hz. Peygamber’in (sav) başını bir kez meshettiği başka birçok yoldan rivayet edilmiştir. Sahabe ve tabiûn dönemindeki alimlerin uygulamaları da bu hadis doğrultusuna olmuştur. Cafer b. Muhammed, Süfyân es Sevrî, İbnü'l-Mübarek, Şâfiî, Ahmed ve İshâk başın bir kez meshedilmesi gerektiğini söylemişlerdir. Muhammed b. Mansur el-Mekkî şöyle bir nakilde bulunmuştur: Süfyân b. Uyeyne şöyle dedi: Cafer b. Muhammed’e başı meshetme konusunda “Bir kez mesh yeterli midir?” diye sordum bana “Evet, vallahi yeterlidir” dedi.
Bize Ali b. Haşrem, ona Abdullah b. Vehb, ona Amr b. el-Hâris, ona Habbân b. Vâsi', ona babası (Vasi' b. Habbân), ona da Abdullah b. Zeyd, Rasulullah'ı (sav) abdest alırken gördüğünü ve başını ellerinde kalan sudan başka bir su ile (yani yeniden ıslattığı bir su ile) meshettiğini rivayet etti. Tirmizî: Bu hadis, hasen-sahihtir. İbn Lehîa bu hadisi Habbân b. Vasi' vasıtası ile babasından şöyle nakletti: Abdullah b. Zeyd’in nakline göre “Rasulullah (sav) abdest aldı ve başını, ellerinde kalan sudan başka bir su ile meshetti.” Amr b. el Haris’in Habbân’dan rivayeti daha sahihtir. Çünkü bu hadis Abdullah b. Zeyd ve başkalarından farklı tariklerle şu şekilde nakledilmiştir: “Rasulullah (sav) başını meshetmek için elini yeniden ıslattı.” Alimlerin çoğunluğunun uygulaması bu doğrultudadır ve onlar başın meshedilmesi için elin yeniden ıslatılması gerektiği görüşündedirler.
Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Abbâ b. Avvâm, ona Haccâc, ona Atâ, ona da Osman b. Affan şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'ı (sav) abdest alırken gördüm; başını bir kere meshetti.
Bize Kuteybe, ona Hammâd b. Zeyd, ona Sinan b. Rabîa, ona da Şehr b. Havşeb, Ebu Ümâme’nin şöyle anlattığını rivayet etti: Rasul-i Ekrem (sav), abdest aldı. Yüzünü ve ellerini üçer kere yıkadı, başını meshetti ve “Kulaklar başın meshine dahildir” dedi. Ebu İsa (Tirmizî) dedi ki: Kuteybe’nin nakline göre Hammâd dedi ki “Kulaklar başın meshine dahildir” sözü, Peygamber’in (sav) sözü mü yoksa Ebu Ümâme’nin sözü mü bilmiyorum. Bu konuda Enes’ten de hadis rivayet edilmiştir. Tirmizî: Bu hadis, hasendir, isnadı pek sağlam değildir. Hz. Peygamber’in (sav) ashâbı ve tabiûn alimlerinin uygulamaları bu hadis doğrultusundadır yani onlara göre kulaklar başın meshine dahildir. Süfyân es Sevrî, İbn’ül Mübarek, Şâfiî, Ahmed (b. Hanbel) ve İshâk’ın görüşü de bu doğrultudadır. Bazı alimler, kulakların ön tarafı yüzden, arka tarafı ise, baştan sayılır demişlerdir. İshak, “Kişinin kulaklarının ön tarafını yüzünü yıkarken, arka tarafını da başını meshederken meshetmesini tercih ederim” ifadesini kullanmıştır. Şâfiî de “Kulakların yüze ve başa karşılık meshedilmesi sünnet olup, elde kalan yaş kısım ile değil yeni bir su ile meshedilmelidir” demiştir.
Bize Hennâd b. Serî, ona Ebu Ahvas, ona Ebu İshak, ona Ebu Hayye, ona da Ali şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) [abdest alırken] başını bir kere meshetti.
Bize Muhammed b. Haris el-Mısrî, ona Yahya b. Râşid el-Basrî, ona Seleme'nin mevlâsı Yezîd, ona da Seleme b. Ekva' şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'ı (sav) abdest alırken gördüm; başını bir defa meshetti.