Giriş


Açıklama: el-Haris b. Abdurrahman b. Zübab hakında vehm ettiği ve kavi olmadığı tenkidi vardır. (Zehebî, Zeyli divanu duafa vel-metrukîn, I, 28)

    Öneri Formu
195998 NM007873 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2739 (4/263)


Açıklama: 1-Ruh üflendiğinde Adem (as)'ın aksırması ve hamdetmesi insanlık tarihinde ilk sünnettir. 2- Allah insanın canlılık, sağlık ve faydalı olan fiiline rahmet dilemsinden kasıt; yeryüzüne halife kıldığı bu varlığın, varlık alemine çıkışı ve iyilikleri kaşısında kendisine teşekkür etmesine karşılık rahmeti ve iyiliklerini sonsuzlaştıracağıdır. 3- İnsan zikre değer bir şey değilken Allah'ı zikrederek anılmaya değer bir varlık konumuna yükselmiştir. 4- İnsanın dinçlik ve canlılık haline işaret eden aksırma Allah'ı zikre şükre değer bir olaydır. 5- Allah'ın kayyum ve hay sıfatının bir yansıması onu temsil eden İnsanın aksırmasıyla yer yüzünde tezahür eder.

    Öneri Formu
195999 NM007874 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2739 (4/263)


Açıklama: Rivayetin ravilerinden Abdullah b. Ayyaş münkerül-hadis olmakla tenkit edilmiş zayıf bir ravidir. ( İbn Hacer, Tehzibüt-Tehzîb, II, 40) ...Rivayette vurgulanan husus aksırık esnasında ses ve ağızdan çıkabilecek şeylerle etrafa rahatsızlık vermemek gerektiğidir. Hz. Peygamber (sav)'in uygulaması aksırana örnektir.

    Öneri Formu
196001 NM007876 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2740 (4/264)


Açıklama: Ali b. Ahmed b. Karkûb et-Temmâr hadiste bir şey değildir. (Neyif b. Slah, Ravdulbasim fi teracimi şuyuhil-hakim, I, 691)

    Öneri Formu
196003 NM007878 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2741 (4/264)


Açıklama: Rivayette aksırmanın iyilik esnemenin ise kötülük olduğu kabul edilmektedir. Kaynağı açısından da iyilik Allah'a ve kötülük ise şeytan ve nefs kaynaklı olduğu rivayette vurgulanmaktadır. Aynî de, esnemenin Şeytandan olmasının kerih olmasındandır. Çünkü esneme bedenin ağırlığından ve midenin dolu olmasındandır. Bu doluluk insanı tembelliğe ve uykuya yönlendirir ve bu şeytana izafe edilmiştir. Çünkü o insanı nefse itaate ve isteklerine sevkeder. Onunla buna sebeb olan şeylerden; çok yemek ve tokluktan ve iyilikleri yapamakta tembellik ve taatte alıkoyan şeylerden sakındırma vardır. (Nevevî, Minhâc, XVIII, 122; Ayni, Umde, XXIII, 58) Kötülüğün takdir ve yaratılışı açısından değil, meyil ve istek açısından şeytana ve nefse nispeti mümkündür. Yoksa şerrin takdir ve fiile dönüşmesinde Allah'ın yerine şeytanın takdir ve yaratmasına nispet söz konusu değildir.

    Öneri Formu
196004 NM007879 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2741 (4/264)


Açıklama: Ravilerden Abdurrahman b. İshâk el-Amiri hakkında münker rivayetleri ve kaderi olması konusunda tenkid vardır. Salihul-hadis olarak nitelendirilmektedir. Bu bazı rivayetleri hafızası açısından tenkid edildiğine işaret eder. Ancak el-Buharî onu sika görmektedir. (İbn Hacer, Tehzîb, VI, 121).

    Öneri Formu
196006 NM007881 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2741 (4/265)


Açıklama: Ravilerden Kasım b. Malik el-Müzenî hakkında zayıf rivayetleri delil alınamaz bir ravi olduğu nakledlmektedir. (Zehebî, Syer, IX, 325) 1-Aksırdığında Allah'a hamd edene teşmitte bulunulur. 2-Aksırdığında Allah'a hamd etmeyene teşmitte bulunulmaz. 3-Sahabe Hz. Peygamber'den geldiği üzere sünneti koruduğunu bu rivayet ortaya koyar.

    Öneri Formu
196007 NM007882 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2742 (4/265)


Açıklama: Yukarda zikredilen rivayette İbn Ömer (ra) aksırana Allah'a hamd ile Hz. Peygamber'e salat getirmesi gerektiği görüşü zikredilirken, bu rivayette bunun tam tersi nakledilmektedir. İbn Ömer (ra) Hz. Peygamber'in sünnetinin sadece teşmitte "Her hal ve durumda Allah'a hamd olsun" ibaresinden ibaret olduğu vurgulanmaktadır.

    Öneri Formu
196008 NM007883 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2742 (4/266)


    Öneri Formu
196005 NM007880 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2741 (4/265)


    Öneri Formu
188493 NM000215 Hakim, el-Müstedrek, I, 93 (1/64)