أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا عَفَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ أَنَسٍ أَنَّ نَفَرًا مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ بَعْضُهُمْ لاَ أَتَزَوَّجُ النِّسَاءَ . وَقَالَ بَعْضُهُمْ لاَ آكُلُ اللَّحْمَ . وَقَالَ بَعْضُهُمْ لاَ أَنَامُ عَلَى فِرَاشٍ . وَقَالَ بَعْضُهُمْ أَصُومُ فَلاَ أُفْطِرُ . فَبَلَغَ ذَلِكَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ «" مَا بَالُ أَقْوَامٍ يَقُولُونَ كَذَا وَكَذَا لَكِنِّى أُصَلِّى وَأَنَامُ وَأَصُومُ وَأُفْطِرُ وَأَتَزَوَّجُ النِّسَاءَ فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِى فَلَيْسَ مِنِّى " .

Bize İshak b. İbrahim, ona Affân, ona Hammad b. Seleme, ona da Sabit, Enes'ten rivayet etmiştir: "Rasûlullah'ın (sav) ashabından bazıları, 'hiçbir şekilde evlenmeyeceğim', bir kısmı 'et yemeyeceğim', bir kısmı da 'yatakta yatmayacağım', bir kısmı da 'ömür boyu oruç tutacağım' demişti. Onların bu sözleri Rasûlullah'e (sav) ulaşınca, Allah’a hamd-û sena ederek söze başladı ve şöyle buyurdu: "Ne oluyor bu insanlara ki şöyle şöyle diyorlar. Halbuki ben, namaz kılarım, uyurum, bazen oruç tutar bazen de tutmam ve kadınlarla evlenirim. Kim benim sünnetimden yüz çevirirse benden değildir."

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِى فَلَيْسَ مِنِّى

• Nesâî Sünen-i Nesâî Nikah 4, /2295

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ يَزِيدَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ مَوْلَى الصَّهْبَاءِ عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم ( وَلاَ يَعْصِينَكَ فِى مَعْرُوفٍ ) قَالَ " النَّوْحُ " .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Veki', ona Yezid b. Abdullah Mevla Sahba, ona Şehr b. Havşeb, ona da Ümmü Seleme şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav), '...dine ve akla uygun (ma'rûf) hiçbir konuda sana karşı gelmeyecekleri..' (Mümtehine 60/12) ayetini "ölen kimsenin ardından feryat ederek ağlamak" olarak açıkladı.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mâ câe fi'-cenâiz 51, /253

أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ عُبَيْدِ اللَّهِ الْغَيْلاَنِىُّ - بَصْرِىٌّ - قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ عَنْ رَبِيعَةَ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا حُمَيْدٍ وَأَبَا أُسَيْدٍ يَقُولاَنِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: " إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ وَإِذَا خَرَجَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ " .

Bize Süleyman b. Ubeydullah el-Gaylânî -Basralı-, ona Ebu Âmir (Abdülmelik b. Amr), ona Süleyman (b. Bilal), ona Rabî'a er-Rey, ona Abdülmelik b. Said, ona Ebu Humeyd (Abdurrahman b. Sa'd) ve Ebu Useyd, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu nakletmiştir. "Sizden biri, mescide gireceği zaman 'Allah'ım bana rahmet kapılarını aç'; çıkacağı zaman ise 'Allah'ın senin lütfundan isterim', diye dua etsin."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Mesâcid 36, /2134

حَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَمُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ جَمِيعًا عَنِ ابْنِ عُيَيْنَةَ - قَالَ ابْنُ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ - عَنْ عَمْرٍو أَنَّهُ سَمِعَ نَافِعَ بْنَ جُبَيْرٍ يُخْبِرُ عَنْ أَبِى شُرَيْحٍ الْخُزَاعِىِّ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيُحْسِنْ إِلَى جَارِهِ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفَهُ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْرًا أَوْ لِيَسْكُتْ " .

Bize Züheyr b. Harb ve Muhammed b. Abdullah b. Numeyr, onlara İbn Uyeyne, -İbn Numeyr bize Süfyân rivayet etti' demiştir- O'na Amr, ona Nâfi b. Cübeyr, ona Ebu Şurayh el-Huzâî'nin rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Allah'a ve ahiret gününe iman eden komşusuna iyi davransın. Allah'a ve ahiret gününe iman eden misafirine ikram etsin. Allah'a ve ahiret gününe iman eden ya hayır söylesin ya da sussun."

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 176, /48

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ أَبِى حُمَيْدٍ - أَوْ عَنْ أَبِى أُسَيْدٍ - قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ . وَإِذَا خَرَجَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ » . قَالَ مُسْلِمٌ سَمِعْتُ يَحْيَى بْنَ يَحْيَى يَقُولُ كَتَبْتُ هَذَا الْحَدِيثَ مِنْ كِتَابِ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلاَلٍ . قَالَ بَلَغَنِى أَنَّ يَحْيَى الْحِمَّانِىَّ يَقُولُ وَأَبِى أُسَيْدٍ .

Bize Yahya b. Yahya, ona Süleyman b. Bilal, ona Rabia b. Ebu Abdurrahman, ona Abdülmelik b. Said, ona da Ebu Humeyd –yahut Ebu Üseyd'in- naklettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "İçinizden biri mescide girdiği zaman: 'Allahümmeftah lî ebvâbe rahmetik' (Allahım! Bana rahmetinin kapılarını aç!) desin. Mescidden çıkarken de: 'Allahümme innî es'elüke min fadlik' (Allahım! Senden, lütfundan hissedar olmak dilerim) desin." Müslim dedi ki: Yahya b. Yahya'nın şöyle dediğini duydum: Ben bu hadisi Süleyman b. Bilal'in kitabından naklen yazdım. [Müslim] Dedi ki: Bana ulaşan bilgiye göre Yahya el-Himmanî (seneddeki "Ebu Humeyd" kısmından sonra "yahut Ebu Üseyd" değil "ve Ebu Üseyd" dermiş.

• Müslim Sahîh-i Müslim Salâtu'l-müsâfirîn ve Kasruhâ 1652, /281

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ أَبِى حُمَيْدٍ - أَوْ عَنْ أَبِى أُسَيْدٍ - قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ . وَإِذَا خَرَجَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ » . قَالَ مُسْلِمٌ سَمِعْتُ يَحْيَى بْنَ يَحْيَى يَقُولُ كَتَبْتُ هَذَا الْحَدِيثَ مِنْ كِتَابِ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلاَلٍ . قَالَ بَلَغَنِى أَنَّ يَحْيَى الْحِمَّانِىَّ يَقُولُ وَأَبِى أُسَيْدٍ .

Bize Yahya b. Yahya, ona Süleyman b. Bilal, ona Rabia b. Ebu Abdurrahman, ona Abdülmelik b. Said, ona da Ebu Humeyd –yahut Ebu Üseyd'in- naklettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "İçinizden biri mescide girdiği zaman: 'Allahümmeftah lî ebvâbe rahmetik' (Allahım! Bana rahmetinin kapılarını aç!' desin. Mescidden çıkarken de: 'Allahümme innî es'elüke min fadlik' (Allahım! Senden, lütfundan hissedar olmak dilerim) desin." Müslim dedi ki: Yahya b. Yahya'nın şöyle dediğini duydum: Ben bu hadisi Süleyman b. Bilal'in kitabından naklen yazdım. [Müslim] Dedi ki: Bana ulaşan bilgiye göre Yahya el-Himmanî (seneddeki "Ebu Humeyd" kısmından sonra "yahut Ebu Üseyd" değil "ve Ebu Üseyd" dermiş.

• Müslim Sahîh-i Müslim Salâtu'l-müsâfirîn ve Kasruhâ 1652, /281

حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ الْوَلِيدِ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَيَّاشٍ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ عُمَارَةَ أَخْبَرَنِى الْحَارِثُ بْنُ النُّعْمَانِ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يُحَدِّثُ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ « أَكْرِمُوا أَوْلاَدَكُمْ وَأَحْسِنُوا أَدَبَهُمْ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Edeb 3, /591

أَخْبَرَنَا الْحَكَمُ بْنُ الْمُبَارَكِ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ مُغِيرَةَ قَالَ : كَانَ إِبْرَاهِيمُ لاَ يَبْتَدِئُ الْحَدِيثَ حَتَّى يُسْأَلَ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime , /

حَدَّثَنَا خَلَفُ بن عَمْرٍو الْعُكْبَرِيُّ، حَدَّثَنَا سَعِيدُ بن مَنْصُورٍ، حَدَّثَنَا أَبُو شَيْبَةَ يَزِيدُ بن مُعَاوِيَةَ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ بن عُمَيْرٍ، عَنْ زِرِّ بن حُبَيْشٍ، أَنَّ ابْنَ مَسْعُودٍ، قَالَ: سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَيُّ الأَعْمَالِ أَفْضَلُ؟ قَالَ:الصَّلاةُ لِوَقْتِهَا، قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ:بِرُّ الْوَالِدَيْنِ، قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ:الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ، وَايْمُ اللَّهِ لَوِ اسْتَزَدْتُهُ لَزَادَنِي. قُلْتُ: فَأَيُّ الذَّنْبِ أَعْظَمُ عِنْدَ اللَّهِ؟ قَالَ:أَنْ تَجْعَلَ لِلَّهِ نِدًّا وَهُوَ خَلَقَكَ، قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ:أَنْ تَقْتُلَ وَلَدَكَ خَشْيَةَ أَنْ يَأْكُلَ مَعَكَ، قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ:أَنْ تُزَانِيَ حَلِيلَةَ جَارِكَ، فَمَا مَكَثْنَا إِلا يَسِيرًا حَتَّى أَنْزَلَ اللَّهُ مِصْدَاقَهَا: "وَالَّذِينَ لا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلا بِالْحَقِّ وَلا يَزْنُونَ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ يَلْقَ أَثَامًا" [الفرقان الآية 68]، جَوَّدَهُ يَزِيدُ بن مُعَاوِيَةَ، وَلَمْ يُجَوِّدْهُ حَمَّادُ بن سَلَمَةَ.

• Taberânî Mu'cemu'l Kebir Abdullah b. Mesud el-Hüzeli 9820, 7/2474

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ كَثِيرِ بْنِ بَشِيرِ بْنِ الْفَاكِهِ قَالَ سَمِعْتُ طَلْحَةَ بْنَ خِرَاشٍ ابْنَ عَمِّ جَابِرٍ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « أَفْضَلُ الذِّكْرِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَأَفْضَلُ الدُّعَاءِ الْحَمْدُ لِلَّهِ » .

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: أَفْضَلُ الدُّعَاءِ الْحَمْدُ لِلَّهِ

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Edeb 55, /609