حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ ح وَحَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ أَخْبَرَنَا عِيسَى بْنُ يُونُسَ كِلاَهُمَا عَنِ الأَعْمَشِ بِهَذَا الإِسْنَادِ. [عَنْ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِىِّ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ] مِثْلَ مَعْنَاهُ [قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَا تَعُدُّونَ الرَّقُوبَ فِيكُمْ." قَالَ قُلْنَا الَّذِى لاَ يُولَدُ لَهُ. قَالَ: "لَيْسَ ذَاكَ بِالرَّقُوبِ وَلَكِنَّهُ الرَّجُلُ الَّذِى لَمْ يُقَدِّمْ مِنْ وَلَدِهِ شَيْئًا." قَالَ: "فَمَا تَعُدُّونَ الصُّرَعَةَ فِيكُمْ." قَالَ قُلْنَا الَّذِى لاَ يَصْرَعُهُ الرِّجَالُ. قَالَ " لَيْسَ بِذَلِكَ وَلَكِنَّهُ الَّذِى يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ."]

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ebu Küreyb, onlara Ebu Muaviye, (T) Bize İshak b. İbrahim, ona İsa b. Yunus, o ikisine Ameş bir önceki hadisin isnadıyla, yine o hadisle aynı manada bir hadis rivayet etmiştir: ["Aranızda rakûb (yol gözleyen) diye kime dersiniz?" Biz; çocuğu olmayana deriz dedik. Bunun üzerine (Rasulullah şöyle izah etti:) "Çocuğu doğmayan kişi rakûb değildir. Asıl rakûb (yol gözleyen) çocuklarından hiçbirini kendinden önce ahirete göndermeyendir." Daha sonra; "peki sizce pehlivan kimdir" diye sordu. Hiç kimsenin sırtını yere getiremediği kimsedir dedik. (Rasulullah şöyle izah etti:) "Öyle değildir. Asıl pehlivan öfkelendiği zaman kendisini tutandır" buyurdu.]

Açıklama: Hadisin tamamı için bk. M006641.

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6642, /1078

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَمْرٌو النَّاقِدُ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَابْنُ نُمَيْرٍ قَالُوا حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ قَالَ أَبُو الْقَاسِمِ صلى الله عليه وسلم "تَسَمَّوْا بِاسْمِى وَلاَ تَكَنَّوْا بِكُنْيَتِى" [قَالَ عَمْرٌو عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَلَمَ يَقُلْ سَمِعْتُ.]

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, Amr en-Nakıd, Züheyr b. Harb ve İbn Nümeyr, onlara Süfyan b. Uyeyne, ona Eyyüb, ona Muhammed b. Sirin, ona Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Benim ismimi verin, künyemi kullanmayın." [Amr, bu hadisi an Ebu Hureyre (Ebu Hureyre'den) şeklinde nakletmiş semi'tu (işittim) ifadesini kullanmamıştır.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Âdâb 5597, /909

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَمُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَمُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ قَالُوا حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِى مَيْمُونَةَ سَمِعْتُ أَبَا رَافِعٍ يُحَدِّثُ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ ح وَحَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُعَاذٍ حَدَّثَنَا أَبِى حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِى مَيْمُونَةَ عَنْ أَبِى رَافِعٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ "أَنَّ زَيْنَبَ كَانَ اسْمُهَا بَرَّةَ فَقِيلَ تُزَكِّى نَفْسَهَا. فَسَمَّاهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم زَيْنَبَ." [وَلَفْظُ الْحَدِيثِ لِهَؤُلاَءِ دُونَ ابْنِ بَشَّارٍ. وَقَالَ ابْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ شُعْبَةَ.]

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Muhammed b. Müsenna ve Muhammed b. Beşşâr, onlara Muhammed b. Cafer, ona Şube, ona Ata b. Ebu Meymune, ona Ebu Râfi', ona Ebu Hureyre; (T) Bize Ubeydullah b. Muaz, ona babası, ona Şube, ona Ata b. Ebu Meymune, ona Ebu Râfi', ona Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir: "Zeyneb'in ismi Berre idi. O kendisini temize çıkarıyor denildi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) ona Zeyneb ismini verdi." [Hadisin lafzı, İbn Beşşâr'ın dışındaki adı geçen diğer ravilere aittir. İbn Ebu Şeybe de bize Muhammed b. Cafer, ona Şube rivayet etti demiştir.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Âdâb 5607, /911

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَمُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَمُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ قَالُوا حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِى مَيْمُونَةَ سَمِعْتُ أَبَا رَافِعٍ يُحَدِّثُ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ ح وَحَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُعَاذٍ حَدَّثَنَا أَبِى حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِى مَيْمُونَةَ عَنْ أَبِى رَافِعٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ " أَنَّ زَيْنَبَ كَانَ اسْمُهَا بَرَّةَ فَقِيلَ تُزَكِّى نَفْسَهَا . فَسَمَّاهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم زَيْنَبَ " وَلَفْظُ الْحَدِيثِ لِهَؤُلاَءِ دُونَ ابْنِ بَشَّارٍ . وَقَالَ ابْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ شُعْبَةَ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Muhammed b. Müsennâ ve Muhammed b. Beşşâr, onlara Muhammed b. Cafer, ona Şu'be, ona Ata b. Ebu Meymûne, ona Ebu Râfi', ona Ebu Hureyre, (T) Bize Ubeydullah b. Muâz, ona babası, ona Şu'be, ona Ata b. Ebu Meymûne, ona Ebu Râfi', ona Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir: "Zeyneb'in ismi Berre idi. O kendisini temize çıkarıyor/övüyor, denildi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) ona Zeyneb ismini verdi." Hadisin lafzı, İbn Beşşâr'ın dışındaki adı geçen diğer ravilere aittir. İbn Ebu Şeybe 'Bize Muhammed b. Cafer, ona Şu'be rivayet etti.' demiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Âdâb 5607, /911

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَمْرٌو النَّاقِدُ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَابْنُ نُمَيْرٍ قَالُوا حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ قَالَ أَبُو الْقَاسِمِ صلى الله عليه وسلم " تَسَمَّوْا بِاسْمِى وَلاَ تَكَنَّوْا بِكُنْيَتِى " قَالَ عَمْرٌو عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَلَمَ يَقُلْ سَمِعْتُ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, Amr en-Nâkıd, Züheyr b. Harb ve İbn Nümeyr, onlara Süfyân b. Uyeyne, ona Eyyûb, ona Muhammed b. Sîrîn, ona Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle dediğini nakletmiştir: "Benim ismimi verin, künyemi kullanmayın." Amr, bu hadisi 'an Ebî Hureyre' Ebu Hureyre'den şeklinde nakletmiş 'semi'tu' ben işittim ifadesini kullanmamıştır.

• Müslim Sahîh-i Müslim Âdâb 5597, /909

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَمْرٌو النَّاقِدُ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَابْنُ نُمَيْرٍ قَالُوا حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ قَالَ أَبُو الْقَاسِمِ صلى الله عليه وسلم " تَسَمَّوْا بِاسْمِى وَلاَ تَكَنَّوْا بِكُنْيَتِى " قَالَ عَمْرٌو عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَلَمَ يَقُلْ سَمِعْتُ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, Amr en-Nâkıd, Züheyr b. Harb ve İbn Nümeyr, onlara Süfyân b. Uyeyne, ona Eyyûb, ona Muhammed b. Sîrîn, ona Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Benim ismimi verin, künyemi kullanmayın." Amr, bu hadisi 'an Ebî Hureyre' Ebu Hureyre'den şeklinde nakletmiş 'semi'tu' ben işittim ifadesini kullanmamıştır.

• Müslim Sahîh-i Müslim Âdâb 5597, /909

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَمْرٌو النَّاقِدُ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَابْنُ نُمَيْرٍ قَالُوا حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ قَالَ أَبُو الْقَاسِمِ صلى الله عليه وسلم " تَسَمَّوْا بِاسْمِى وَلاَ تَكَنَّوْا بِكُنْيَتِى" قَالَ عَمْرٌو عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَلَمَ يَقُلْ سَمِعْتُ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, Amr en-Nâkıd, Züheyr b. Harb ve İbn Nümeyr, onlara Süfyân b. Uyeyne, ona Eyyûb, ona Muhammed b. Sîrîn, ona Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Benim ismimi verin, künyemi kullanmayın." Amr, bu hadisi 'an Ebî Hureyre' Ebu Hureyre'den şeklinde nakletmiş 'semi'tu' ben işittim ifadesini kullanmamıştır.

• Müslim Sahîh-i Müslim Âdâb 5597, /909

حَدَّثَنَا آدَمُ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ حَدَّثَنَا أَبُو التَّيَّاحِ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ - رضى الله عنه - يَقُولُ: "إِنْ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم لَيُخَالِطُنَا، حَتَّى يَقُولَ لأَخٍ لِى صَغِيرٍ: ’يَا أَبَا عُمَيْرٍ، مَا فَعَلَ النُّغَيْرُ؟’"

Bize Adem (b. Ebu İyas), ona Şu'be (b. Haccac), ona da Ebu Teyyah (Yezid b. Humeyd), Enes b. Malik'in (ra) şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Allah Rasulü (sav) bizimle hep iç içe olmuştur. O kadar ki, küçük kardeşime: 'Ey Ebu Umeyr! Ne yaptı Nuğayr (bülbülcük)?' derdi."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 81, 2/512

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ عَنْ أَبِى التَّيَّاحِ عَنْ أَنَسٍ قَالَ: "كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَحْسَنَ النَّاسِ خُلُقًا. وَكَانَ لِى أَخٌ يُقَالُ لَهُ أَبُو عُمَيْرٍ - قَالَ أَحْسِبُهُ فَطِيمٌ - وَكَانَ إِذَا جَاءَ قَالَ: ’يَا أَبَا عُمَيْرٍ، مَا فَعَلَ النُّغَيْرُ؟’ نُغَرٌ كَانَ يَلْعَبُ بِهِ. فَرُبَّمَا حَضَرَ الصَّلاَةَ وَهُوَ فِى بَيْتِنَا، فَيَأْمُرُ بِالْبِسَاطِ الَّذِى تَحْتَهُ فَيُكْنَسُ وَيُنْضَحُ، ثُمَّ يَقُومُ وَنَقُومُ خَلْفَهُ فَيُصَلِّى بِنَا."

Bize Müsedded, ona Abdülvaris, ona da Ebu’t-Teyyâh, Enes’in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) insanların en güzel ahlaklısıydı. Benim bir kardeşim vardı; ona Ebu Umeyr denilirdi. -Ravi (hadisin lafzında şüphe ederek) 'zannediyorum sütten kesilmişti' dedi-. Rasulullah bize ne zaman gelse: 'Ey Ebu Umeyr! Ne yaptı nuğayr (bülbülcük)?' derdi. (Hadiste geçen Nuğayr) çocuğun oynadığı bir kuştu. Bazen Rasulullah (sav) bizim evimizde iken namaz vakti girerdi. O zaman altındaki serginin süpürülmesini emreder, (süpürülmesinin) ardından üzerine biraz su serpilirdi. Sonra Rasulullah (sav) namaza durur, biz de onun arkasında (saf tutarak) dururduk ve bize namaz kıldırırdı."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 112, 2/526

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ شُعْبَةَ عَنْ أَبِى التَّيَّاحِ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُخَالِطُنَا. حَتَّى يَقُولَ لأَخٍ لِى صَغِيرٍ: ’يَا أَبَا عُمَيْرٍ، مَا فَعَلَ النُّغَيْرُ؟’" قَالَ وَكِيعٌ: ’يَعْنِى طَيْرًا، كَانَ يَلْعَبُ بِهِ.’

Bize Ali b. Muhammed, ona Vekî', ona Şu'be, ona da Ebu't-Teyyâh, Enes b. Malik'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Allah Rasulü (sav) bizimle hep iç içe olmuştur. O kadar ki, küçük kardeşime: 'Ey Ebu Umeyr! Ne yaptı Nuğayr (bülbülcük)?' derdi." (Hadisin ravilerinden biri olan) Vekî' şöyle demiştir: '(Hadiste geçen Nuğayr) O çocuğun oynadığı bir kuştu.'

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Edeb 24, /598