حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ غَيْلاَنَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ آدَمَ أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ الثَّوْرِىُّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ لَمَّا قَدِمَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم مَكَّةَ دَخَلَ الْمَسْجِدَ فَاسْتَلَمَ الْحَجَرَ ثُمَّ مَضَى عَلَى يَمِينِهِ فَرَمَلَ ثَلاَثًا وَمَشَى أَرْبَعًا ثُمَّ أَتَى الْمَقَامَ فَقَالَ ( وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى ) فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ وَالْمَقَامُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْبَيْتِ ثُمَّ أَتَى الْحَجَرَ بَعْدَ الرَّكْعَتَيْنِ فَاسْتَلَمَهُ ثُمَّ خَرَجَ إِلَى الصَّفَا أَظُنُّهُ قَالَ ( إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ ) . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ جَابِرٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ .

Bize Mahmud b. Ğaylân, ona Yahya b.Âdem, ona Süfyan, ona Cafer b. Muhammed, ona babası (Muhammed el-Bâkır), ona da Cabir (b. Abdullah) (ra) şöyle demiştir: "Rasulullah (sav) Mekke'ye gelince Mescid-i Haram'a girdi ve Hacerülesved'i selamladı. Sonra Hacerülesved'in sağına geçip üç şavtını remel tarzında (yani çalımlı bir şekilde kısa ve seri adımlarla), dört şavtını da normal bir şekilde yürüyerek tavaf etti. Sonra Makam-ı İbrahim'in yanına geldi ve 'Siz de İbrahim'in makamından bir namaz yeri edinin (orada namaz kılın)' (Bakara 2/125) ayetini okudu. Ardından Makam-ı İbrahim'i kendisi ile Beytullah arasına alarak iki rekat namaz kıldı. Namaz kıldıktan sonra Beytullah'ın yanına geldi, Hacerülesved'i tekrar selamladı ve sonra da Safa Tepesi'ne geçti. Sanıyorum burada 'Şüphesiz Safa ile Merve, Allah’ın belirlediği sembollerdendir.' (Bakara, 2/158) ayetini okudu." [(Tirmizî) der ki: Bu konuda İbn Ömer'den de rivayet bulunmaktadır.] [Ebu İsa (Tirmizi) der ki: Cabir'den gelen rivayet, hasen sahih bir hadistir ve ilim ehli nazarında uygulama, bu hadise göredir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Hac 33, 3/211

وَحَدَّثَنَاهُ سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَمْرٌو النَّاقِدُ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ قَالُوا حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ ح وَحَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الْمَلِكِ الأُمَوِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ الْمُخْتَارِ عَنْ سُهَيْلٍ ح وَحَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا أَبِى حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ح وَحَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ جَمِيعًا عَنْ سُفْيَانَ كُلُّ هَؤُلاَءِ عَنْ سُمَىٍّ عَنْ أَبِى صَالِحٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم. بِمِثْلِ حَدِيثِ مَالِكٍ بن أنس

Bize Said b. Mansur, Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, Amr en-Nakıd ve Züheyr b. Harb, onlara Süfyan b. Uyeyne; (T) Bize Muhammed b. Abdülmelik el-Emevî, ona Abdülaziz b. Muhtar, ona Süheyl; (T) Bize İbn Nümeyr, ona babası, ona Ubeydullah; (T) Bize Ebu Küreyb, ona Veki; (T) Bize Muhammed b. el-Müsenna, ona Abdurrahman, ona Süfyan, ona Sümey, ona Ebu Salih, ona da Ebu Hureyre, Malik b. Enes'in hadisinin benzerini Nebi'den (sav) rivayet etti.

Açıklama: Hadisin tam metni için M003289 numaralı hadise bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim Hac, 3290, /540

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مَخْلَدُ بْنُ يَزِيدَ وَيَحْيَى بْنُ زَكَرِيَّا عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ خَالِدٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ "اعْتَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَبْلَ أَنْ يَحُجَّ."

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Mahled b. Yezid ve Yahya b. Zekeriya, ona İbn Cüreyc, ona İkrime b. Halid, ona da İbn Ömer'in şöyle dediğini rivayet etti: "Rasulullah (sav) haccetmeden önce umre yaptı."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 80, /460

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ عَنْ عَامِرٍ الأَحْوَلِ عَنْ بَكْرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ أَرَادَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم الْحَجَّ فَقَالَتِ امْرَأَةٌ لِزَوْجِهَا أَحِجَّنِى مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَلَى جَمَلِكَ . فَقَالَ مَا عِنْدِى مَا أُحِجُّكِ عَلَيْهِ . قَالَتْ أَحِجَّنِى عَلَى جَمَلِكَ فُلاَنٍ . قَالَ ذَاكَ حَبِيسٌ فِى سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ . فَأَتَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ إِنَّ امْرَأَتِى تَقْرَأُ عَلَيْكَ السَّلاَمَ وَرَحْمَةَ اللَّهِ وَإِنَّهَا سَأَلَتْنِى الْحَجَّ مَعَكَ قَالَتْ أَحِجَّنِى مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . فَقُلْتُ مَا عِنْدِى مَا أُحِجُّكِ عَلَيْهِ . فَقَالَتْ أَحِجَّنِى عَلَى جَمَلِكَ فُلاَنٍ . فَقُلْتُ ذَاكَ حَبِيسٌ فِى سَبِيلِ اللَّهِ . فَقَال "أَمَا إِنَّكَ لَوْ أَحْجَجْتَهَا عَلَيْهِ كَانَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ." قَالَ وَإِنَّهَا أَمَرَتْنِى أَنْ أَسْأَلَكَ مَا يَعْدِلُ حَجَّةً مَعَكَ . فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "أَقْرِئْهَا السَّلاَمَ وَرَحْمَةَ اللَّهِ وَبَرَكَاتِهِ وَأَخْبِرْهَا أَنَّهَا تَعْدِلُ حَجَّةً مَعِى." يَعْنِى عُمْرَةً فِى رَمَضَانَ .

Bize Müsedded, ona Abdulvâris, ona Amir el-Ahvel, ona Bekir b. Abdullah, ona da İbn Abbas şöyle demiştir: "Rasulullah (sav) hacca gitmek istemişti. (Bunu duyan) bir kadın da kocasına 'Beni devene bindirerek Rasulullah (sav) ile hacca götür' dedi. Kocası da 'Bende seni hacca götürecek binek yok' diye karşılık verdi. Kadın 'falan devene bindir' dedi. Kocası 'O, Aziz ve Celil Allah yoluna vakfedilmiştir' dedi. Adam (daha sonra) Rasulullah'a (sav) geldi ve şöyle dedi: Karım, size Allah'ın selam ve rahmetini iletti. Benden (kendisini) sizinle hacca götürmemi isteyerek 'Beni Rasulullah (sav) ile hacca götür' dedi. Ben de 'Seni hacca götürecek binek yok' dedim. O 'Falan devene bindir' dedi. Ben de 'O Allah yolunda vakıftır' dedim. Bunun üzerine Peygamber (sav) 'Şayet sen onu, o devenle hacca gönderseydin, bu da Allah yolunda olmuş olurdu' buyurdu. Adam 'bir de karım bana, (sevap bakımından) sizinle hac yapmaya hangi amelin denk geleceğini sormamı istedi' dedi. Bunun üzerine Rasulullah (sav) 'Ona Allah'ın selam ve rahmetini ilet ve Ramazan'da yapılan umrenin, (sevap bakımından) benimle hac yapmaya denk geleceğini bildir' buyurdu."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 80, /461

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى قَالَ قَرَأْتُ عَلَى مَالِكٍ عَنْ سُمَىٍّ مَوْلَى أَبِى بَكْرِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى صَالِحٍ السَّمَّانِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ "الْعُمْرَةُ إِلَى الْعُمْرَةِ كَفَّارَةٌ لِمَا بَيْنَهُمَا وَالْحَجُّ الْمَبْرُورُ لَيْسَ لَهُ جَزَاءٌ إِلاَّ الْجَنَّةُ."

Bize Yahya b. Yahya, ona Malik, ona Ebu Bekir b. Abdurrahman'ın azadlısı Sümey, ona Ebu Salih Semman, ona da Ebu Hureyre rivayet et­tiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Umre, ikinci bir umreye kadar yapılan günahların kefaretidir. Kabul olunmuş Haccın mükafatı ise mutlaka cennettir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Hac, 3289, /540

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ أَيُّوبَ قَالَ سَمِعْتُ مُجَاهِدًا عَنِ ابْنِ أَبِى لَيْلَى عَنْ كَعْبٍ هُوَ ابْنُ عُجْرَةَ قَالَ أَتَى عَلَىَّ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم زَمَنَ الْحُدَيْبِيَةِ ، وَأَنَا أُوقِدُ تَحْتَ بُرْمَةٍ ، وَالْقَمْلُ يَتَنَاثَرُ عَنْ رَأْسِى فَقَالَ « أَيُؤْذِيكَ هَوَامُّكَ » . قُلْتُ نَعَمْ . قَالَ « فَاحْلِقْ وَصُمْ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ ، أَوْ أَطْعِمْ سِتَّةً ، أَوِ انْسُكْ نَسِيكَةً » . قَالَ أَيُّوبُ لاَ أَدْرِى بِأَيَّتِهِنَّ بَدَأَ .

Bize Müsedded, ona Hammâd, ona Eyyub, ona Mücâhid, ona İbn Ebu Leylâ, ona da Ka‘b b. Ucre şöyle demiştir: "Hz. Ali, Hudeybiye zamanında Nebi’nin (sav) yanına geldi. O sırada ben bir tencerenin altında ateş yakmakla meşguldüm. Bitler de başımdan (etrafa) saçılıyordu. Allah Rasulü (sav) 'Bu bitlerin seni rahatsız ediyor mu?' buyurdu. Ben de 'ediyor' dedim. Bunun üzerine 'Saçlarını tıraş et, sonra ya üç gün oruç tut, yahut altı fakire yemek yedir ya da bir kurban kes' buyurdu." [Eyyub der ki: Bunların hangisini söyleyerek başladığını bilmiyorum.]

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Tıb 16, 2/444

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ ح وَحَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَعَمْرُو بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ جَمِيعًا عَنْ دَاوُدَ بْنِ يَزِيدَ الزَّعَافِرِىِّ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنْ هَرِمِ بْنِ خَنْبَشٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « عُمْرَةٌ فِى رَمَضَانَ تَعْدِلُ حِجَّةً » .

Bize Muhammed b. Sabbah, ona Süfyan; (T) Bize Ali b. Muhammed ve Amr b. Abdullah, o ikisine Vekî, ona Davud b. Yezid ez-Zeâfirî, ona Şa'bî, ona da Herim b. Hanbeş'ten rivayet edildiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Ramazan ayında (yapılan) bir umre (sevab bakımından nafile) bir hacca denktir."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Menâsik 45, /485

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مَخْلَدُ بْنُ يَزِيدَ وَيَحْيَى بْنُ زَكَرِيَّا عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ خَالِدٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ "اعْتَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَبْلَ أَنْ يَحُجَّ."

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Mahled b. Yezid ve Yahya b. Zekeriya, ona İbn Cüreyc, ona İkrime b. Halid, ona da İbn Ömer'in şöyle dediğini rivayet etti: "Rasulullah (sav) haccetmeden önce umre yaptı."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 80, /460

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ ح وَحَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَعَمْرُو بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ جَمِيعًا عَنْ دَاوُدَ بْنِ يَزِيدَ الزَّعَافِرِىِّ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنْ هَرِمِ بْنِ خَنْبَشٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « عُمْرَةٌ فِى رَمَضَانَ تَعْدِلُ حِجَّةً » .

Bize Muhammed b. Sabbah, ona Süfyan; (T) Bize Ali b. Muhammed ve Amr b. Abdullah, o ikisine Vekî, ona Davud b. Yezid ez-Zeâfirî, ona Şa'bî, ona da Herim b. Hanbeş'ten rivayet edildiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Ramazan ayında (yapılan) bir umre (sevab bakımından nafile) bir hacca denktir."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Menâsik 45, /485

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ ح وَحَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَعَمْرُو بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ جَمِيعًا عَنْ دَاوُدَ بْنِ يَزِيدَ الزَّعَافِرِىِّ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنْ هَرِمِ بْنِ خَنْبَشٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « عُمْرَةٌ فِى رَمَضَانَ تَعْدِلُ حِجَّةً » .

Bize Muhammed b. Sabbah, ona Süfyan; (T) Bize Ali b. Muhammed ve Amr b. Abdullah, o ikisine Vekî, ona Davud b. Yezid ez-Zeâfirî, ona Şa'bî, ona da Herim b. Hanbeş'ten rivayet edildiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Ramazan ayında (yapılan) bir umre (sevab bakımından nafile) bir hacca denktir."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Menâsik 45, /485