5613 - أَخْبَرَنَا أَبُو يَعْلَى، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الْأَعْلَى بْنُ حَمَّادٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ عُرْوَةَ، أَنَّ حَكِيمَ بْنَ حِزَامٍ، مَرَّ بِعُمَيْرِ بْنِ سَعْدٍ وَهُوَ يُعَذِّبُ النَّاسَ فِي الْجِزْيَةِ فِي الشَّمْسِ، فَقَالَ: يَا عُمَيْرُ، إِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "إِنَّ اللَّهَ يُعَذِّبُ الَّذِينَ يُعَذِّبُونَ النَّاسَ فِي الدُّنْيَا"، قَالَ: اذْهَبْ فَخَلِّ سَبِيلَهُمْ. قَالَ: أَبُو حَاتِمٍ: سَمِعَ هَذَا الْخَبَرَ عُرْوَةُ عَنْ هِشَامِ بْنِ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ، وَهُوَ يُعَاتِبُ عِيَاضَ بْنَ غَنْمٍ عَلَى هَذَا الْفِعْلِ، وَسَمِعَهُ أَيْضًا مِنْ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ حَيْثُ عَاتَبَ عُمَيْرَ بْنَ سَعْدٍ عَلَى هَذَا الْفِعْلِ سَوَاءٌ، فَالطَّرِيقَانِ جَمِيعًا مَحْفُوظَان.

Bize Ebu Ya'lâ, ona Abdüla'la b. Hammâd, ona Hammâd b. Seleme, ona Hişam b. Urve, ona Urve'nin naklettiğine göre Hakim b. Hizâm (ra) Umeyr b. Sa'd'a rastladı. O, cizye konusunda bir grup insana güneş altında işkence ediyordu. Hakim ona Ey Umeyr! Ben Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu işitim: "Dünyada insanlara işkence edenlere Allah azab eder." Bunun üzerine o, gidin dedi ve onları serbest bıraktı. Ebu Hâtim'in naklettiğine göre, bu hadisi Urve, Hişâm b. Hakim b. Hizâm'dan işitmiştir ve Hakim bu fiilinden dolayı İyaz b. Ganem'e kızmıştır. Urve aynı şekilde bu hadisi Hakim b. Hizâm'dan işitmiştir. Burada da o, Umeyr b. Sa'd'a bu fiilinden dolayı kızmıştır. Her iki tarik de mahfuzdur.

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Hazr ve'l İbâha 5613, 12/429

حَدَّثَنَا مُطَّلِبُ بن شُعَيْبٍ الأَزْدِيُّ، ثنا عَبْدُ اللَّهِ بن صَالِحٍ، حَدَّثَنِي الْهِقْلُ بن زِيَادٍ، حَدَّثَنِي مُعَاوِيَةُ بن يَحْيَى، حَدَّثَنِي الزُّهْرِيُّ، حَدَّثَنِي عُرْوَةُ بن الزُّبَيْرِ أَنَّ هِشَامَ بن حَكِيمِ بن حِزَامٍ، وَجَدَ عِيَاضَ بن غَنْمٍ وَهُوَ عَلَى حِمْصَ شَمَّسَ نَاسًا مِنَ النَّبَطِ فِي أَدَاءِ الْجِزْيَةِ، فَقَالَ هِشَامُ بن حَكِيمٍ: مَا هَذَا يَا عِيَاضُ؟ إِنِّي رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ:إِنَّ اللَّهَ يُعَذَّبُ الَّذِينَ يُعَذَّبُونَ النَّاسَ فِي الدُّنْيَا.

8718 - أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ، عَنِ ابْنِ وَهْبٍ قَالَ: أَخْبَرَنِي يُونُسُ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ، أَنَّ هِشَامَ بْنَ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ، وَجَدَ رَجُلًا وَهُوَ عَلَى حِمْصَ يُشَمِّسُ نَاسًا مِنَ الْنَّبَطِ فِي أَدَاءِ الْجِزْيَةِ فَقَالَ: «مَا هَذَا؟» إِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "إِنَّ اللهَ يُعَذِّبُ الَّذِينَ يُعَذِّبُونَ النَّاسَ فِي الدُّنْيَا"

• Nesâî Sünen-i Kübra Siyer 8718, 8/91

حَدَّثَنِى أَبُو الطَّاهِرِ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى يُونُسُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ أَنَّ هِشَامَ بْنَ حَكِيمٍ وَجَدَ رَجُلاً وَهُوَ عَلَى حِمْصَ يُشَمِّسُ نَاسًا مِنَ النَّبَطِ فِى أَدَاءِ الْجِزْيَةِ فَقَالَ مَا هَذَا إِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "إِنَّ اللَّهَ يُعَذِّبُ الَّذِينَ يُعَذِّبُونَ النَّاسَ فِى الدُّنْيَا."

Bize Ebu Tahir (Ahmemd b. Amr el-Kuraşî), ona (Abdullah) b. Vehb (el-Kuraşî), ona Yunus (b. Yezid el-Eylî), ona da (Muhammed) b. Şihab (ez-Zührî), Urve b. Zübeyr (el-Esedî)'nin şöyle anlattığını nakletti: Hişam b. Hakim (el-Esedî), Hıms'ta iken Acem fellahlarından birtakım insanları cizye ödemeleri için güneş altında tutan bir adama rastladı ve şöyle dedi: Bun ne (hal)? Ben Rasulullah'ı (sav) şöyle buyururken işittim: "Şüphesiz Allah dünyada insanlara azap eden kimseye azap edecektir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6660, /1080