حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى حَدَّثَنَا مُعْتَمِرٌ قَالَ سَمِعْتُ أَبِى قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم "اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْبُخْلِ وَالْهَرَمِ." [قال ابو داود: مفتوحة الباء و الخاء.]

Bize Muhammed b. İsa, ona Mu'temir (b. Süleyman), ona babası (Süleyman b. Tarhan), ona da Enes b. Malik şöyle demiştir: Rasulullah (sav) şöyle dua etmiştir: "Allah'ım! Cimrilikten ve yaşlılıktan (bunamaktan) sana sığınırım." [Ebu Davud der ki: الْبُخْلِ kelimesinde “bâ” ve “hâ” harfleri üstün okunur.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Hurûf ve'l-Kıraât 4, /909

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا مُعْتَمِرٌ قَالَ سَمِعْتُ أَبِى قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ - رضى الله عنه - قَالَ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْعَجْزِ وَالْكَسَلِ وَالْجُبْنِ وَالْهَرَمِ ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْيَا وَالْمَمَاتِ ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ » .

Bize Müsedded, ona Mu'temir, ona babası (Süleyman b. Tarhân), ona da Enes b. Malik'in (ra) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle dua ederdi: "Allah'ım! Acizlikten, tembellikten, korkaklıktan ve yaşlılıktan sana sığınırım. Allah'ım! Hayatın ve ölümün fitnesinden sana sığınırım. Allah'ım! Kabir azabından sana sığınırım."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cihâd ve's-Siyer 25, 1/761

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا هُرَيْمٌ عَنْ لَيْثٍ عَنْ كَعْبٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْجُوعِ فَإِنَّهُ بِئْسَ الضَّجِيعُ وَأَعُوذُ بِكَ مِنَ الْخِيَانَةِ فَإِنَّهَا بِئْسَتِ الْبِطَانَةُ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona İshak b. Mansur, ona Hureym, ona Leys, ona Ka'b, ona da Ebu Hureyre'den rivayet edildiğine göre Rasulullah (sav) şöyle dua ederdi: "Allah'ım, açlıktan sana sığınırım, o gerçekten çok kötü bir yoldaştır. Hıyanetten de sana sığınırım, o gerçekten çok kötü bir sırdaştır."

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْجُوعِ

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Et'ime 53, /545

أَخْبَرَنَا يُونُسُ بْنُ عَبْدِ الأَعْلَى قَالَ أَخْبَرَنِى أَنَسُ بْنُ عِيَاضٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ صَيْفِىٍّ عَنْ أَبِى الْيَسَرِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَدْعُو فَيَقُولُ « اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَرَمِ وَالتَّرَدِّى وَالْهَدْمِ وَالْغَمِّ وَالْحَرِيقِ وَالْغَرَقِ وَأَعُوذُ بِكَ أَنْ يَتَخَبَّطَنِى الشَّيْطَانُ عِنْدَ الْمَوْتِ وَأَنْ أُقْتَلَ فِى سَبِيلِكَ مُدْبِرًا وَأَعُوذُ بِكَ أَنْ أَمُوتَ لَدِيغًا » .

Bize Yunus b. Abdül'alâ, ona Enes b. İyâz, ona Abdullah b. Said, ona Sayfî b. Ziyâd, ona Ebu Yeser'in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle dua ederdi: "Allah'ım! İhtiyarlığın düşkünlüğünden, yüksekten düşmekten, yıkıntı altında kalmaktan, gam ve kederden, yanarak ölmekten ve boğulmaktan Sana sığınırım. Son nefesimde Şeytan'ın gelip beni aldatmasından, senin yolunda savaşırken arkamdan vurularak (düşmandan kaçarken) öldürülmekten ve beni (zehirli hayvanların) sokarak öldürmesinden sana sığınırım."

• Nesâî Sünen-i Nesâî İstiâze 61, /2441

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنِى صَيْفِىٌّ مَوْلَى أَبِى أَيُّوبَ الأَنْصَارِىُّ عَنْ أَبِى الأَسْوَدِ السُّلَمِىِّ هَكَذَا قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَدْمِ وَأَعُوذُ بِكَ مِنَ التَّرَدِّى وَأَعُوذُ بِكَ مِنَ الْغَرَقِ وَالْحَرِيقِ وَأَعُوذُ بِكَ أَنْ يَتَخَبَّطَنِى الشَّيْطَانُ عِنْدَ الْمَوْتِ وَأَعُوذُ بِكَ أَنْ أَمُوتَ فِى سَبِيلِكَ مُدْبِرًا وَأَعُوذُ بِكَ أَنْ أَمُوتَ لَدِيغًا » .

Bize Muhammed b. Müsenna, ona Muhammed b. Cafer, ona Abdullah b. Said, ona Ebu Eyyüb el-Ensârî'nin azatlısı Sayfî, ona Ebu Esved es-Sülemî'nin rivayetine göre Rasulullah (sav) şöyle dua ederdi: "Allah'ım! Yıkıntı altında kalmaktan, suda boğulmaktan ve yangından sana sığınırım. Son nefesimde Şeytan'ın gelip beni aldatmasından, senin yolunda savaşırken arkamdan vurularak (düşmandan kaçarken) ölmekten ve (zehirli hayvanların) sokarak öldürmelerinden sana sığınırım."

• Nesâî Sünen-i Nesâî İstiâze 61, /2441

أَخْبَرَنَا يَحْيَى بْنُ حَبِيبِ بْنِ عَرَبِىٍّ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ قَالَ حَدَّثَنَا عَطَاءُ بْنُ السَّائِبِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ صَلَّى بِنَا عَمَّارُ بْنُ يَاسِرٍ صَلاَةً فَأَوْجَزَ فِيهَا فَقَالَ لَهُ بَعْضُ الْقَوْمِ لَقَدْ خَفَّفْتَ أَوْ أَوْجَزْتَ الصَّلاَةَ . فَقَالَ أَمَّا عَلَى ذَلِكَ فَقَدْ دَعَوْتُ فِيهَا بِدَعَوَاتٍ سَمِعْتُهُنَّ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَلَمَّا قَامَ تَبِعَهُ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ هُوَ أَبِى غَيْرَ أَنَّهُ كَنَى عَنْ نَفْسِهِ فَسَأَلَهُ عَنِ الدُّعَاءِ ثُمَّ جَاءَ فَأَخْبَرَ بِهِ الْقَوْمَ « اللَّهُمَّ بِعِلْمِكَ الْغَيْبَ وَقُدْرَتِكَ عَلَى الْخَلْقِ أَحْيِنِى مَا عَلِمْتَ الْحَيَاةَ خَيْرًا لِى وَتَوَفَّنِى إِذَا عَلِمْتَ الْوَفَاةَ خَيْرًا لِى اللَّهُمَّ وَأَسْأَلُكَ خَشْيَتَكَ فِى الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ وَأَسْأَلُكَ كَلِمَةَ الْحَقِّ فِى الرِّضَا وَالْغَضَبِ وَأَسْأَلُكَ الْقَصْدَ فِى الْفَقْرِ وَالْغِنَى وَأَسْأَلُكَ نَعِيمًا لاَ يَنْفَدُ وَأَسْأَلُكَ قُرَّةَ عَيْنٍ لاَ تَنْقَطِعُ وَأَسْأَلُكَ الرِّضَاءَ بَعْدَ الْقَضَاءِ وَأَسْأَلُكَ بَرْدَ الْعَيْشِ بَعْدَ الْمَوْتِ وَأَسْأَلُكَ لَذَّةَ النَّظَرِ إِلَى وَجْهِكَ وَالشَّوْقَ إِلَى لِقَائِكَ فِى غَيْرِ ضَرَّاءَ مُضِرَّةٍ وَلاَ فِتْنَةٍ مُضِلَّةٍ اللَّهُمَّ زَيِّنَّا بِزِينَةِ الإِيمَانِ وَاجْعَلْنَا هُدَاةً مُهْتَدِينَ » .

Bize Yahya b. Habib b. Arabî, ona Hammâd, ona da Ata b. Sâib, ona da babası (Ebu Yahya Sâib) şöyle demiştir: Ammar b. Yasir bize bir namaz kıldırdı, namazı biraz kısa tutunca bazıları “namazı çok hafif kıldırdın” veya “çok kısa kıldırdın” dediler. Bunun üzerine Ammar “Acele kıldırdım, ama namazda Rasulullah'tan (sav) duyduğum duaları okudum” diye cevap verdi. Ammar kalkıp giderken cemaatten biri [- Râvi “O kişi babamdı rivayette kinaye ile kendini ifade etti” demiştir.-] onun peşine takıldı ve (Peygamber'den (sav)) duyduğu duaların neler olduğunu ona sordu, sonra da gelip cemaate şu duayı haber verdi: "Allah’ım! varlıktan gaip olan ilmin için, bütün mahlukata gücü yeten kudretin hatrına, yaşamak benim için hayırlı ise beni yaşat, ölüm benim için hayırlı ise beni vefat ettir. Allah’ım açık ve gizli her yerde Senin korkunu isterim, öfkeli ve sakin halimde bile doğru ve hakkı söylemeyi Senden isterim. Zenginlikte ve fakirlikte orta yolu tutmayı isterim, tükenmeyen nimetlerinden isterim, kesintisiz göz aydınlığı isterim, hükmünden sonra rızanı isterim; ölümümden sonra iyi bir hayat sürdürmeyi isterim. Sana şevkle kavuşmayı, cemaline bakma lezzetini, sıkıcı felaketlere uğramaksızın, sapıcı fitnelere düşmeksizin yaşamayı isterim. Allah’ım bizi, iman ziynetiyle süsle, Bizi doğru yolda olan ve doğru yolda yürüyen kimselerden eyle."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sehv 62, /2172

أَخْبَرَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ سَعْدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ سَعْدٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّى قَالَ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ أَبِى هَاشِمٍ الْوَاسِطِىِّ عَنْ أَبِى مِجْلَزٍ عَنْ قَيْسِ بْنِ عُبَادٍ قَالَ صَلَّى عَمَّارُ بْنُ يَاسِرٍ بِالْقَوْمِ صَلاَةً أَخَفَّهَا فَكَأَنَّهُمْ أَنْكَرُوهَا فَقَالَ أَلَمْ أُتِمَّ الرُّكُوعَ وَالسُّجُودَ قَالُوا بَلَى . قَالَ أَمَّا إِنِّى دَعَوْتُ فِيهَا بِدُعَاءٍ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَدْعُو بِهِ « اللَّهُمَّ بِعِلْمِكَ الْغَيْبَ وَقُدْرَتِكَ عَلَى الْخَلْقِ أَحْيِنِى مَا عَلِمْتَ الْحَيَاةَ خَيْرًا لِى وَتَوَفَّنِى إِذَا عَلِمْتَ الْوَفَاةَ خَيْرًا لِى وَأَسْأَلُكَ خَشْيَتَكَ فِى الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ وَكَلِمَةَ الإِخْلاَصِ فِى الرِّضَا وَالْغَضَبِ وَأَسْأَلُكَ نَعِيمًا لاَ يَنْفَدُ وَقُرَّةَ عَيْنٍ لاَ تَنْقَطِعُ وَأَسْأَلُكَ الرِّضَاءَ بِالْقَضَاءِ وَبَرْدَ الْعَيْشِ بَعْدَ الْمَوْتِ وَلَذَّةَ النَّظَرِ إِلَى وَجْهِكَ وَالشَّوْقَ إِلَى لِقَائِكَ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ ضَرَّاءَ مُضِرَّةٍ وَفِتْنَةٍ مُضِلَّةٍ اللَّهُمَّ زَيِّنَّا بِزِينَةِ الإِيمَانِ وَاجْعَلْنَا هُدَاةً مُهْتَدِينَ » .

Bize Ubeydullah b. Sa'd b. İbrahim b. Sa'd, ona amcası (Yakub b. İbrahim), ona Şerik, ona Ebu Haşim el-Vâsıtî, ona Ebu Milcez, ona da Kays b. Ubâde şöyle demiştir: Ammar b. Yasir cemaate, namaz biraz hızlı kıldırmış, cemaat de bunu hoş karşılamamıştı. Bunun üzerine Ammar “Rükû' ve secdeleri tam yapmadım mı?” dedi. Cemaat “evet” dedi. Bunun üzerine Ammar “kısa kıldırdım ama namazda Rasulullah'ın (sav) yaptığı duayı yaptım” dedi ve şu duayı okudu: "Allah’ım! Gaybı bilmen ve mahlûkât üzerindeki kudretin hakkı için, hayatın benim için hayırlı olduğunu bildiğin sürece beni yaşat, ölüm benim için daha hayırlıysa canımı al. Gizlide de açıkta da Sana karşı haşyet (derin saygı) duymayı, öfkeliyken de hoşnutken de hak sözü söyleyebilmeyi, fakirlikte de zenginlikte de orta yolu tutmayı isterim. Zatını temaşa eyleme lezzetini ve Sana kavuşma arzusunu bana lütfet. Sıkıntıya sokan musibetten ve saptıran fitneden Sana sığınırım. Allah’ım! Bizi iman ziynetiyle süsle ve bizi doğru yol üzere olan kimselerden eyle!"

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sehv 62, /2172

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَوْنٍ أَخْبَرَنَا ابْنُ الْمُبَارَكِ عَنِ الْجُرَيْرِىِّ عَنْ أَبِى نَضْرَةَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا اسْتَجَدَّ ثَوْبًا سَمَّاهُ بِاسْمِهِ إِمَّا قَمِيصًا أَوْ عِمَامَةً ثُمَّ يَقُولُ "اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ كَسَوْتَنِيهِ أَسْأَلُكَ مِنْ خَيْرِهِ وَخَيْرِ مَا صُنِعَ لَهُ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّهِ وَشَرِّ مَا صُنِعَ لَهُ." [قَالَ أَبُو نَضْرَةَ فَكَانَ أَصْحَابُ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم إِذَا لَبِسَ أَحَدُهُمْ ثَوْبًا جَدِيدًا قِيلَ لَهُ تُبْلِى وَيُخْلِفُ اللَّهُ تَعَالَى.]

Bize Amr b. Avn, ona İbn Mübarek, ona el-Cüreyrî, ona Ebu Nadre, ona da Ebu Said el-Hudrî'nin rivayet ettiğine göre Allah'ın Rasulü, yeni bir elbise giydiği zaman, gömlek veya sarık diye o elbisenin ismini anarak şöyle dua ederdi: "Allah'ım sana hamd olsun, bunu bana Sen giydirdin. Ben Senden bu elbisenin hayrını ve yapılış gayesindeki hayrı istiyorum. Bu elbisenin şerrinden ve yapılış gayesinin şerrinden sana sığınıyorum." [(Ravi) Ebu Nadre der ki: Hazreti Peygamber'in (sav) sahabelerinden biri yeni elbise giydiği zaman ona “eskitinceye kadar giyesin ve yüce Allah sana onun yerine yenisini versin” denilirdi.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Libâs 1, /920

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ مُوسَى بْنِ عُبَيْدَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَقُولُ « الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى كُلِّ حَالٍ رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ حَالِ أَهْلِ النَّارِ » .

Bize Ali b. Muhammed, ona Vekî, ona Musa b. Ubeyde, ona Muhammed b. Sabit, ona Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Elhamdülillahi ala külli hal, Rabbi eûzu bike min hâli ehli'n-nâr" "Her halde hamd Allah'adır. Rabbim! Cehennem halkının hâlinden sana sığınırım."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Edeb 55, /610

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى بْنِ حَبَّانَ عَنِ الأَعْرَجِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ فَقَدْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ذَاتَ لَيْلَةٍ مِنْ فِرَاشِهِ فَالْتَمَسْتُهُ فَوَقَعَتْ يَدِى عَلَى بَطْنِ قَدَمَيْهِ وَهُوَ فِى الْمَسْجِدِ وَهُمَا مَنْصُوبَتَانِ وَهُوَ يَقُولُ « اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ وَبِمُعَافَاتِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْكَ لاَ أُحْصِى ثَنَاءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ » .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ebu Usame, ona Ubeydullah b. Ömer, ona Muhammed b. Yahya b. Hebban, ona el-A'rac, ona da Âişe (r.anha) şöyle demiştir: Ben, Rasulullah'ı (sav) bir gece yatağında bulamadım. Bunun üzerine, elimle araştırdım, elim Onun ayağının alt kısmına değdi. O secde hâlinde, her iki ayağı dikilmiş vaziyette şöyle dua ediyordu: "Allahım! Gazabından (öfkenden) rızana, azabından da affına sığınırım. Senden sana sığınırım. Sana layık övgüler sayamayacağım kadar çoktur. Sen, kendini övdüğün şekilde övülmeye layıksın."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Dua 3, /616