أَخْبَرَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ حَدَّثَنَا حُمَيْدٌ عَنْ أَبِى رَجَاءٍ عَنْ أَبِى الْمُهَلَّبِ : أَنَّ أَبَا مُوسَى قَالَ فِى خُطْبَتِهِ : مَنْ عَلِمَ عِلْماً فَلْيُعَلِّمْهُ النَّاسَ وَإِيَّاهُ أَنْ يَقُولَ مَا لاَ عِلْمَ لَهُ بِهِ فَيَمْرُقَ مِنَ الدِّينِ وَيَكُونَ مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ.

Bize Yezid b. Harun, ona Humeyd, ona Ebu Recâ, ona da Ebu Mühelleb'in rivayet ettiğine göre Ebu Musa bir hutbesinde şöyle dedi: "Bir ilim bilen kimse onu insanlara öğretsin, sakın bilgisinin olmadığı bir hususta söz söylemeye kalkışarak dinden uzaklaşmasın ve kendisini zorlayarak biliyormuş gibi göstermeye de kalkışmasın!"

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 21, 1/274

- أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ أَدْهَمَ قَالَ : سَأَلْتُ ابْنَ شُبْرُمَةَ عَنْ شَىْءٍ وَكَانَتْ عِنْدِى مَسْأَلَةٌ شَدِيدَةٌ فَقُلْتُ : رَحِمَكَ اللَّهُ انْظُرْ فِيهَا. قَالَ إِذَا وَضَحَ لِىَ الطَّرِيقُ وَوَجَدْتُ الأَثَرَ لَمْ أَحْبَسْ.

Bize Muhammed b. Yusuf, ona İbrahim b. Edhem'in şöyle dediğini rivayet etti: "Benim için hayli zor olan bir mesele hakkında İbn Şübrüme'ye soru sordum ve 'Allah senden razı olsun! Şu meseleye bir bak [ilgili konu hakkında ne biliyorsun?]!' dedim. O da şöyle dedi: 'Şayet benim için mesele açık [net] ise ve ilgili konu hakkında rivayet bulabiliyorsam, bildiğimi saklamam!'.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 24, 1/298

أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ أَبَانَ عَنِ ابْنِ الْقَاسِمِ بْنِ قَيْسٍ قَالَ حَدَّثَنِى يُونُسُ بْنُ سَيْفٍ الْحِمْصِىُّ قَالَ حَدَّثَنِى أَبُو كَبْشَةَ السَّلُولِىُّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الدَّرْدَاءِ يَقُولُ : إِنَّ مِنْ أَشَرِّ النَّاسِ عِنْدَ اللَّهِ مَنْزِلَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَالِماً لاَ يَنْتَفِعُ بِعِلْمِهِ.

Bize İsmail b. Ebân, ona İbn Kasım b. Kays, ona Yunus b. Seyf el-Hımsî, ona da Ebu Kebşe es-Selûlî'nin şöyle dediğini rivayet etti: "Ebu Derdâ'yı şöyle derken işittim: 'Şüphesiz Kıyamet gününde Allah nezdinde konumu en kötü insanlardan birisi de kendi ilminden yararlanılmayan âlimdir'."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 27, 1/320

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ عَنْ سُفْيَانَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ صَالِحِ بْنِ خَبَّابٍ عَنْ حُصَيْنِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ سَلْمَانَ قَالَ : عِلْمٌ لاَ يُقَالُ بِهِ كَكَنْزٍ لاَ يُنْفَقُ مِنْهُ.

Bize Muhammed b. Yusuf, ona Süfyân, ona el-A'meş, ona Salih b. Habbâb, ona Husayn b. Ukbe, ona Selmân'ın şöyle dediğini rivayet etti: Söylenmeyen [paylaşılmayan] ilim, kendisinden (Allah yolunda) hiçbir harcama yapılmayan hazineye benzer.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 46, 1/461

حَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا عُمَارَةُ بْنُ زَاذَانَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِي رَبَاحٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ مَنْ سُئِلَ عَنْ عِلْمٍ يَعْلَمُهُ فَكَتَمَهُ أُلْجِمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِلِجَامٍ مِنْ نَارٍ

Açıklama: Hadis sahih isnad ise Ümâre b. Zâdân dolayısıyla hasendir. O, mütâbaât ve şevâhitte hasenü'l-hadistir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Hureyre 10425, 3/701

حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَبِى السَّرِىِّ الْعَسْقَلاَنِىُّ حَدَّثَنَا خَلَفُ بْنُ تَمِيمٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ السَّرِىِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُنْكَدِرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا لَعَنَ آخِرُ هَذِهِ الأُمَّةِ أَوَّلَهَا فَمَنْ كَتَمَ حَدِيثًا فَقَدْ كَتَمَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 24, /55

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ حِبَّانَ بْنِ وَاقِدٍ الثَّقَفِىُّ أَبُو إِسْحَاقَ الْوَاسِطِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَاصِمٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ دَابٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ سُلَيْمٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « مَنْ كَتَمَ عِلْمًا مِمَّا يَنْفَعُ اللَّهُ بِهِ فِى أَمْرِ النَّاسِ فِى الدِّينِ أَلْجَمَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِلِجَامٍ مِنَ النَّارِ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 24, /56

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى حَدَّثَنَا عَبَّادُ بْنُ الْعَوَّامِ عَنْ عَوْفٍ عَنْ أَبِى الْعَالِيَةِ قَالَ : سَأَلْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ عَنْ شَىْءٍ فَقَالَ : يَا أَبَا الْعَالِيَةِ أَتُرِيدُ أَنْ تَكُونَ مُفْتِياً؟ فَقُلْتُ : لاَ ، وَلَكِنْ لاَ آمَنُ أَنْ تَذْهَبُوا وَنَبْقَى. فَقَالَ : صَدَقَ أَبُو الْعَالِيَةِ.

Bize Muhammed b. İsa, ona Abbâd b. el-Avvâm, ona Avf b. Ebu el-Âliye'nin şöyle dediğini rivayet etti: "İbn Abbas'a bir hususta soru sordum." O, "Ey Ebu el-Âliye, sen müftü mü olmak istiyorsun?" diye sordu. Ben, "Hayır, ama biz geride kalırken sizin (ölüp) gitmeyeceğinizden emin değilim" dedim. Bunun üzerine İbn Abbas: "Ebu el-Âliye doğru söyledi!" dedi.

Açıklama: Ebu el-Âliye, İbn Abbas'a soru sorarak bazı meselelerin bilinmesini, gizli kalmamasını sağlamaktadır. Zira sahâbî İbn Abbas'ın vereceği bilgilerin hem tabiîn hem de onlardan sonraki nesiller için önemi vardır.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 46, 1/457

فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَـذَا مِنْ عِندِ اللّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً فَوَيْلٌ لَّهُم مِّمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَّهُمْ مِّمَّا يَكْسِبُونَ

Elleriyle (bir) Kitap yazıp sonra onu az bir bedel karşılığında satmak için "Bu Allah katındandır" diyenlere yazıklar olsun! Elleriyle yazdıklarından ötürü vay haline onların! Ve kazandıklarından ötürü vay haline onların!

• Kur'an Kur'an-ı Kerim Bakara 2/79, /

حَدَّثَنَا أَبُو مَرْوَانَ الْعُثْمَانِىُّ مُحَمَّدُ بْنُ عُثْمَانَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ هُرْمُزَ الأَعْرَجِ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ وَاللَّهِ لَوْلاَ آيَتَانِ فِى كِتَابِ اللَّهِ تَعَالَى مَا حَدَّثْتُ عَنْهُ - يَعْنِى عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم - شَيْئًا أَبَدًا لَوْلاَ قَوْلُ اللَّهِ ( إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ ) إِلَى آخِرِ الآيَتَيْنِ .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 24, /55