حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ زِيَادٍ الأَعْلَمِ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِى بَكْرَةَ: "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَخَلَ فِى صَلاَةِ الْفَجْرِ فَأَوْمَأَ بِيَدِهِ أَنْ مَكَانَكُمْ ثُمَّ جَاءَ وَرَأْسُهُ يَقْطُرُ فَصَلَّى بِهِمْ."

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Ziyad el-A'lem, ona Hasan, ona Ebu Bekre şöyle dedi: "Rasulullah (sav) sabah namazını kıldırmak için mescide gelmişti. Eliyle (cemaate) yerinizden ayrılmayın, diye işaret etti. Sonra başından sular damlaya damlaya gelip cemaate namaz kıldırdı."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 94, /60

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ أَخْبَرَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ بِإِسْنَادِهِ وَمَعْنَاهُ قَالَ فِى أَوَّلِهِ فَكَبَّرَ. وَقَالَ فِى آخِرِهِ فَلَمَّا قَضَى الصَّلاَةَ قَالَ: "إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ وَإِنِّى كُنْتُ جُنُبً." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَاهُ الزُّهْرِىُّ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ فَلَمَّا قَامَ فِى مُصَلاَّهُ وَانْتَظَرْنَا أَنْ يُكَبِّرَ انْصَرَفَ ثُمَّ قَالَ كَمَا أَنْتُمْ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرَوَاهُ أَيُّوبُ وَابْنُ عَوْنٍ وَهِشَامٌ عَنْ مُحَمَّدٍ مُرْسَلاً عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ فَكَبَّرَ ثُمَّ أَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى الْقَوْمِ أَنِ اجْلِسُوا فَذَهَبَ فَاغْتَسَلَ.] [وَكَذَلِكَ رَوَاهُ مَالِكٌ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِى حَكِيمٍ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَبَّرَ فِى صَلاَةٍ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَكَذَلِكَ حَدَّثَنَاهُ مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا أَبَانُ عَنْ يَحْيَى عَنِ الرَّبِيعِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ كَبَّرَ.]

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Yezid b. Harun, ona Hammad b. Seleme önceki hadisin senedi ve manasında bir hadis rivayet etmiştir. Ancak rivayetin başında Hz. Peygamber tekbir aldı, namazı bitirince de "Ben ancak bir beşerim, cünüptüm" şekli de açıklama yaptı, ifadesini eklemiştir. [Ebû Davud şöyle dedi: Bu hadisi ez-Zührî, Ebu Seleme b. Abdurrahman 'dan, o da Ebu Hureyre'den şöyle rivayet etmiştir: Mihrapta durunca biz, tekbir almasını bekledik. O, ayrıldı. Sonra olduğunuz halde durun, buyurdu.] [Bu hadisi Eyyüb, İbn Avn ve Hişam, Muhammed kanalıyla mürsel olarak Rasulullah'tan şöyle rivayet etmiştir: Tekbir aldı, sonra cemaate, eliyle oturmalarını işaret edip gitti ve gusletti.] [Aynı şekilde Malik, İsmail b. Ebu Hakim'den o da Ata'dan bu hadisi rivayet etmiştir. Ata Rasulullah (sav), namazda tekbir aldı, demiştir.] [Ebû Davud şöyle dedi: Müslim b. İbrahim Eban'dan, o Yahya'dan, o da Rabî' b. Muhammed'den, o da Rasulullah'tan nakletti ve tekbir aldı, dedi.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 94, /60

حَدَّثَنَا حُمَيْدُ بْنُ مَسْعَدَةَ أَنَّ يَزِيدَ بْنَ زُرَيْعٍ حَدَّثَهُمْ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِى عَرُوبَةَ عَنْ زِيَادٍ الأَعْلَمِ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ: أَنَّ أَبَا بَكْرَةَ حَدَّثَ أَنَّهُ دَخَلَ الْمَسْجِدَ وَنَبِىُّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم رَاكِعٌ - قَالَ - فَرَكَعْتُ دُونَ الصَّفِّ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: "زَادَكَ اللَّهُ حِرْصًا وَلاَ تَعُدْ."

Bize Humeyd b. Mes'ade, ona Yezid b. Zürey', ona Said b. Ebu Arûbe, ona Ziyâd el-A'lem, ona Hasan, ona da Ebu Bekre şöyle rivayet etmiştir: Kendisi, Nebî (sav) rükûda iken mescide girmiş. (Ebu Bekre devam ediyor): (Hemen) saffın gerisinde rükûa vardım. Hz. Peygamber de (sav) "Allah, hırsını arttırsın (ancak, bunu bir daha) yapma," buyurdu.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 102, /162

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ أَخْبَرَنَا زِيَادٌ الأَعْلَمُ عَنِ الْحَسَنِ أَنَّ أَبَا بَكْرَةَ جَاءَ وَرَسُولُ اللَّهِ رَاكِعٌ فَرَكَعَ دُونَ الصَّفِّ ثُمَّ مَشَى إِلَى الصَّفِّ فَلَمَّا قَضَى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم صَلاَتَهُ قَالَ : "أَيُّكُمُ الَّذِى رَكَعَ دُونَ الصَّفِّ ثُمَّ مَشَى إِلَى الصَّفِّ. فَقَالَ أَبُو بَكْرَةَ أَنَا . فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم زَادَكَ اللَّهُ حِرْصًا وَلاَ تَعُدْ." [ قَالَ أَبُو دَاوُدَ زِيَادٌ الأَعْلَمُ زِيَادُ بْنُ فُلاَنِ بْنِ قُرَّةَ وَهُوَ ابْنُ خَالَةِ يُونُسَ بْنِ عُبَيْدِ.]

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Ziyad el-A'lem, ona da Hasan şöyle rivayet etmiştir: "Ebu Bekre (es-Sekafî), Rasulullah (sav) rükûda iken (mescide) gelip (hemen) safın gerisinde rükûa gitti. Ardında da safa doğru yürüdü. Namazını bitirince Nebî (sav), 'safın gerisinde rükûa varıp safa doğru yürüyen hanginizdi' buyurdu. Ebu Bekre de bendim dedi. Hz. Peygamber (sav), 'Allah (cemaate katılma) hırsını arttırsın ancak, bir daha böyle yapma' buyurdu."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 102, /162

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ عَنِ الأَعْلَمِ - وَهْوَ زِيَادٌ - عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِى بَكْرَةَ: أَنَّهُ انْتَهَى إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَهْوَ رَاكِعٌ ، فَرَكَعَ قَبْلَ أَنْ يَصِلَ إِلَى الصَّفِّ ، فَذَكَرَ ذَلِكَ لِلنَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ: "زَادَكَ اللَّهُ حِرْصًا وَلاَ تَعُدْ."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ezân 114, 1/343

أَخْبَرَنَا حُمَيْدُ بْنُ مَسْعَدَةَ عَنْ يَزِيدَ بْنِ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا سَعِيدٌ عَنْ زِيَادٍ الأَعْلَمِ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ أَنَّ أَبَا بَكْرَةَ حَدَّثَهُ أَنَّهُ دَخَلَ الْمَسْجِدَ وَالنَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم رَاكِعٌ فَرَكَعَ دُونَ الصَّفِّ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « زَادَكَ اللَّهُ حِرْصًا وَلاَ تَعُدْ » .

• Nesâî Sünen-i Nesâî İmâmet 63, /2143

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ عَنْ زِيَادٍ الأَعْلَمِ عَنِ الْحَسَنِ قَالَ : لاَ يُوَرَّثُ الإِخْوَةُ مِنَ الأُمِّ مِنَ الدِّيَةِ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Ferâiz 3086, 4/1973

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ عَنْ زِيَادٍ الأَعْلَمِ عَنِ الْحَسَنِ قَالَ : إِذَا أَقَرَّ بَعْضُ الْوَرَثَةِ بِدَيْنٍ فَهُوَ عَلَيْهِ بِحِصَّتِهِ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Ferâiz 39, 4/1984

أَخْبَرَنَا أَبُو الْحَسَنِ : عَلِىُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدَانَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عُبَيْدٍ الصَّفَّارُ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ أَبِى قُمَاشٍ حَدَّثَنَا ابْنُ عَائِشَةَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ عَنْ زِيَادٍ الأَعْلَمِ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِى بَكْرَةَ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- دَخَلَ فِى الصَّلاَةِ ثُمَّ أَوْمَأَ إِلَيْهِمْ أَنْ مَكَانَكُمْ. ثُمَّ دَخَلَ بَيْتَهُ ثُمَّ خَرَجَ وَرَأْسُهُ يَقْطُرُ. فَدَخَل فِى الصَّلاَةِ فَصَلَّى بِهِمْ فَلَمَّا قَضَى الصَّلاَةَ قَالَ :« إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ وَإِنِّى كُنْتُ جُنُبًا ».

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 5216, 5/615

أَخْبَرَنَا أَبُو الْحَسَنِ : عَلِىُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنُ عَبْدَانَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عُبَيْدٍ الصَّفَّارُ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ غَالِبٍ حَدَّثَنَا أَبُو عُمَرَ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ حَدَّثَنَا زِيَادٌ الأَعْلَمُ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِى بَكْرَةَ : أَنَّهُ دَخَلَ الْمَسْجِدَ وَالنَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- رَاكِعٌ ، فَرَكَعَ قَبْلَ أَنْ يَصِلَ إِلَى الصَّفِّ ، فَقَالَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- :« زَادَكَ اللَّهُ حِرْصًا وَلاَ تَعُدْ ». رَوَاهُ الْبُخَارِىُّ فِى الصَّحِيحِ عَنْ مُوسَى بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ هَمَّامٍ. {ش} قَالَ الشَّافِعِىُّ قَوْلُهُ :« لاَ تَعُدْ ». يُشْبِهُ قَوْلَهُ :« لاَ تَأْتُوا الصَّلاَةَ تَسْعَوْنَ ». يَعْنِى وَاللَّهُ أَعْلَمُ لَيْسَ عَلَيْكَ أَنْ تَرْكَعَ حَتَّى تَصِلَ إِلَى مَوْقِفِكَ ، لِمَا فِى ذَلِكَ مِنَ التَّعَبِ كَمَا لَيْسَ عَلَيْكَ أَنْ تَسْعَى إِذَا سَمِعْتَ الإِقَامَةَ.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 2620, 3/522