إذا كبر ولدك واخيه

Çocuğun büyüdüğünde ona kardeş gibi davran!

Açıklama: Muhammed b. Abdurrahman es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâd'de [SMH000074] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'z-zâli'l-mu'ceme 255, 1/99

إذا كتب أحدكم إلى أحد فليبدأ بنفسه

Biriniz bir kimseye mektup yazdığı zaman (söze) kendisiyle başlasın.

Açıklama: İlgili kaynakta senet bulunmamaktadır. Başka varyantı bulunmamaktadır.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'z-zâli'l-mu'ceme 256, 1/100

إذا كتب أحدكم كتابًا فلا يكتب عليه بلغ، فإنه اسم شيطان ولكن يكتب عليه لله

Biriniz bir yazı/belge/vesika yazdığı (ve bitirdiği) zaman üzerine (yazılan kısmın tekrar okunup gözden geçirildiği anlamını taşıyan) “beleğa” (kaydını) yazmasın. Çünkü bu bir şeytan adıdır. Bunun yerine “Allah için” (lafzını) yazsın.

Açıklama: Suyûtî’nin Leâli adlı eserinde geçtiği üzere bu rivayet uydurmadır. Başka varyantı bulunmamaktadır.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'z-zâli'l-mu'ceme 258, 1/101

إذا كثرت همومك نم

Dertlerin arttığında uyu!

Açıklama: Hadis değildir. Böyle bir durumda olan kişinin, dert ve kaygısının bitmesi umuduyla ibadetle meşgul olması gerekir. Başka varyantı bulunmamaktadır.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'z-zâli'l-mu'ceme 260, 1/101

إذا كان يوم صوم أحدكم فلا يرفث ولا يجهل، فإن امرؤ شاتمه أو قاتله فليقل: إني صائم

"Sizden biri oruçlu olduğunda, çirkin söz söylemesin, cahillik de yapmasın. Şayet biri ona küfrederse veya kavgaya tutuşursa, ben oruçluyum diyerek mukabelede bulunsun."

Açıklama: Müslim, Sahîh-i Müslim'de [M002703], Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de [HM007336], Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de [HM009999] ve Nesai, Sünen-i Kübra'da [NS003256] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'z-zâli'l-mu'ceme 261, 1/101

إذا قلت لصاحبك يوم الجمعة أنصت والإمام يخطب, فقد لغوت

Açıklama: Buhari, Sahîh-i Buhârî'de [B000934], Ebu Davud, Sünen-i Ebu Davud'da [D001112], Müslim, Sahîh-i Müslim'de [M001965], Nesai, Sünen-i Nesâi'de [N001403] ve Beyhaki, Sünen-i Kebir'de [BS005890] rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'z-zâli'l-mu'ceme 253, 1/98

إذا قال الرجل لأخيه: يا كافر, فقد باء بها أحدهما

Açıklama: Buhari, Sahîh-i Buhârî'de [B006103] ve Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de [HM005077] rivayet etmiştir. Humeydî, Müsned-i Humeydî'de [HUM1194], Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de [MK15608], Bezzâr, Müsned-i Bezzâr'da [BM003519], Abdurrezzak b. Hemmam, Musannef-i Abdurrezzak'ta [MA003118] ve İbn Ebû Şeybe, Musannef-i İbn Ebû Şeybe'de [MŞ27049] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'z-zâli'l-mu'ceme 254, 1/99

إذا قضى الله لعبد أن يموت بأرض جعل له إليها حاجة

Açıklama: Muhammed b. Abdurrahman es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâd'de [SMH000072] rivayet etmiştir. Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de [KHA000251] ve Tirmizi, Sünen-i Tirmizî'de [T002146] ve Tirmizi, Sünen-i Tirmizî'de [T002147] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'z-zâli'l-mu'ceme 251, 1/97

إذا كتب أحدكم كتابًا فليتربه؛ فإنه أنجح للحاجة

Açıklama: Muhammed b. Abdurrahman es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâd'de [SMH000075] rivayet etmiştir. Tirmizi, Sünen-i Tirmizî'de [T002713] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'z-zâli'l-mu'ceme 257, 1/100

إذا كان الفيء ذراعًا ونصفًا إلى ذراعين فصلوا الظهر

Açıklama: Aliyyü’l-Kârî’nin el-Mevzûâtü’l-kübrâ’sında da belirtildiği gibi bâtıl (uydurma) bir rivayettir. Ebû Ya'la el-Mevsıli, Müsned-i Ebû Ya'la'da [EYM005502] rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'z-zâli'l-mu'ceme 259, 1/101