Giriş

Ruhlar, bir araya getirilmiş çeşitli topluluklar gibidir. (Ruhlar âleminde) birbirleriyle tanışanlar, (dünyada da) kaynaşırlar; tanışmayanlar da ayrılığa düşerler.


Açıklama: İbnü’d-Deybâ’ Temyîz’de şöyle demiştir: Leâlî’de de geçtiği üzere Buhârî ve Müslim’in rivayet ettikleri bir hadistir. Aynı zamanda Ebû Davûd da bu hadisi Ebû Hureyre’den rivayet etmektedir. Beyhakî şunu söyler: Hâkim Ebû Abdillah el-Hâfız’a bu hadisin manasını sordum. Bana şu cevabı verdi: "Mü’min ve kâfirin kalbi ancak kendi gibi olana meyleder." Ebu Davud, Sünen-i Ebu Davud'da [D004834], Müslim, Sahîh-i Müslim'de [M006708], Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de [HM007922], Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de [MK008912] ve Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de [MK010557] rivayet etmiştir. Bezzâr, Müsned-i Bezzâr'da [BM009068], Buhari, Sahîh-i Buhârî'de [B003336], Buhari, el-Edebü'l-Müfred'de [EM000900] ve Hâkim en-Nisaburî, el-Müstedrek'te [NM008501] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

    Öneri Formu


Açıklama: Yani “namazla.” Ebû Dâvûd’un rivayetine göre, Sâlim b. Ebi’l-Ca‘d şöyle der: Bir adam “Keşke namaz kılıp da rahatlasaydım” deyince insanlar onu bu sözünden dolayı âdeta ayıplamışlardı. Bunun üzerine adam şöyle dedi: Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in “Ey Bilâl! Namaz için kamet getir ve bizi onunla rahatlat!” dediğini işittim. Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de [MK006215] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

    Öneri Formu


Açıklama: Bu hadisi Tirmizî, içerisinde zayıf bir ravinin bulunduğu bir isnadla, merfu bir hadis olarak Enes’ten rivayet etmekte ve sonunda “garibtir” demektedir. Ancak Dârekutnî şunu söyler: “Tirmizî de bu hadisi Enes’ten merfu bir hadis olarak rivayet etmiş ve ‘hasen- sahihtir’ demiştir.” Nesai, Sünen-i Kübra'da [NS008185], Muhammed b. Abdurrahman es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâd'de [SMH000088], İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban'da [İHS007137] ve İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban'da [İHS007252] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

    Öneri Formu


Açıklama: Bu hadisi Buhârî, el-Edebü’l-müfred’inde; Ahmed b. Hanbel, Ebû Dâvûd, Tirmizî ve daha başkaları da Abdullah b. Amr b. el-Âs’tan rivayet etmişlerdir. Tirmizî hadis hakkında “hasen-sahihtir,” demiş; Hâkim de benzer manadaki farklı rivayetlerini dikkate alarak hadisi sahih saymıştır. Tirmizi, Sünen-i Tirmizî'de [T001924], Beyhaki, Sünen-i Kebir'de [BS017962], İbn Ebû Şeybe, Musannef-i İbn Ebû Şeybe'de [MŞ025864] ve Muhammed b. Abdurrahman es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâd'de [SMH000089] rivayet etmiştir.

    Öneri Formu


Açıklama: Aliyyü’l-Kârî Mevzûât’ında “Bunun bir aslı yoktur” demektedir. Ancak Aliyyü’l-Kârî bu rivayeti “Denize göre toprak kısmı, topraktaki ahır gibidir” lafzıyla zikretmiştir. Başka varyantı bulunmamaktadır.

    Öneri Formu


Açıklama: Makâsıd ve diğer eserlerde geçtiği üzere bu, uydurma bir rivayettir. Ayrıca Sağânî’nin dediği gibi şu rivayet de uydurmadır: “Kim kırk gün boyunca pirinç yerse, hikmet pınarları kalbinden diline dökülür.” Keza şu rivayet de uydurmadır: “Pirinç, nefsimin arta kalanından yaratılmıştır.” Başka varyantı bulunmamaktadır.

    Öneri Formu


Açıklama: Beyhakî bu hadisi el-Esmâ ve’s-sıfât adlı eserinde sahih bir isnadla rivayet etmektedir. Hâkim de “Allah, yedi kat göğü ve yerden bir o kadarını yaratandır…” âyetine dair İbn Abbâs’ın şu sözünü aktarır: “Yedi kat yeryüzü. Her bir katta sizin Peygamberiniz gibi bir peygamber; Âdem’iniz gibi bir Âdem, Nuh peygamber gibi bir Nuh, İbrahim peygamber gibi bir İbrahim ve İsa peygamber gibi bir İsa vardır.” Bu rivayetin bir lafzında da şu ifadeler yer almaktadır: “Sizin Âdem’iniz, Nuh’unuz, İbrahim’iniz ve İsa’nız gibi…” Beyhakî bununla ilgili olarak Şuabu’l-îmân adlı eserinde “Bu kesinlikle şâz bir rivayettir” demektedir. Muhammed b. Abdurrahman es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâd'de [SMH000092] rivayet etmiştir.

    Öneri Formu


Açıklama: Askerî ve İbn Hibbân’ın, içerisinde münker birinin bulunduğu bir isnadla Enes’ten naklettikleri bir rivayettir. Muhammed b. Abdurrahman es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâd'de [SMH000090] rivayet etmiştir.

    Öneri Formu


Açıklama: Bu hadisi Deylemî ve Askerî, Semüre’den merfu olarak rivayet etmişlerdir. Lafzı ise şöyledir: “Ey Âdemoğlu! Dünyanın (sana yetecek asgari düzeydeki) azığına razı ol…” Muhammed b. Abdurrahman es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâd'de [SMH000094] rivayet etmiştir.

    Öneri Formu


Açıklama: Mâlik’in rivayetine göre (Şam’da bulunan) Ebu’d-Derdâ, Selman el-Fârisî’ye mektup yazarak “Haydi, mukaddes topraklara gelin” der. Bunun üzerine Selmân da ona “Mukaddes topraklar hiç kimseyi mukaddes yapmaz…” diye cevap yazar. Bu rivayet hem mevkûf hem de munkatıdır. İmam Malik, Muvatta'da [MU001464] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

    Öneri Formu