اصنع المعروف إلى من هو أهله وإلى من ليس أهله، فإن أصبت أهله فهو أهله, وإن لم تصب أهله فأنت من أهله

Layık olana da olmayana da iyilikte bulun. Eğer layık olana vermişsen, zaten onu hak etmiştir. Şayet layık olmayana vermişsen, o zaman sen o iyiliği yapmaya ehil kimselerden sayılırsın.

Açıklama: Muhammed b. Abdurrahman es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâd'de [SMH000123] rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze me'a's-Sâdi'l-mühmele 384, 1/148

أصل كل داء الرضا عن النفس

Açıklama: Necmüddîn el-Gazzî, Sehâvî’den naklen “Bu, hadis değildir” dedikten sonra bu sözün manasını destekleyici nitelikte müteahhir dönem sufilerin sözlerini delil göstermiştir. Başka varyantı bulunmamaktadır.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze me'a's-Sâdi'l-mühmele 382, 1/147

أصبحنا وأصبح الملك لله

Açıklama: Ebu Davud, Sünen-i Ebu Davud'da [D005071], Ebu Davud, Sünen-i Ebu Davud'da [D005084], Müslim, Sahîh-i Müslim'de [M006908], Tirmizi, Sünen-i Tirmizî'de [T003390], Bezzâr, Müsned-i Bezzâr'da [BM008685] ve Buhari, Edebü'l-Müfred'de [EM000604] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze me'a's-Sâdi'l-mühmele 383, 1/148

اصنعوا ما بدا لكم، فما قضى الله تعالى فهو كائن، وليس من كل الماء يكون الولد

Açıklama: Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de [HM011222] ve Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de [HM011458] rivayet etmiştir.Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de [MK12037] farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze me'a's-Sâdi'l-mühmele 385, 1/148

أضف بطعامك من تحب في الله

Açıklama: Başka varyantı bulunmamaktadır.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'd-Dâdi'l-mu'ceme 386, 1/149

اضمنوا لي ست خصال أضمن لكم الجنة: لا تظالموا عند قسمة مواريثكم، وأنصفوا الناس من أنفسكم، ولا تجبنوا عند قتال عدوكم، ولا تغلوا غنائمكم، وامنعوا ظالمكم من مظلومكم

Açıklama: Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de [MK008082] rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'd-Dâdi'l-mu'ceme 387, 1/149

اضمنوا لي ستًّا من أنفسكم أضمن لكم الجنة: اصدقوا إذا حدثتم, وأوفوا إذا وعدتم، وأدوا إذا ائتمنتم، واحفظوا فروجكم, وغضوا أبصاركم، وكفوا أيديكم

Açıklama: Beyhaki, Sünen-i Kebir'de [BS12816], Hâkim en-Nisaburî, el-Müstedrek'te [NM008265] ve Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de [HM023137] rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'd-Dâdi'l-mu'ceme 388, 1/149

اضربوهن, ولا يضرب إلا شراركم

Açıklama: İbn Sa‘d’ın Kâsım b. Muhammed kanalıyla mürsel olarak rivayet ettiği bir hadistir. Başka varyantı bulunmamaktadır.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ el-Hemzetü me'a'd-Dâdi'l-mu'ceme 389, 1/149

أطفئوا الحريق بالتكبير

Açıklama: Bu rivayet daha önce “إَذَا رَأَيْتُمُ الْحَرِيقَ فَكَبِّرُوا/Bir yangın gördüğünüzde tekbir getirin…” hadisinde geçmişti. Muhammed b. Abdurrahman es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâd'de [SMH000124] rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze me'a't-Tâi'l-mühmele 391, 1/150

أطعموا نساءكم في نفاسهن التمر، فإن من كان طعامها في نفاسها التمر, كان ولدها حليمًا

Açıklama: İbn Hacer el-Heytemî şöyle der: “Bu rivayeti [İbn] Abdullah b. el-Münzir, içerisinde yalancı bir ravinin bulunduğu bir isnadla nakletmiştir. Buradan hareketle İbnü’l-Cevzî de bunu Mevzûât’ına almıştır.” Başka varyantı bulunmamaktadır.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze me'a't-Tâi'l-mühmele 390, 1/149