أَخْبَرَنَا زَكَرِيَّا بْنُ عَدِىٍّ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَمْرٍو عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنِ الرُّبَيِّعِ بِنْتِ مُعَوِّذِ بْنِ عَفْرَاءَ قَالَتْ : كَانَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَأْتِينَا فِى مَنْزِلِنَا فَآخُذُ مِيضَأَةً لَنَا تَكُونُ مُدًّا وَثُلُثَ مُدٍّ أَوْ رُبُعَ مُدٍّ فَأَسْكُبُ عَلَيْهِ ، فَيَتَوَضَّأُ ثَلاَثاً ثَلاَثاً.

Bize Zekeriyya b. Adiyy, ona Ubeydullah b. Amr, Abdullah b. Muhammed b. Akîl'den, ona da Rubeyyi bt. Muavviz b. Afra şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) bizim evimize gelirdi. Ben de bizim bir müd ve bir müddün üçte biri veya dörtte biri (yaklaşık bir litre) hacme sahip su kabımızı alır, O'na su dökerdim. Hz. Peygamber (sav) de üçer üçer (yıkayarak) abdest alırdı."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 24, 1/541

أَخْبَرَنَا هَاشِمُ بْنُ الْقَاسِمِ أنبأنا شُعْبَةُ أَخْبَرَنِى النُّعْمَانُ بْنُ سَالِمٍ قَالَ سَمِعْتُ ابْنَ عَمْرِو بْنِ أَوْسٍ يُحَدِّثُ عَنْ أَوْسِ بْنِ أَبِى أَوْسٍ : أَنَّهُ رَأَى رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- تَوَضَّأَ فَاسْتَوْكَفَ ثَلاَثاً. فَقُلْتُ أَنَا لَهُ : أَىُّ شَىْءٍ اسْتَوْكَفَ ثَلاَثاً؟ قَالَ : غَسَلَ يَدَيْهِ ثَلاَثاً.

Bize Hâşim b. Kâsım, ona Şu'be, ona Nu'man b. Salim, ona İbn Amr b. Evs, ona da dedesi Evs b. Ebu Evs Rasulullah'ı (sav) şöyle abdest alırken gördüğünü rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) abdest aldı ve üç defa suyu avuçlarına doldurdu (اسْتَوْكَفَ). (Numan der ki:) Bunun üzerine ben (İbn Amr'a) “üç defa suyu avuçlarına doldurdu ne demektir?” diye sordum. O da “Ellerini üç defa yıkadı” karşılığını verdi."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 26, 1/543

أَخْبَرَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنِى عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ الدَّرَاوَرْدِىُّ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ أَسْلَمَ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- تَوَضَّأَ مَرَّةً مَرَّةً ، وَجَمَعَ بَيْنَ الْمَضْمَضَةِ وَالاِسْتِنْشَاقِ.

Bize Ebu Velîd, ona Abdulaziz b. Muhammed ed-Derâverdi, ona Zeyd b. Eslem, ona Ata' b. Yesâr, ona da (Abdullah) b. Abbâs (ra) şöyle rivayet etmiştir: "Peygamber (sav) abdest azasını birer defa yıkayarak abdest aldı ve mazmaza (ağza su verme) ile istinşakı (buruna su vermeyi) birleştirdi. (Yani bir avuç su ile ağzına su verdi ve burnuna su çekti.)"

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 29, 1/546

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَبِى الْجَهْضَمِ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« أُمِرْنَا بِإِسْبَاغِ الْوُضُوءِ ».

Bize Müsedded, ona Hammâd b. Zeyd, ona Ebu Cehdam, ona (Abdullah b.) Ubeydullah, ona da İbn Abbâs Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Biz Abdesti tam almakla emrolunduk."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 30, 1/547

أَخْبَرَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ أنبأنا جَعْفَرٌ - هُوَ ابْنُ الْحَارِثِ - عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ هِلاَلِ بْنِ يِسَافٍ عَنْ أَبِى يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ ، أَسْبِغُوا الْوُضُوءَ ».

Bize Yezîd b. Hârûn, ona Cafer, ona Mansur b. Mu'temir, ona b. Hilâl b. Yisâf, ona Ebu Yahya, ona da Abdullah b. Amr'ın rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "(Yıkanmadığı için) ateşin dokunacağı topukların vay haline. Abdesti tam alınız."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 35, 1/551

أَخْبَرَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّا - هُوَ ابْنُ أَبِى زَائِدَةَ - عَنْ عَامِرٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ : كُنْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- ذَاتَ لَيْلَةٍ فِى سَفَرٍ فَقَالَ :« أَمَعَكَ مَاءٌ؟ ». فَقُلْتُ : نَعَمْ ، فَنَزَلَ عَنْ رَاحِلَتِهِ فَمَشَى حَتَّى تَوَارَى عَنِّى فِى سَوَادِ اللَّيْلِ ، ثُمَّ جَاءَ فَأَفْرَغْتُ عَلَيْهِ مِنَ الإِدَاوَةِ ، فَغَسَلَ يَدَيْهِ وَوَجْهَهُ ، وَعَلَيْهِ جُبَّةٌ مِنْ صُوفٍ فَلَمْ يَسْتَطِعْ أَنْ يُخْرِجَ ذِرَاعَيْهِ مِنْهَا حَتَّى أَخْرَجَهُمَا مِنْ أَسْفَلِ الْجُبَّةِ ، فَغَسَلَ ذِرَاعَيْهِ وَمَسَحَ بِرَأْسِهِ ، ثُمَّ أَهْوَيْتُ لأَنْزِعَ خُفَّيْهِ فَقَالَ :« دَعْهُمَا فَإِنِّى أَدْخَلْتُهُمَا طَاهِرَتَيْنِ ». فَمَسَحَ عَلَيْهِمَا.

Bize Ebu Nuaym (Fadl b. Dükeyn), Zekeriyyâ (b. Ebu Zâ'ide), ona Âmir eş-Şa'bî', ona Urve b. Muğire, ona da babası (Muğire b. Şu'be) şunu rivayet etmiştir: “Bir gece Rasulullah'la (sav) ile birlikte yolculuk yapıyordum. Bana, "Yanında su var mı?" diye sordu, ‘Evet’ dedim. Bunun üzerine bineğinden indi ve gecenin karanlığında gözden kayboluncaya kadar yürüdü. (İhtiyacını giderdikten) Sonra geri geldi. Ben kendisine ibrikten su döktüm. Ellerini ve yüzünü yıkadı. Üzerinde yünden bir cübbe vardı (cübbe dar geldiği için kollarını) çıkaramadı. Sonra kollarını cübbenin altından çıkarıp yıkadı. Başını mesh etti. Sonra ben mestlerini çıkarmak için eğildim. Bana, "(Mestleri) bırak , çünkü ben onları ayaklarım temizken giydim." buyurdu ve üzerine mesh etti.”

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 41, 1/556

أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ : لاَ بَأْسَ بِفَضْلِ وَضُوءِ الْمَرْأَةِ مَا لَمْ تَكُنْ جُنُباً أَوْ حَائِضاً.

Bize Ahmed b. Hâlid, ona Muhammed b. İshâk, ona da Nâfi, (Abdullah) b. Ömer'in şöyle dediğini rivayet etti: "Cünüb ya da hayızlı olmadıkça kadının abdest suyunun artığını (kullanmakta) hiçbir mahzur yoktur."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 107, 1/702

أَخْبَرَنَا قَبِيصَةُ أَنْبَأَنَا سُفْيَانُ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- تَوَضَّأَ مَرَّةً مَرَّةً وَنَضَحَ فَرْجَهُ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 738, 1/554

أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يَزِيدَ حَدَّثَنَا حَيْوَةُ أَنْبَأَنَا أَبُو عَقِيلٍ : زُهْرَةُ بْنُ مَعْبَدٍ عَنِ ابْنِ عَمِّهِ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ : أَنَّهُ خَرَجَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فِى غَزْوَةِ تَبُوكَ ، فَجَلَسَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَوْماً يُحَدِّثُ أَصْحَابَهُ فَقَالَ :« مَنْ قَامَ إِذَا اسْتَقَلَّتِ الشَّمْسُ فَتَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمِ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ ». قَالَ عُقْبَةُ فَقُلْتُ : الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى رَزَقَنِى أَنْ أَسْمَعَ هَذَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم-. فَقَالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ وَكَانَ تُجَاهِى جَالِساً : أَتَعْجَبُ مِنْ هَذَا؟ فَقَدْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَعْجَبَ مِنْ هَذَا قَبْلَ أَنْ تَأْتِىَ. فَقُلْتُ : وَمَا ذَاكَ بِأَبِى أَنْتَ وَأُمِّى؟ فَقَالَ عُمَرُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ رَفَعَ بَصَرَهُ - أَوْ قَالَ نَظَرَهُ - إِلَى السَّمَاءِ فَقَالَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ فُتِحَتْ لَهُ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ يَدْخُلُ مِنْ أَيِّهِنَّ شَاءَ ».

Bize Abdullah b. Yezid, ona Hayve, ona Ebû Akîl Zühre b. Ma’bed, ona amcasının oğlu, ona da Ukbe b. Âmir şöyle anlattı: Ukbe, Rasûlullah (sav) ile birlikte Tebûk gazasına çıkar. Hz. Peygamber (sav) bir gün oturur ve ashabına şöyle buyurur: "Kim güneş yükseldiği zaman kalkar, güzelce abdest alır, sonra iki rekât namaz kılarsa, günâhlarından annesinden doğduğu gündeki gibi günahlarından kurtulur." Ukbe devamını şöyle anlattı: Bunun üzerine ben, "Bunu Rasûlullah’tan (sav) duymayı bana nasibeden Allah’a hamdolsun!" dedim. Benim bu ifadem üzerine karşımda oturan Ömer b. el-Hattâb (ra), “Rasûl-i Ekrem (sav) sen gelmeden önce bundan daha hayret verici olanını söyledi” deyince ben de "Nedir o? Babam-anam sana feda olsun!” diye sordum. Hz. Ömer (ra) şöyle cevap verdi: Rasûlullah (sav) şöyle buyurmuştu: "Kim güzelce abdest alır, sonra gözünü –Hz. Ömer (ra) ya da bakışını dedi- göğe kaldırır ve ‘Eşhedu en lâ ilâhe illellahu vahdehu lâ şerike lehu ve eşhedu enne Muhammeden abduhu ve Rasuluhu = Şehadet ederim ki bir olan ve hiçbir ortağı olmayan Allah'tan başka ilâh yoktur. Yine şehadet ederim ki Muhammed O'nun kulu ve elçisidir’ derse, ona cennetin sekiz kapısı açılır ve hangisinden isterse oradan cennete girer."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 44, 1/558

أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ كَثِيرِ بْنِ شِنْظِيرٍ عَنِ الْحَسَنِ : أَنَّهُ سُئِلَ عَنِ امْرَأَةٍ حَائِضٍ شَرِبَتْ مِنْ مَاءٍ أَيُتَوَضَّأُ بِهِ؟ فَضَحِكَ وَقَالَ : نَعَمْ.

Bize Süleyman b. Harb, ona Hammâd b. Zeyd, ona da Kesîr b. Şinzîr şöyle rivayet etmiştir: Hasan el-Basrî'ye “hayızlı bir kadının içmiş olduğu suyun kalan kısmıyla ile abdest alınır mı?” diye soruldu, o da bunun üzerine güldü ve 'evet (alınır)' dedi.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 108, 1/708