أَخْبَرَنَا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ سُلَيْمَانُ أَخْبَرَنِى قَالَ سَمِعْتُ أَبَا وَائِلٍ يُحَدِّثُ عَنْ عَمْرِو بْنِ الْحَارِثِ عَنْ زَيْنَبَ امْرَأَةِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّهَا قَالَتْ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« يَا مَعْشَرَ النِّسَاءِ تَصَدَّقْنَ وَلَوْ مِنْ حُلِيِّكُنَّ ». وَكَانَ عَبْدُ اللَّهِ خَفِيفَ ذَاتِ الْيَدِ ، فَجِئْتُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَسْأَلُهُ ، فَوَافَقْتُ زَيْنَبَ - امْرَأَةٌ مِنَ الأَنْصَارِ - تَسْأَلُ عَمَّا أَسْأَلُ عَنْهُ فَقُلْتُ لِبِلاَلٍ : سَلْ لِى رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَيْنَ أَضَعُ صَدَقَتِى عَلَى عَبْدِ اللَّهِ أَوْ فِى قَرَابَتِى؟ فَسَأَلَ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ :« أَىُّ الزَّيَانِبِ؟ ». فَقَالَ : امْرَأَةُ عَبْدِ اللَّهِ. فَقَالَ :« لَهَا أَجْرَانِ أَجْرُ الْقَرَابَةِ وَأَجْرُ الصَّدَقَةِ ».

Bize Ebu Velid et-Tayâlisî, ona Şube, ona Süleyman, ona Ebu Vâil, ona Amr b. Hâris, ona da Abdullah (b. Mesud'un) karısı Zeyneb şöyle demiştir:

"Rasulullah (sav) 'Ey kadınlar topluluğu! Takılarınızdan bile olsa sadaka verin.' buyurdu. (Kocam) Abdullah, fakir biriydi. (Sadakayı ona vermek istedim ve) meseleyi sormak üzere Rasulullah'a (sav) geldim. Ensar kadınlarından Zeyneb'e rastladım. O da benim soracağım meseleyi sormaya gelmiş. (Derken yanımıza Bilal çıkıp geldi) Bilal'e 'Benim için Rasulullah'a (sav) sorar mısın, sadakamı nereye vereyim? Abdullah'a mı yoksa akrabalarıma mı?' dedim. O da Rasulullah'a (sav) meseleyi sordu. Rasulullah (sav) 'Zeyneplerin hangisi?' diye sordu. Bilal 'Abdullah'ın karısı olan Zeynep' dedi. Bunun üzerine Rasulullah (sav) meseleyle ilgili olarak şöyle buyurdu 'Onun için iki sevap vardır: Akrabalık sevabı ve sadaka sevabı."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Zekât 23, 2/1029

أَخْبَرَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ بُكَيْرٍ عَنْ بُسْرِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ ابْنِ السَّعْدِىِّ قَالَ : اسْتَعْمَلَنِى عُمَرُ فَذَكَرَ نَحْواً مِنْهُأَعْطِهِ مَنْ هُوَ أَفْقَرُ إِلَيْهِ مِنِّى. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« خُذْهُ وَمَا آتَاكَ اللَّهُ مِنْ هَذَا الْمَالِ وَأَنْتَ غَيْرُ مُشْرِفٍ وَلاَ سَائِلٍ فَخُذْهُ ، وَمَا لاَ فَلاَ تُتْبِعْهُ نَفْسَكَ

• Dârimî Sünen-i Dârimî Zekât 19, 2/1026

أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَقُولُ :« الْيَدُ الْعُلْيَا خَيْرٌ مِنَ الْيَدِ السُّفْلَى ». قَالَ : وَالْيَدُ الْعُلْيَا يَدُ الْمُعْطِى ، وَالْيَدُ السُّفْلَى يَدُ السَّائِلِ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Zekât 22, 2/1028

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ وَعُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ أَنَّ حَكِيمَ بْنَ حِزَامٍ قَالَ : سَأَلْتُ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- فَأَعْطَانِى ، ثُمَّ سَأَلْتُهُ فَأَعْطَانِى ، ثُمَّ سَأَلْتُهُ فَأَعْطَانِى ، ثُمَّ سَأَلْتُهُ فَقَالَ :« يَا حَكِيمُ إِنَّ هَذَا الْمَالَ خَضِرٌ حُلْوٌ ، فَمَنْ أَخَذَهُ بِسَخَاوَةِ نَفْسٍ بُورِكَ لَهُ فِيهِ ، وَمَنْ أَخَذَهُ بِإِشْرَافِ نَفْسٍ لَمْ يُبَارَكْ لَهُ فِيهِ ، وَكَانَ كَالَّذِى يَأْكُلُ وَلاَ يَشْبَعُ ».

Bize Muhammed b. Yûsuf, ona Evzâî, ona İbn Şihâb, ona Said b. Museyyeb ile Urve b. Zübeyir, onlara da Hakîm b. Hızâm şöyle demiştir:

Hz. Peygamber'den (sav) istedim, bana verdi. Sonra yine istedim, verdi. Sonra yine istedim, verdi. Sonra yine istedim, bana şöyle buyurdu: "Ey Hakîm! Bu mal çekicidir, tatlıdır. Kim onu tokgözlü olarak alırsa, ona hayır ve bereket verilir. Kim de onu açgözlü olarak alırsa, ona hayır ve bereket verilmez ve o kimse yiyip de doymayan kimse gibi olur."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Zekât 20, 2/1027

أَخْبَرَنَا الْحَكَمُ بْنُ الْمُبَارَكِ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ : كَانَ أَبُو طَلْحَةَ أَكْثَرَ أَنْصَارِىٍّ بِالْمَدِينَةِ مَالاً نَخْلاً ، وَكَانَتْ أَحَبَّ أَمْوَالِهِ إِلَيْهِ بَيْرُحَاءَ وَكَانَتْ مُسْتَقْبِلَةَ الْمَسْجِدِ ، وَكَانَ يَدْخُلُهَا وَيَشْرَبُ مِنْ مَائِهَا طَيِّبٌ - فَقَالَ أَنَسٌ - فَلَمَّا أُنْزِلَتْ هَذِهِ الآيَةُ {لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ} قَالَ : إِنَّ أَحَبَّ أَمْوَالِى إِلَىَّ بَيْرُحَاءَ ، وَإِنَّهَا صَدَقَةٌ لِلَّهِ أَرْجُو بِرَّهَا وَذُخْرَهَا عِنْدَ اللَّهِ ، فَضَعْهَا يَا رَسُولَ اللَّهِ حَيْثُ شِئْتَ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« بَخٍ ذَلِكَ مَالٌ رَابِحٌ أَوْ رَائِحٌ ، وَقَدْ سَمِعْتُ مَا قُلْتَ فِيهِ ، وَإِنِّى أَرَى أَنْ تَجْعَلَهُ فِى الأَقْرَبِينَ ». فَقَالَ أَبُو طَلْحَةَ : أَفْعَلُ يَا رَسُولَ اللَّهِ. فَقَسَّمَهُ أَبُو طَلْحَةَ فِى قَرَابَةِ بَنِى عَمِّهِ.

Bize Hakem b. Mübarek, ona Malik, ona İshak b. Abdullah b. Ebu Talha, ona da Enes (ra) şöyle demiştir:

Ebu Talha, Medine'de, Ensar içinde, hurma ağaçları türünden malı en çok olan kişiydi. En çok sevdiği hurmalığı da Beyruhâ isimli hurmalığı idi. Bu hurmalık, Mescid-i Nebevî'ye bakıyordu. Hz. Peygamber (sav), bu hurmalığa girer ve onun tatlı suyundan içerdi. "Sevdiğiniz şeylerden sarf etmedikçe iyiliğe erişemezsiniz. Her ne sarf ederseniz, şüphesiz Allah onu bilir." (Âl-i İmrân 3/92) ayeti nazil olunca, Ebu Talha “hiç kuşkusuz en çok sevdiğim malım, Beyruhâ hurmalığıdır. O da Allah için sadakadır. Umarım bu sadakam, Allah katında iyilik sayılır ve bana azık olur. Ya Rasulallah, onu dilediğin yere verebilirsin” dedi. Bunun üzerine Rasulullah (sav) "çok güzel! Sevap kazandıracak" ya da "sevap getirecek bir mal. Senin dediklerini duydum. Doğrusu ben, onu akrabalarına dağıtmanı uygun görüyorum" buyurdu. Bunun üzerine Ebu Talha “öyle yapacağım, ey Allah'ın Rasulü” dedi. Ardından Ebu Talha, o malını amca oğulları olan akrabaları arasında pay etti.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Zekât 23, 2/1029

أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ صَالِحٍ حَدَّثَنِى اللَّيْثُ قَالَ حَدَّثَنِى هِشَامٌ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَقُولُ :« خَيْرُ الصَّدَقَةِ مَا تُصُدِّقَ بِهِ عَنْ ظَهْرِ غِنًى ، وَلْيَبْدَأْ أَحَدُكُمْ بِمَنْ يَعُولُ ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Zekât 21, 2/1027

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عُثْمَانَ قَالَ سَمِعْتُ مُوسَى بْنَ طَلْحَةَ يَذْكُرُ عَنْ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« خَيْرُ الصَّدَقَةِ عَنْ ظَهْرِ غِنًى ، وَالْيَدُ الْعُلْيَا خَيْرٌ مِنَ الْيَدِ السُّفْلَى ، وَابْدَأْ بِمَنْ تَعُولُ ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Zekât 22, 2/1028

أَخْبَرَنَا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ أَخْبَرَنِى عَمْرُو بْنُ مُرَّةَ قَالَ سَمِعْتُ خَيْثَمَةَ عَنْ عَدِىِّ بْنِ حَاتِمٍ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« اتَّقُوا النَّارَ وَلَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ ، فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَبِكَلِمَةٍ طَيِّبَةٍ ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Zekât 24, 2/1031

أَخْبَرَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الدِّمَشْقِىُّ دُحَيْمٌ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَسْلَمَةَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أُمَيَّةَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى لُبَابَةَ أَنَّ أَبَا لُبَابَةَ أَخْبَرَهُ : أَنَّهُ لَمَّا رَضِىَ عَنْهُ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ : يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ مِنْ تَوْبَتِى أَنْ أَهْجُرَ دَارَ قَوْمِى وَأُسَاكِنَكَ ، وَأَنْخَلِعَ مِنْ مَالِى صَدَقَةً لِلَّهِ وَلِرَسُولِهِ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« يُجْزِئُ عَنْكَ الثُّلُثُ ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Zekât 25, 2/1031

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ هِشَامٍ حَدَّثَنَا أَبِى عَنْ قَتَادَةَ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ هَيَّاجِ بْنِ عِمْرَانَ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ قَالَ : مَا خَطَبَنَا رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- إِلاَّ أَمَرَنَا فِيهَا بِالصَّدَقَةِ وَنَهَانَا عَنِ الْمُثْلَةِ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Zekât 24, 2/1031