حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ دُرُسْتَ - بَصْرِىٌّ - حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ : كَانَ النَّاسُ يَتَحَرَّوْنَ بِهَدَايَاهُمْ يَوْمَ عَائِشَةَ قَالَتْ فَاجْتَمَعَ صَوَاحِبَاتِى إِلَى أُمِّ سَلَمَةَ فَقُلْنَ يَا أُمَّ سَلَمَةَ إِنَّ النَّاسَ يَتَحَرَّوْنَ بِهَدَايَاهُمْ يَوْمَ عَائِشَةَ وَإِنَّا نُرِيدُ الْخَيْرَ كَمَا تُرِيدُ عَائِشَةُ فَقُولِى لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَأْمُرِ النَّاسَ يُهْدُونَ إِلَيْهِ أَيْنَمَا كَانَ فَذَكَرَتْ ذَلِكَ أُمُّ سَلَمَةَ فَأَعْرَضَ عَنْهَا ثُمَّ عَادَ إِلَيْهَا فَأَعَادَتِ الْكَلاَمَ فَقَالَتْ : يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ صَوَاحِبَاتِى قَدْ ذَكَرْنَ أَنَّ النَّاسَ يَتَحَرَّوْنَ بِهَدَايَاهُمْ يَوْمَ عَائِشَةَ فَأْمُرِ النَّاسَ يُهْدُونَ أَيْنَمَا كُنْتَ . فَلَمَّا كَانَتِ الثَّالِثَةُ قَالَتْ ذَلِكَ قَالَ « يَا أُمَّ سَلَمَةَ لاَ تُؤْذِينِى فِى عَائِشَةَ فَإِنَّهُ مَا أُنْزِلَ عَلَىَّ الْوَحْىُ وَأَنَا فِى لِحَافِ امْرَأَةٍ مِنْكُنَّ غَيْرَهَا » . قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ . وَقَدْ رَوَى بَعْضُهُمْ هَذَا الْحَدِيثَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . وَقَدْ رُوِىَ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ هَذَا الْحَدِيثُ عَنْ عَوْفِ بْنِ الْحَارِثِ عَنْ رُمَيْثَةَ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ شَيْئًا مِنْ هَذَا . وَهَذَا حَدِيثٌ قَدْ رُوِىَ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَلَى رِوَايَاتٍ مُخْتَلِفَةٍ . وَقَدْ رَوَى سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ نَحْوَ حَدِيثِ حَمَّادِ بْنِ زَيْدٍ .

Bize Yahyâ b. Durust el-Basrî, ona Hammâd b. Zeyd, ona Hişâm b. Urve, ona babası (Urve b. Zübeyir) ona da Âişe şöyle demiştir:

"İnsanlar (Rasulullah'a (sav) bir hediye takdim etmek istediklerinde) Âişe’nin gününü (Rasulullah'ın (sav) onun yanında olduğu günü) gözetirlerdi. Bunun üzerine kumalarım Ümmü Seleme’nin yanına toplanıp 'Ey Ümmü Seleme! İnsanlar, hediyelerini Âişe’nin gününe denk getiriyorlar. Biz de Âişe’nin istediği hayrı istiyoruz. Rasulullah'a (sav) söylesen de, insanlara, nerede bulunursa bulunsunlar hediyelerini getirmelerini emretse' dediler. Ümmü Seleme bunu Rasulullah'a (sav) iletti. Fakat Peygamber (sav) onu dikkate almadı. Sonra tekrar geldi ve 'Ey Allah'ın Rasulü! Arkadaşlarım bana 'İnsanlar hediyelerini Âişe’nin gününe göre ayarlıyorlar' diye anlattılar. İnsanlara emretsen de, hediyelerini sen nerede olursan oraya getirseler' diyerek talebini tekrarladı. Üçüncü defasında aynı sözü tekrar edince, Rasulullah (sav) 'Ey Ümmü Seleme! Beni Âişe hakkında incitme! Çünkü, aranızdan, yalnızca onun (Âişe’nin) örtüsü altındayken bana vahiy indirildi' buyurdu."

Ebu Îsâ (et-Tirmizî) der ki: Bu, hasen garîb bir hadistir. Bazıları bu hadisi, Hammâd b. Zeyd, ona Hişâm b. Urve, ona babası, ona Nebî (sav) senediyle rivayet etmiştir. Yine Hişâm b. Urve, ona Avf b. Hâris, ona Rumeysa, ona Ümmü Seleme senediyle de benzer bir rivayet aktarılmıştır. Bu hadis, Hişâm b. Urve’den farklı rivayetlerle nakledilmiştir. Süleyman b. Bilâl de, Hişâm b. Urve, ona babası, ona da Âişe senediyle, Hammâd b. Zeyd’in rivayetine yakın bir hadis nakletmiştir.

---

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Menâkıb 62, 5/703