Öneri Formu
Hadis Id, No:
148697, BS011855
Hadis:
أَخْبَرَنَا أَبُو سَعِيدِ بْنُ أَبِى عَمْرٍو حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ الْمُزَنِىُّ أَخْبَرَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ كَانَ سَعِيدُ بْنُ الْمُسَيَّبِ يَقُولُ : لَيْسَ بِاسْتِكْرَاءِ الأَرْضِ بِالذَّهَبِ وَالْوَرِقِ بَأْسٌ وَقَدْ بَلَغَنَا أَنَّ رَافِعَ بْنَ خَدِيجٍ كَانَ يُحَدِّثُ أَنَّ عَمَّيْهِ وَكَانَا قَدْ شَهِدَا بَدْرًا يُحَدِّثَانِ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- نَهَى عَنْ كِرَاءِ الأَرْضِ فَلِذَلِكَ مِنْ حَدِيثِ رَافِعِ بْنِ خَدِيجٍ كَانَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ يَتْرُكُ كِرَاءَ أَرْضِهِ فَلَمْ يَكُنْ يُكْرِيهَا لاَ بِذَهَبٍ وَلاَ بِوَرِقٍ وَلاَ بِشَىْءٍ فَأَخَذَ بِذَلِكَ مِنْ فُتْيَا رَافِعٍ أُنَاسٌ وَتَرَكَهُ آخَرُونَ. {ت} فَأَمَّا الْمُعَامَلَةُ عَلَى الشَّطْرِ أَوِ الثُّلُثَيْنِ أَوْ مَا اصْطَلَحُوا عَلَيْهِ مِنْ ذَلِكَ فَقَدْ بَلَغَنَا : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَدْ كَانَ عَامَلَ يَهُودَ خَيْبَرَ حِينَ أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى الْمُسْلِمِينَ عَلَى الشَّطْرِ وَذَلِكَ أَطْيَبُ أَمْرِ الأَرْضِ وَأَحَلُّهُ. {ق} قَالَ الشَّيْخُ : وَمَنْ قَالَ بِالأَوَّلِ أَجَابَ عَنْ هَذَا وَزَعَمَ أَنَّ مَا ثَبَتَ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- فَلاَ حُجَّةَ فِى قَوْلِ أَحَدٍ دُونَهُ وَحَدِيثُ رَافِعٍ حَدِيثٌ ثَابِتٌ وَفِيهِ دَلِيلٌ عَلَى نَهْيِهِ عَنِ الْمُعَامَلَةِ عَلَيْهَا بِبَعْضِ مَا يَخْرُجُ مِنْهَا إِلاَّ أَنَّهُ أَسْنَدَهُ عَنْ بَعْضِ عُمُومَتِهِ مَرَّةً وَأَرْسَلَهُ أُخْرَى وَاسْتَقْصَى فِى رِوَايَتِهِ مَرَّةً وَاخْتَصَرَهَا أُخْرَى وَتَابَعَهُ عَلَى رِوَايَتِهِ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَغَيْرُهُ كَمَا قَدَّمْنَا ذِكْرُهُ وَحَدِيثُ الْمُعَامَلَةِ بِشَطْرِ مَا يَخْرُجُ مِنْ خَيْبَرَ مِنْ ثَمَرٍ أَوْ زَرْعٍ مَقُولٌ بِهِ إِذَا كَانَ الزَّرْعُ بَيْنَ ظَهْرَانَىِ النَّخْلِ وَفِى ذَلِكَ جَمْعٌ بَيْنَ الأَخْبَارِ الْوَارِدَةِ فِيهِ وَبِاللَّهِ التَّوْفِيقُ وَاللَّهُ أَعْلَمُ.
Tercemesi:
Bize Ebu Said b. Ebu Amr, ona Ebu Muhammed el-Müzenî, ona Ali b. Muhammed b. İsa, ona Ebu el-Yemen, ona Şuayb ona da ez-Zührî rivayet etti ki Said b. el-Müseyyeb şöyle söylerdi:
Altın ve gümüş karşılığında arazi kiralamakta bir sakınca yoktur. Bize rivayet edildiğine göre Rafi b. Hadîc, Bedir savaşına katılan iki amcasının şöyle rivayet ettiğini söylemiştir: Rasûlullah (s.a.v) arazi kiralamayı yasaklamıştı. Bu, Rafi b. Hadîc hadislerindendir. Abdullah b. Mübarek arazisini kiralamayı terk etmişti ve arazisini ne altın ne gümüş ne de başka her hangi bir şey karşılığında kiraya vermiyordu. Dolayısıyla bazı insanlar Râfi'nin fetvasına uyarken diğerleri terk etti. (T) Mahsülün yarısı, üçte biri veya onların bu hususta adet edindikleri uygulamaya gelince, bu konuda bize şöyle bir haber ulaşmıştır: Allah (cc) Müslümanlara ganimet nasip ettiğinde, Hz. Peygamber (sav), Hayber Yahudilerine karşı yarı yarıya paylaşma uygulamasını yapmıştı ki bu uygulama arazi meselesindeki en güzel ve en uygun muameledir. (K) Beyhakî şöyle demiştir: Şayet bir kimse ilk görüşü savunursa ve Hz. Peygamber'den (sav) sadır olduğunu iddia ederse, bu konuda onun sözünden başka bir delil bulamaz. Çünkü Râfi'nin hadisi sağlamdır ve Hz. Peygamberin çıkan mahsulün bir kısmı karşılığında arazi kiralama muamelesini yasakladığına dair bazı deliller vardır. Ancak Râfi bir defasında amcalarının bazısını isnatta bulunmuş fakat diğerinde mürsel olarak nakletmiş, bir sefer rivayeti hakkında derinlemesine bilgi vermiş, diğerinde ise muhtasar tutmuştur ve daha önce bahsettiğimiz üzere rivayetini Câbir b. Abdullah ve diğer başkalarına dayandırmıştır. Hayberden çıkan meyvelerin ve ziraatin yarıya bölünmesi şeklindeki uygulama hadisi makbuldür, şayet ziraat hurma bahçeleri arasında yapıldıysa. Bu konuda varit olan haberler arasında birlik vardır. Başarı Allah'tandır, doğrusunu Allah bilir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Beyhakî, Sünen-i Kebir, Müzâra'a 11855, 12/178
Senetler:
()
Konular:
Arazi, ekilmek üzere kiraya verilmesi
Arazi, kullanmadığını başkasına vermek
Arazi, mülkiyet hukuku
Sünnet, Abdullah b. Ömer'in uygulamaları
Ticaret, arazi kiralama
Ticaret, Kiralama-İcare, tarla vs.