قَالَ وَحَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْحَجَّاجِ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا عَامِرُ بْنُ عَبْدِ الْوَاحِدِ الأَحْوَلُ حَدَّثَنِى بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْمُزَنِىُّ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّ نَبِىَّ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَرَادَ الْحَجَّ فَقَالَتِ امْرَأَةٌ لِزَوْجِهَا حُجَّ بِى مَعَ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ : مَا عِنْدِى مَا أُحِجُّكِ عَلَيْهِ قَالَتْ : أَحِجَّنِى عَلَى جَمَلِكَ فُلاَنٍ قَالَ : ذَاكَ حَبِيسٌ فِى سَبِيلِ اللَّهِ قَالَتْ : فَحُجَّ بِى عَلَى نَاضِحِكَ قَالَ : ذَاكَ نَعْتَقِبُهُ أَنَا وَابْنُكِ قَالَتْ : فَبِعْ ثَمَرَتَكَ قَالَ : ذَاكَ قُوتِى وَقُوتُكِ فَلَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَرْسَلَتْ زَوْجَهَا إِلَى النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَتِ : أَقْرِئْهُ السَّلاَمَ وَرَحْمَةَ اللَّهِ وَسَلْهُ مَا يَعْدِلُ حَجَّةً مَعَكَ فَأَتَى زَوْجُهَا النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ : يَا رَسُولَ اللَّهِ امْرَأَتِى تُقْرِئُكَ السَّلاَمَ وَرَحْمَةَ اللَّهِ وَإِنَّهَا سَأَلَتْنِى أُحِجُّهَا فَقُلْتُ : مَا عِنْدِى مَا أُحِجُّكِ عَلَيْهِ فَقَالَتِ : أَحِجَّنِى عَلَى جَمَلِكَ فُلاَنٍ قُلْتُ : ذَلِكَ حَبِيسٌ فِى سَبِيلِ اللَّهِ فَقَالَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- :« لَوْ كُنْتَ أَحْجَجْتَهَا عَلَيْهِ كَانَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ ». قَالَتْ : فَأَحِجَّنِى عَلَى نَاضِحِكَ فَقُلْتُ : ذَاكَ نَعْتَقِبُهُ أَنَا وَابْنُكِ قَالَتْ : فَبِعْ ثَمَرَتَكَ فَضَحِكَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- مِنْ حِرْصِهَا عَلَى الْحَجِّ وَقَالَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْحَجَّاجِ فِى حَدِيثِهِ فَضَحِكَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- عَجَبًا مِنْ حِرْصِهَا عَلَى الْحَجِّ قَالَ : فَإِنَّهَا أَمَرَتْنِى أَنْ أَسْأَلَكَ مَا يَعْدِلُ حَجَّةً مَعَكَ قَالَ :« أَقْرِئْهَا السَّلاَمَ وَرَحْمَةَ اللَّهِ وَأَخْبِرْهَا أَنَّهُا تَعْدِلُ حَجَّةً مَعِىَ عُمْرَةٌ فِى رَمَضَانَ ». قَالَ الْقَاضِى هَكَذَا رَوَاهُ عَبْدُ الْوَارِثِ عَنْ عَامِرٍ الأَحْوَلِ عَنْ بَكْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ وَزَادَ هِشَامٌ فِى إِسْنَادِهِ رَجُلاً.

Bize İsmâil, ona İbrâhim b. el-Haccâc, ona Abdülvâris b. Saîd, ona Âmir b. Abdülvâhid el-Ahvel, ona da Bekr b. Abdullah el-Müzenî, İbn Abbâs’tan rivayet etti: Allah’ın Peygamberi (s.a.v.) hacca gitmek istemişti. (Bunu duyan) bir kadın da kocasına:
– Peygamber (s.a.v.) ile beni hacca gönder, dedi. Kocası:
– Benim seni hacca götürecek bir bineğim yok, diye karşılık verdi. Kadın:
– Falanca devenle gönder, dedi. Kocası:
– O Allah yolunda vakfedilmiştir, dedi. Kadın:
– Peki, su taşımakta kullandığın devene bindir, dedi. Kocası:
– Ona ben ve oğlun nöbetleşe biniyoruz, dedi. Kadın:
– O zaman meyveni sat, dedi. Kocası:
– O ikimizin azığı, dedi.
Rasûlullah (s.a.v.) (Mekke’den) döndüğünde kadın kocasını ona gönderip "Allah’ın selam ve rahmetini ilet ve seninle hac yapmaya hangi amel denk gelir?" diye kendisine sor, diye tenbihledi. Kocası Peygamber’e (s.a.v.) gelerek:
– Ey Allah’ın Rasûlu, karım size Allah’ın selam ve rahmetini iletiyor. O kendisini hacca göndermemi istedi. Ben de “seni hacca götürecek bir bineğim yok” dedim. O bana “falan devene bindir” dedi. Ben de “o Allah yolunda vakıftır” dedim. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.):
– “Sen hanımını o devenle hacca götürseydin, o Allah yolunda olmuş olurdu” buyurdu. Adam:
– Karım bana “su taşımakta kullandığın devene bindir (sen olmaz mı?), dedi. Ben de “ona ben ve oğlun nöbetleşe biniyoruz” diye cevap verdim. O da “o zaman meyveni sat” dedi. Bunun üzerine onun hacca gitmek için gösterdiği hırstan dolayı Peygamber (s.a.v.) güldü.
İbrâhim b. el-Haccâc rivayetinde şöyle dedi: Peygamber (s.a.v.) kadının hacca gitmek için gösterdiği hırsa şaşırarak güldü.
Kocası devamla:
– Karım bana sizinle hac yapmaya hangi amelin denk geleceğini sormamı tenbih etti, dedi. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu:
– “Ona Allah’ın selam ve rahmetini ilet. Ayrıca benimle birlikte hac yapmaya Ramazanda yapılan umrenin denk geleceğini de kendisine haber ver”.
Kâdî dedi ki: Abdülvâris, Amr el-Ahval’den, o Bekr’den, o da İbn Abbâs’tan bu şekilde rivayet etmiştir. Hişâm ise isnadında bir adam ilave etmiştir.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Vakıf 12042, 12/277