ابدأ بمن تعول

(Yardım ve iyilik etmeye) geçimini üstlendiklerinden başla.

Açıklama: Taberânî bu hadisi bu lafızla Hakîm b. Hizâm’dan; Buhârî ve Müslim ise Ebû Hureyre’den “وَابْدَأْ بِمَنْ تَعُولُ/vebde’ bi-men teûlü” lafzıyla rivayet etmişlerdir. Sahîh-i Buhârî, Sahîh-i Buhârî'de 1426&arama=a'>B001426 1427&arama=a'>B001427, Beyhaki, Sünen-i Kebir'de 15807&arama=a'>BS15807, 15808&arama=a'>BS15808, Ebu Davud, Sünen-i Ebu Davud'da 1677&arama=a'>D001677, Müslim, Sahîh-i Müslim'de M002386, M002388 rivayetin tam halini rivayet etmişlerdir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 31, 1/23

أبردوا بالظهر؛ فإن شدة الحر من فيح جهنم

Öğle namazını serin vakte erteleyin. Zira sıcağın şiddeti, cehennemin kaynamasındandır

Açıklama: Suyûtî de el-Câmiu’l-kebîr’inde bunu farklı lafızlarla ve çeşitli kanallardan rivayet etmiştir. Buhari, Sahîh-i Buhârî'de B000538, Nesai, Sünen-i Nesâî'de N000502, Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de HM008887 ve Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de 10814&arama=a'>HM010814 rivayet etmiştir

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 37, 1/28

أبغض الرجال إلى الله تعالى الألد الخصم

Allah katında en sevimsiz kişi, düşmanın en azılısıdır.

Açıklama: Buhârî ve Müslim’in rivayet ettikleri bir hadistir. Buhârî, Sahîh-i Buhârî'de B002457, Buhârî, Sahîh-i Buhârî'de 188&arama=a'>B007188, Müslim, Sahîh-i Müslim'de M006780, Nesâî, Sünen-i Nesâî'de N005425, Bezzar, Müsned-i Bezzâr'da 10295&arama=a'>BM010295 ve Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de 1&arama=a'>HM024781 rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 40, 1/29

ابن أخت القوم منهم

Bir kavmin/topluluğun kız kardeşinin oğlu da onlardandır.

Açıklama: Buhârî, Sahîh-i Buhârî'de B006762, Ebu Davud, Sünen-i Ebu Davud'da 122&arama=a'>D005122, Nesâî, Sünen-i Nesâî'de 12&arama=a'>N002612, Bezzâr, Müsned-i Bezzâr'da BM007345 ve Dârimî, Sünen-i Dârimî'de DM002570 rivayet etmiştir. Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de 12879&arama=a'>MK12879, Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de 14130&arama=a'>MK14130,Tirmizî, Sünen-i Tirmizî'de 1&arama=a'>T003901 ve Bezzâr, Müsned-i Bezzâr'da 10301&arama=a'>BM010301 farklı içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 44, 1/30

اتقوا الشح؛ فإنه أهلك من كان قبلكم

İhtiraslı cimrilik ve tamahkârlıktan sakının. Zira bu, sizden öncekileri mahvetmiştir.

Açıklama: Buhari, el-Edebü'l-Müfred'de EM000483, Buhari, el-Edebü'l-Müfred'de EM000488, Beyhaki, Sünen-i Kebir'de BS020480, Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de 1&arama=a'>HM003981, Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de HM003993 ve Nesai, Sünen-i Nesâî'de N003059 farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 79, 1/42

اتقوا النار ولو بشق تمرة

Açıklama: Buhari, Sahîh-i Buhârî'de 1417&arama=a'>B001417, Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de 12771&arama=a'>MK12771, Nesai, Zekât, Sünen-i Nesâî'de N002553, Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de 18461&arama=a'>HM018461, Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de 18463&arama=a'>HM018463 ve Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de 19596&arama=a'>HM019596 rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 81, 1/43

اتق الله حيثما كنت، وأتبع السيئة الحسنة تمحها, وخالق الناس بخلق حسن

Açıklama: Bu hadisi Ahmed b. Hanbel ve Hâkim rivayet etmiş; Hâkim de “Buhârî ve Müslim’in şartlarına uygundur” demiştir. Ayrıca Beyhakî ve Tirmizî de bunu Ebû Zerr ve Muâz kanalıyla nakletmiş, Tirmizî de “hasen-sahih” kaydını düşmüştür. Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir'de 17485&arama=a'>MK17485, Bezzâr, Müsned-i Bezzâr'da BM004022, Darimi, Sünen-i Dârimî'de DM002833 ve İbn Ca'd el-Cevheri, Müsned-i İbn Ca'd'da 16&arama=a'>İCM000316 rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 82, 1/43

اتقوا الله، واعدلوا بين أولادكم كما تحبون أن يبروكم

Açıklama: Buhari, Sahîh-i Buhârî'de B002587, Beyhaki, Sünen-i Kebir'de 12120&arama=a'>BS012120, İbn Ebû Şeybe, Musannef-i İbn Ebû Şeybe'de 1636&arama=a'>MŞ31636 ve İbn Ebû Şeybe, Musannef-i İbn Ebû Şeybe'de 19&arama=a'>MŞ37219 farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 84, 1/44

اتق الله ولا تحقرن من المعروف شيئًا, ولو أن تفرغ من دلوك في إناء المستسقي، وأن تلقى أخاك ووجهك إليه منبسط، وإياك وإسبال الإزار فإن إسبال الإزار من المخيلة، ولا يحبها الله، وإن امرؤ شتمك وعيرك بأمر ليس هو فيك فلا تعيره بأمر هو فيه ودعه يكون وباله عليه وأجره لك، ولا تسبن أحدًا

Açıklama: Bu hadisi Tayâlisî ve İbn Hibbân, Câbir b. Süleym el-Hüceymî kanalıyla rivayet etmişlerdir. Buhari, el-Edebü'l-Müfred'de 1182&arama=a'>EM001182, Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed'de HM020908, Nesai, Sünen-i Kübra'da 11&arama=a'>NS009611, Tayâlisî, Müsned-i Tayalisi'nde 1304&arama=a'>TM001304 ve İbn Hibban, Sahih-i İbn Hibban'da 1&arama=a'>İHS000521 farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 83, 1/43

أتاني جبريل فقال: بشر أمتك أنه من مات لا يشرك بالله شيئًا دخل الجنة, فقلت: وإن زنى وإن سرق؟ فقال: وإن زنى وإن سرق

Açıklama: Buhârî ve Müslim’in Ebû Zerr radıyallahu anh’dan rivayet ettikleri bir hadistir. Buhari, Rikâk, Sahîh-i Buhârî'de B006443, Beyhaki, Sünen-i Kebi'de BS20808, Beyhaki, Sünenü'l Kübra'da 1368&arama=a'>BS21368 ve Müslim, Sahîh-i Müslim'de M002305 farklı bir içerikle rivayet etmiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 90, 1/47