حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ ح
قَالَ وَحَدَّثَنِى بِشْرٌ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ عَنْ شُعْبَةَ عَنْ سُلَيْمَانَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ
"لَمَّا نَزَلَتِ ( الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ ) قَالَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَيُّنَا لَمْ يَظْلِمْ فَأَنْزَلَ اللَّهُ ( إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ )."

Bize Ebu Velid, ona da Şu’be rivayet etti; (T)
Bana Bişr, ona Muhammed, ona Şu’be, ona Süleyman, ona İbrahim, ona Alkame, ona da Abdullah (ra) şöyle rivâyet etti:
"İman eden ve imanlarına zulüm karıştırmayanlar (En’am 6/82) meâlindeki ayet indiği zaman Rasululah’ın (sav) ashâbı, 'Hangimiz nefsine zulmetmedi ki?' dediler. Bunun üzerine 'Allah'a ortak koşmak şüphesiz büyük bir zulümdür' (Lokmân: 31/13) meâlindeki âyet nazil oldu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İmân 23, 1/201

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ أَبُو الرَّبِيعِ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنَا نَافِعُ بْنُ مَالِكِ بْنِ أَبِى عَامِرٍ أَبُو سُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ:
"آيَةُ الْمُنَافِقِ ثَلاَثٌ إِذَا حَدَّثَ كَذَبَ ، وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ ، وَإِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ ".

Bize Süleyman Ebu Rabi’, ona İsmail b. Cafer, ona Nâfi b. Malik b. Ebu Amir Ebu Süheyl, ona babası (Malik b. Ebu Amir), ona da Ebu Hureyre'nin rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber şöyle buyurdu:
"Münafığın alameti üçtür: Konuştuğunda yalan söyler; vadettiğinde sözünde durmaz; kendisine bir şey emanet edildiğinde de hıyanet eder."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İmân 24, 1/201

حَدَّثَنَا قَبِيصَةُ بْنُ عُقْبَةَ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُرَّةَ عَنْ مَسْرُوقٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ:
"أَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ كَانَ مُنَافِقًا خَالِصًا، وَمَنْ كَانَتْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنْهُنَّ كَانَتْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنَ النِّفَاقِ حَتَّى يَدَعَهَا إِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ وَإِذَا حَدَّثَ كَذَبَ وَإِذَا عَاهَدَ غَدَرَ، وَإِذَا خَاصَمَ فَجَرَ."
تَابَعَهُ شُعْبَةُ عَنِ الأَعْمَشِ

Bize Kabîsa b. Ukbe, ona Süfyan, ona el-A’meş, ona Abdullah b. Murra, ona Mesrûk, ona da Abdullah b. Amr'ın rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber şöyle buyurdu:
"Dört özellik vardır ki, kimde bir arada bulunursa o kişi tam münafık olur, kimde de bunlardan biri bulunursa onu bırakıncaya kadar kendisinde münafıklıktan bir huy kalmış olur. Bunlar: Kendisine bir şey emanet edildiğinde ihanet eder, konuştuğunda yalan söyler, söz verdiğinde sözünü tutmaz, biriyle tartışmaya girdiğinde haddi aşar."
Şu’be, bu hadisi el-A’meş’ten rivayet etmekte Süfyan es-Sevrî’ye mütâbaat etmiştir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İmân 24, 1/201

حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سُلَيْمَانَ وَمَنْصُورٍ وَقَتَادَةَ سَمِعُوا سَالِمَ بْنَ أَبِى الْجَعْدِ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ - رضى الله عنهما - قَالَ وُلِدَ لِرَجُلٍ مِنَّا مِنَ الأَنْصَارِ غُلاَمٌ ، فَأَرَادَ أَنْ يُسَمِّيَهُ مُحَمَّدًا - قَالَ شُعْبَةُ فِى حَدِيثِ مَنْصُورٍ إِنَّ الأَنْصَارِىَّ قَالَ حَمَلْتُهُ عَلَى عُنُقِى فَأَتَيْتُ بِهِ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم . وَفِى حَدِيثِ سُلَيْمَانَ وُلِدَ لَهُ غُلاَمٌ ، فَأَرَادَ أَنْ يُسَمِّيَهُ مُحَمَّدًا - قَالَ « سَمُّوا بِاسْمِى ، وَلاَ تَكَنَّوْا بِكُنْيَتِى ، فَإِنِّى إِنَّمَا جُعِلْتُ قَاسِمًا أَقْسِمُ بَيْنَكُمْ » . وَقَالَ حُصَيْنٌ « بُعِثْتُ قَاسِمًا أَقْسِمُ بَيْنَكُمْ » . قَالَ عَمْرٌو أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ قَالَ سَمِعْتُ سَالِمًا عَنْ جَابِرٍ أَرَادَ أَنْ يُسَمِّيَهُ الْقَاسِمَ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « سَمُّوا بِاسْمِى وَلاَ تَكْتَنُوا بِكُنْيَتِى » .

Bize Ebu Velîd, ona ona Şu'be, ona Süleyman, Mansûr ve Katâde, onlara Salim b. Ebu Ca'd, ona da Cabir b. Abdullah (r.anhuma) şöyle demiştir:

Ensâr'dan bizim bir adamın bir oğlu doğdu. Oğluna Muhammed adını vermek istedi. Şu'be, Mansûr'un rivayetinde şöyle demiştir: Ensar'dan olan bu kişi “ben oğlumu omuzu alıp onu Peygamber'e (sav) getirdim” dedi. Süleyman'ın hadisinde ise şöyle demiştir: Ensar'dan bir kişinin bir oğlu oldu. Ona Muhammed ismini vermek istedi. Peygamber (sav) "(çocuklarınıza) benim adımı verin ama künyemi kullanmayın. Hiç şüphesiz ben Kasım, (yani taksim edici) kılındım, aranızdaki taksimatı ben yaparım" buyurdu.

Husayn der ki Hz. Peygamber (sav) "Ben bir taksim edici olarak gönderildim, aranızdaki taksimatı ben yaparım" buyurdu.

Amr der ki: Bize Şu'be, ona Katâde, ona Sâlim, ona da Câbir şöyle rivayet etmiştir: Ensar'dan biri oğluna Kasım ismini vermek istedi. Peygamber (sav) de "Çocuklarınıza benim adımı koyun, ama künyem ile de isimlendirmeyin" buyurdu.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Amr b. Merzûk arasında inkıta vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Farzu'l-Humus 7, 1/818

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ وَاصِلٍ الأَحْدَبِ عَنِ الْمَعْرُورِ قَالَ لَقِيتُ أَبَا ذَرٍّ بِالرَّبَذَةِ ، وَعَلَيْهِ حُلَّةٌ ، وَعَلَى غُلاَمِهِ حُلَّةٌ ، فَسَأَلْتُهُ عَنْ ذَلِكَ ، فَقَالَ إِنِّى سَابَبْتُ رَجُلاً ، فَعَيَّرْتُهُ بِأُمِّهِ ، فَقَالَ لِىَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم:
"يَا أَبَا ذَرٍّ أَعَيَّرْتَهُ بِأُمِّهِ إِنَّكَ امْرُؤٌ فِيكَ جَاهِلِيَّةٌ ، إِخْوَانُكُمْ خَوَلُكُمْ ، جَعَلَهُمُ اللَّهُ تَحْتَ أَيْدِيكُمْ ، فَمَنْ كَانَ أَخُوهُ تَحْتَ يَدِهِ فَلْيُطْعِمْهُ مِمَّا يَأْكُلُ ، وَلْيُلْبِسْهُ مِمَّا يَلْبَسُ ، وَلاَ تُكَلِّفُوهُمْ مَا يَغْلِبُهُمْ ، فَإِنْ كَلَّفْتُمُوهُمْ فَأَعِينُوهُمْ ."

Bize Süleyman b. Harb, ona Şu’be, ona Vasıl b. Ahdeb, ona da Ma’rûr şöyle rivayet etmiştir:
Ben Rebeze'de Ebu Zerr ile karşılaştım. Üzerinde bir elbise, kölesinin üzerinde de benzer bir elbise vardı. Kendisine bunun (kölesi ile aynı cins elbise giyiyor olmasının) sebebini sordum. Bunun üzerine şöyle anlattı: Bir keresinde bir adamla karşılıklı olarak birbirimize kötü sözler söyledik; ben de onu anasından dolayı ayıpladım. Bunun duyduğunda Hz. Peygamber (sav) bana şöyle dedi:
"Yâ Ebu Zerr! Sen anasından dolayı mı onu ayıpladın? Sen, cahiliyye izlerini taşıyan bir kimsesin. Hizmetçileriniz sizin kardeşlerinizdir. Allah onları sizin hizmetinize vermiştir. Her kimin hizmetinde kardeşi bulunursa, ona yediğinden yedirsin, giydiğinden giydirsin. Onlara güçlerinin yetmeyeceği bir işi yüklemeyiniz. Şayet yüklerseniz, onlara yardım ediniz."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İmân 22, 1/200

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ الْمُبَارَكِ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ وَيُونُسُ عَنِ الْحَسَنِ عَنِ الْأَحْنَفِ بْنِ قَيْسٍ قَالَ ذَهَبْتُ لِأَنْصُرَ هَذَا الرَّجُلَ ، فَلَقِيَنِى أَبُو بَكْرَةَ فَقَالَ أَيْنَ تُرِيدُ قُلْتُ أَنْصُرُ هَذَا الرَّجُلَ . قَالَ ارْجِعْ فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ:
"إِذَا الْتَقَى الْمُسْلِمَانِ بِسَيْفَيْهِمَا فَالْقَاتِلُ وَالْمَقْتُولُ فِى النَّارِ. "قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ هَذَا الْقَاتِلُ فَمَا بَالُ الْمَقْتُولِ قَالَ: "إِنَّهُ كَانَ حَرِيصًا عَلَى قَتْلِ صَاحِبِهِ ."

Bize Abdurrahman b. Mübârek, ona Hammâd b. Zeyd, ona Eyyüb ve Yunus, onlara Hasan, ona da Ahnef b. Kays şöyle rivayet etti:
Ben (Cemel savaşı sırasında) şu adama (Hz. Ali) yardım etmek için gidiyordum. Ebu Bekre ile karşılaştım. Bana 'Nereye gitmek istiyorsun?' diye sordu. Ben de 'Şu adama (Hz. Ali) yardım edeceğim!' dedim. Ebu Bekre bana, 'Geri dön! Çünkü ben Rasul-i Ekrem’in (sav) "İki müslüman kılıçlarıyla karşı karşıya geldikleri zaman ölen de, öldüren de ateştedir" buyurduğunu duydum. Ben 'Yâ Rasulallah! Öldüreni anladık. Ama ölene ne oluyor?' diye sordum. Rasul-i Ekrem şöyle buyurdu:
"Çünkü o da arkadaşını öldürmeye azmetmişti."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İmân 22, 1/201

حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الزِّنَادِ عَنِ الأَعْرَجِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم:
"مَنْ يَقُمْ لَيْلَةَ الْقَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ."

Bize Ebu Yemân, ona Şuayb, ona Ebu Zinâd, ona el-A’rec, ona da Ebu Hüreyre'nin rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu:
"Her kim inanarak ve karşılığını Allah'tan umarak kadir gecesini ihya ederse, geçmiş günahları mağfiret olunur."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İmân 25, 1/201

حَدَّثَنَا حَرَمِىُّ بْنُ حَفْصٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ قَالَ حَدَّثَنَا عُمَارَةُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو زُرْعَةَ بْنُ عَمْرِو بْنِ جَرِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ:
"انْتَدَبَ اللَّهُ لِمَنْ خَرَجَ فِى سَبِيلِهِ لاَ يُخْرِجُهُ إِلاَّ إِيمَانٌ بِى وَتَصْدِيقٌ بِرُسُلِى أَنْ أُرْجِعَهُ بِمَا نَالَ مِنْ أَجْرٍ أَوْ غَنِيمَةٍ ، أَوْ أُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ ، وَلَوْلاَ أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِى مَا قَعَدْتُ خَلْفَ سَرِيَّةٍ ، وَلَوَدِدْتُ أَنِّى أُقْتَلُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ أُحْيَا ، ثُمَّ أُقْتَلُ ثُمَّ أُحْيَا ، ثُمَّ أُقْتَلُ ."

Bize Haramî b. Hafs, ona Abdulvâhid, ona Umâra, ona Ebu Zür’a b. Amr b. Cerîr, ona da Ebu Hureyre'nin rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu:
"Allah, kendi yolunda cihada çıkan kimseye ‘Onu evinden çıkaran şey yalnız bana iman ve elçilerimi tasdik ise, nail olacağı ecir ve ganimetle (sağ salim yurduna) geri getireceğim veya cennete koyacağım' diye taahhütte bulunmuştur. Ümmetime meşakkat verecek olmasaydım, hiçbir cihad müfrezesinin arkasından geri kalmazdım. Yemin olsun ki Allah yolunda öldürülüp diriltilmek, ondan sonra öldürülüp diriltilmek, ondan sonra da öldürülmek isterdim!"

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İmân 26, 1/201

حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سُلَيْمَانَ وَمَنْصُورٍ وَقَتَادَةَ سَمِعُوا سَالِمَ بْنَ أَبِى الْجَعْدِ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ - رضى الله عنهما - قَالَ وُلِدَ لِرَجُلٍ مِنَّا مِنَ الأَنْصَارِ غُلاَمٌ ، فَأَرَادَ أَنْ يُسَمِّيَهُ مُحَمَّدًا - قَالَ شُعْبَةُ فِى حَدِيثِ مَنْصُورٍ إِنَّ الأَنْصَارِىَّ قَالَ حَمَلْتُهُ عَلَى عُنُقِى فَأَتَيْتُ بِهِ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم . وَفِى حَدِيثِ سُلَيْمَانَ وُلِدَ لَهُ غُلاَمٌ ، فَأَرَادَ أَنْ يُسَمِّيَهُ مُحَمَّدًا - قَالَ « سَمُّوا بِاسْمِى ، وَلاَ تَكَنَّوْا بِكُنْيَتِى ، فَإِنِّى إِنَّمَا جُعِلْتُ قَاسِمًا أَقْسِمُ بَيْنَكُمْ » . وَقَالَ حُصَيْنٌ « بُعِثْتُ قَاسِمًا أَقْسِمُ بَيْنَكُمْ » . قَالَ عَمْرٌو أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ قَالَ سَمِعْتُ سَالِمًا عَنْ جَابِرٍ أَرَادَ أَنْ يُسَمِّيَهُ الْقَاسِمَ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « سَمُّوا بِاسْمِى وَلاَ تَكْتَنُوا بِكُنْيَتِى » .

Bize Ebu Velîd, ona ona Şu'be, ona Süleyman, Mansûr ve Katâde, onlara Salim b. Ebu Ca'd, ona da Cabir b. Abdullah (r.anhuma) şöyle demiştir:

Ensâr'dan bizim bir adamın bir oğlu doğdu. Oğluna Muhammed adını vermek istedi. Şu'be, Mansûr'un rivayetinde şöyle demiştir: Ensar'dan olan bu kişi “ben oğlumu omuzu alıp onu Peygamber'e (sav) getirdim” dedi. Süleyman'ın hadisinde ise şöyle demiştir: Ensar'dan bir kişinin bir oğlu oldu. Ona Muhammed ismini vermek istedi. Peygamber (sav) "(çocuklarınıza) benim adımı verin ama künyemi kullanmayın. Hiç şüphesiz ben Kasım, (yani taksim edici) kılındım, aranızdaki taksimatı ben yaparım" buyurdu.

Husayn der ki Hz. Peygamber (sav) "Ben bir taksim edici olarak gönderildim, aranızdaki taksimatı ben yaparım" buyurdu.

Amr der ki: Bize Şu'be, ona Katâde, ona Sâlim, ona da Câbir şöyle rivayet etmiştir: Ensar'dan biri oğluna Kasım ismini vermek istedi. Peygamber (sav) de "Çocuklarınıza benim adımı koyun, ama künyem ile de isimlendirmeyin" buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Farzu'l-Humus 7, 1/818

حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سُلَيْمَانَ وَمَنْصُورٍ وَقَتَادَةَ سَمِعُوا سَالِمَ بْنَ أَبِى الْجَعْدِ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ - رضى الله عنهما - قَالَ وُلِدَ لِرَجُلٍ مِنَّا مِنَ الأَنْصَارِ غُلاَمٌ ، فَأَرَادَ أَنْ يُسَمِّيَهُ مُحَمَّدًا - قَالَ شُعْبَةُ فِى حَدِيثِ مَنْصُورٍ إِنَّ الأَنْصَارِىَّ قَالَ حَمَلْتُهُ عَلَى عُنُقِى فَأَتَيْتُ بِهِ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم . وَفِى حَدِيثِ سُلَيْمَانَ وُلِدَ لَهُ غُلاَمٌ ، فَأَرَادَ أَنْ يُسَمِّيَهُ مُحَمَّدًا - قَالَ « سَمُّوا بِاسْمِى ، وَلاَ تَكَنَّوْا بِكُنْيَتِى ، فَإِنِّى إِنَّمَا جُعِلْتُ قَاسِمًا أَقْسِمُ بَيْنَكُمْ » . وَقَالَ حُصَيْنٌ « بُعِثْتُ قَاسِمًا أَقْسِمُ بَيْنَكُمْ » . قَالَ عَمْرٌو أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ قَالَ سَمِعْتُ سَالِمًا عَنْ جَابِرٍ أَرَادَ أَنْ يُسَمِّيَهُ الْقَاسِمَ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « سَمُّوا بِاسْمِى وَلاَ تَكْتَنُوا بِكُنْيَتِى » .

Bize Ebu Velîd, ona ona Şu'be, ona Süleyman, Mansûr ve Katâde, onlara Salim b. Ebu Ca'd, ona da Cabir b. Abdullah (r.anhuma) şöyle demiştir:

Ensâr'dan bizim bir adamın bir oğlu doğdu. Oğluna Muhammed adını vermek istedi. Şu'be, Mansûr'un rivayetinde şöyle demiştir: Ensar'dan olan bu kişi “ben oğlumu omuzu alıp onu Peygamber'e (sav) getirdim” dedi. Süleyman'ın hadisinde ise şöyle demiştir: Ensar'dan bir kişinin bir oğlu oldu. Ona Muhammed ismini vermek istedi. Peygamber (sav) "(çocuklarınıza) benim adımı verin ama künyemi kullanmayın. Hiç şüphesiz ben Kasım, (yani taksim edici) kılındım, aranızdaki taksimatı ben yaparım" buyurdu.

Husayn der ki Hz. Peygamber (sav) "Ben bir taksim edici olarak gönderildim, aranızdaki taksimatı ben yaparım" buyurdu.

Amr der ki: Bize Şu'be, ona Katâde, ona Sâlim, ona da Câbir şöyle rivayet etmiştir: Ensar'dan biri oğluna Kasım ismini vermek istedi. Peygamber (sav) de "Çocuklarınıza benim adımı koyun, ama künyem ile de isimlendirmeyin" buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Farzu'l-Humus 7, 1/818