حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ عَدِىِّ بْنِ ثَابِتٍ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ صُرَدٍ قَالَ اسْتَبَّ رَجُلاَنِ عِنْدَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَنَحْنُ عِنْدَهُ جُلُوسٌ ، وَأَحَدُهُمَا يَسُبُّ صَاحِبَهُ مُغْضَبًا قَدِ احْمَرَّ وَجْهُهُ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم:
" إِنِّى لأَعْلَمُ كَلِمَةً لَوْ قَالَهَا لَذَهَبَ عَنْهُ مَا يَجِدُ لَوْ قَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ " .
فَقَالُوا لِلرَّجُلِ أَلاَ تَسْمَعُ مَا يَقُولُ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم قَالَ إِنِّى لَسْتُ بِمَجْنُونٍ .

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Cerîr, ona el-A'meş, ona Adî b. Sâbit, ona Süleyman b. Sured şöyle rivayet etmiştir:
Biz Hz. Peygamber'in (sav) yanında oturuyorken iki kişi birbirine hakaret etmişti. Bunlardan birisi arkadaşına kızmış bir halde sövüyordu ve yüzü (öfkeden) kıpkırmızı olmuştu. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu:
"Ben öyle bir söz biliyorum ki eğer onu söylerse öfkesi muhakkak geçer: Kovulmuş şeytan'ın şerrinden Allah'a sığınırım."
Adama "Hz. Peygamber'in (sav) dediğini duymuyor musun?" diye sordular. (Adam ise) "Ben deli değilim" diye cevap verdi.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 76, 2/511

حَدَّثَنِى يَحْيَى بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرٍ - هُوَ ابْنُ عَيَّاشٍ - عَنْ أَبِى حَصِينٍ عَنْ أَبِى صَالِحٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ - رضى الله عنه - أَنَّ رَجُلاً قَالَ لِلنَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَوْصِنِى . قَالَ " لاَ تَغْضَبْ " . فَرَدَّدَ مِرَارًا ، قَالَ "لاَ تَغْضَبْ " .

Bize Yahya b. Yusuf, ona Ebu Bekir b. Ayyâş, ona Ebu Husayn, ona Ebu Sâlih, ona da Ebu Hüreyre'nin (ra) rivayet ettiğine göre bir adam Hz. Peygamber'e (sav) gelip "Bana nasihat edin" dedi. Hz. Peygamber (sav) ona "Öfkelenme" buyurdu. Adam tekrar tekrar öğüt istedi, Peygamberimiz de tekrar tekrar "öfkelenme" buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 76, 2/511

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ أَبِى سَلَمَةَ حَدَّثَنَا ابْنُ شِهَابٍ عَنْ سَالِمٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما مَرَّ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم عَلَى رَجُلٍ وَهْوَ يُعَاتَبُ فِى الْحَيَاءِ يَقُولُ إِنَّكَ لَتَسْتَحْيِى . حَتَّى كَأَنَّهُ يَقُولُ قَدْ أَضَرَّ بِكَ . فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم :
" دَعْهُ فَإِنَّ الْحَيَاءَ مِنَ الإِيمَانِ "

Bize Ahmed b. Yunus, ona Abdülaziz b. Ebu Seleme, ona İbn Şihab, ona Salim, ona da Abdullah b. Ömer (ra) şöyle demiştir:
Rasulullah (sav) bir adama uğradı. O sırada o adam (kardeşini) hayasından dolayı azarlıyor, ona 'sen çok utangaçsın' diyor, sanki (bu utangaçlık) sana zarar veriyor' demek istiyordu. Bunun üzerine Rasulullah (sav): "Onu rahat bırak! Şüphesiz ki haya imandandır" buyurdu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 77, 2/511

حَدَّثَنَا آدَمُ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ حَدَّثَنَا مُحَارِبُ بْنُ دِثَارٍ قَالَ سَمِعْتُ ابْنَ عُمَرَ يَقُولُ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم " مَثَلُ الْمُؤْمِنِ كَمَثَلِ شَجَرَةٍ خَضْرَاءَ ، لاَ يَسْقُطُ وَرَقُهَا ، وَلاَ يَتَحَاتُّ " . فَقَالَ الْقَوْمُ هِىَ شَجَرَةُ كَذَا . هِىَ شَجَرَةُ كَذَا ، فَأَرَدْتُ أَنْ أَقُولَ هِىَ النَّخْلَةُ . وَأَنَا غُلاَمٌ شَابٌّ فَاسْتَحْيَيْتُ ، فَقَالَ: " هِىَ النَّخْلَةُ" . وَعَنْ شُعْبَةَ حَدَّثَنَا خُبَيْبُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ حَفْصِ بْنِ عَاصِمٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ مِثْلَهُ وَزَادَ فَحَدَّثْتُ بِهِ عُمَرَ فَقَالَ لَوْ كُنْتَ قُلْتَهَا لَكَانَ أَحَبَّ إِلَىَّ مِنْ كَذَا وَكَذَا .

Bize Adem, ona Şu'be, ona Muharib b. Disâr, ona da İbn Ömer'in (ra) söylediğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
"Mümin kimse yaprakları dökülüp saçılmayan yeşil bir ağaç gibidir." Oradakiler: 'O şu ağaçtır, şu ağaçtır (diyerek bazı ağaçları zikrettiler).' Ben de onun hurma ağacı olduğunu söylemek istedim. Fakat küçük bir çocuk olduğum için bunu söylemeye utandım. Rasulullah da (sav): "O, hurma ağacıdır" buyurdu.
Hadisin başka bir tarikinde; Şube, ona Hubeyb b. Abdurrahman, ona Hafs b. Asım, ona da İbn Ömer bu hadisin bir benzeri nakledilmiştir. Ancak bu rivayette şu ziyade vardır: (İbn Ömer) dedi ki; 'Ben bu olayı (babam) Ömer'e anlattım. O da, 'Şayet (utanmayıp da) söyleseydin bu bana şundan şundan daha sevimli gelirdi' dedi.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 79, 2/511

باب قَوْلِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم « يَسِّرُوا وَلاَ تُعَسِّرُوا » . وَكَانَ يُحِبُّ التَّخْفِيفَ وَالْيُسْرَ عَلَى النَّاسِ .

حَدَّثَنَا آدَمُ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَبِى السَّوَّارِ الْعَدَوِىِّ قَالَ سَمِعْتُ عِمْرَانَ بْنَ حُصَيْنٍ قَالَ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم:
" الْحَيَاءُ لاَ يَأْتِى إِلاَّ بِخَيْرٍ " .

فَقَالَ بُشَيْرُ بْنُ كَعْبٍ مَكْتُوبٌ فِى الْحِكْمَةِ إِنَّ مِنَ الْحَيَاءِ وَقَارًا ، وَإِنَّ مِنَ الْحَيَاءِ سَكِينَةً . فَقَالَ لَهُ عِمْرَانُ أُحَدِّثُكَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَتُحَدِّثُنِى عَنْ صَحِيفَتِكَ .

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: الْحَيَاءُ لَا يَأْتِي إِلَّا بِخَيْرٍ

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 77, 2/511

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ حَدَّثَنَا مَنْصُورٌ عَنْ رِبْعِىِّ بْنِ حِرَاشٍ حَدَّثَنَا أَبُو مَسْعُودٍ قَالَ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « إِنَّ مِمَّا أَدْرَكَ النَّاسُ مِنْ كَلاَمِ النُّبُوَّةِ الأُولَى إِذَا لَمْ تَسْتَحِى فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ » .

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: إِذَا لَمْ تَسْتَحِى فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 78, 2/511

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ الْجَعْدِ أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ مَوْلَى أَنَسٍ - قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ اسْمُهُ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِى عُتْبَةَ - سَمِعْتُ أَبَا سَعِيدٍ يَقُولُ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَشَدَّ حَيَاءً مِنَ الْعَذْرَاءِ فِى خِدْرِهَا .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 77, 2/511

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ قَالَ حَدَّثَنِى مَالِكٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ زَيْنَبَ ابْنَةِ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ - رضى الله عنها - قَالَتْ جَاءَتْ أُمُّ سُلَيْمٍ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَسْتَحِى مِنَ الْحَقِّ ، فَهَلْ عَلَى الْمَرْأَةِ غُسْلٌ إِذَا احْتَلَمَتْ فَقَالَ « نَعَمْ إِذَا رَأَتِ الْمَاءَ » .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 79, 2/511

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا مَرْحُومٌ سَمِعْتُ ثَابِتًا أَنَّهُ سَمِعَ أَنَسًا - رضى الله عنه - يَقُولُ جَاءَتِ امْرَأَةٌ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم تَعْرِضُ عَلَيْهِ نَفْسَهَا فَقَالَتْ هَلْ لَكَ حَاجَةٌ فِىَّ فَقَالَتِ ابْنَتُهُ مَا أَقَلَّ حَيَاءَهَا . فَقَالَ هِىَ خَيْرٌ مِنْكِ ، عَرَضَتْ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَفْسَهَا .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 79, 2/512