حَدَّثَنَا أُمَيَّةُ بْنُ خَالِدٍ وَيُونُسُ قَالَا حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ عَمَّارِ بْنِ أَبِي عَمَّارٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ
عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَقَالَ يُونُسُ رَفَعَ الْحَدِيثَ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَدْ كَانَ مَلَكُ الْمَوْتِ يَأْتِي النَّاسَ عِيَانًا قَالَ فَأَتَى مُوسَى فَلَطَمَهُ فَفَقَأَ عَيْنَهُ فَأَتَى رَبَّهُ عَزَّ وَجَلَّ فَقَالَ يَا رَبِّ عَبْدُكَ مُوسَى فَقَأَ عَيْنِي وَلَوْلَا كَرَامَتُهُ عَلَيْكَ لَعَنُفْتُ بِهِ وَقَالَ يُونُسُ لَشَقَقْتُ عَلَيْهِ فَقَالَ لَهُ اذْهَبْ إِلَى عَبْدِي فَقُلْ لَهُ فَلْيَضَعْ يَدَهُ عَلَى جِلْدِ أَوْ مَسْكِ ثَوْرٍ فَلَهُ بِكُلِّ شَعَرَةٍ وَارَتْ يَدُهُ سَنَةٌ فَأَتَاهُ فَقَالَ لَهُ مَا بَعْدَ هَذَا قَالَ الْمَوْتُ قَالَ فَالْآنَ قَالَ فَشَمَّهُ شَمَّةً فَقَبَضَ رُوحَهُ قَالَ يُونُسُ فَرَدَّ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ عَيْنَهُ وَكَانَ يَأْتِي النَّاسَ خُفْيَةً

Açıklama: Ricâli ricâlü sahihtir. كَانَ مَلَكُ الْمَوْتِ يَأْتِي النَّاسَ عِيَانًا kısmında Ammâr b. Ebî Ammâr yalnız kalmıştır, teferrüd etmiştir. Hadiste "melek görevi yerine getirdi" şeklinde tercüme edilen ifade (Ahmed b. Hanbel, Müsned, XVI, 526 -Muhakkikin notu) başka rivayetlerde "Musa'ya cennetten bir elma getirildi ve koklayınca vefat etti" şeklinde zikredilmiştir (İbn Hacer, Feth, VI, 442). Ahmed b. Hanbel'in Müsned muhakkiki Şuayb Arnâut hadiste zikredilen "Ölüm meleği insanlara açıktan görünürdü" kısmının münker olduğunu kaydetmektedir (Ahmed b. Hanbel, Müsned, XVI, 525). Hadisin merfû veya mevkuf olmasında ihtilaf edildiği belirtilmekle birlikte (Ahmed b. Hanbel, Müsned, XVI, 525), Ebû Hüreyre'nin Hz. Peygamber'e atfetmeden zikrettiği rivâyetlerin sonunda "orada olsaydık size vefat ettiği yeri gösterirdim" ifadesinden aslında hadisin merfu olduğu anlaşılmaktadır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Hureyre 10917, 3/801