الإيمان يزيد وينقص

İman, artar ve eksilir.

Açıklama: Aliyyü’l-Kârî’nin aktardığına göre Fîrûzâbâdî es-Sırâtu’l-müstakîm adlı eserinde,‘İman, söz ve ameldir; artar ve eksilir’ şeklindeki meşhur hadis ile ‘İman ne artar ne de eksilir’ şeklindeki hadislerin hiçbirinin sahih olmadığını söylemiştir. İbn Mâce, Sünen-i İbn Mâce'de İM000074 bu metni İbn Abbas ve Ebu Hureyre'nin sözü olarak rivayet etmiştir. İbn Ebi Şeybe ise, Musannef-i İbn Ebû Şeybe'de MŞ30963 içerik olarak farklı bir metin vermiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfü'l-hemze 25, 1/22

30963- حَدَّثَنَا عَفَّانُ , قَالَ : حدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ ، عَنْ أبي جَعْفَرٍ الْخطْمِيِّ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ جَدِّهِ عُمَيْرِ بْنِ حَبِيبِ بْنِ خُمَاشَةَ ، أَنَّهُ قَالَ : الإِيمَانُ يَزِيدُ وَيَنْقُصُ ، قِيلَ لَهُ : وَمَا زِيَادَتُهُ ، وَمَا نُقْصَانُهُ ، قَالَ : إذَا ذَكَرْنَاهُ وَخَشِينَاهُ فَذَلِكَ زِيَادَتُهُ ، وَإِذَا غَفَلْنَا وَنَسِينَا وَضَيَّعْنَا فَذَلِكَ نُقْصَانُهُ.

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Îmân ve'r-Ru'yâ 30963, 15/584