حَدَّثَنَا خَلَفُ بْنُ هِشَامٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَبِى جَمْرَةَ قَالَ سَمِعْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ ح وَحَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى - وَاللَّفْظُ لَهُ - أَخْبَرَنَا عَبَّادُ بْنُ عَبَّادٍ عَنْ أَبِى جَمْرَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَدِمَ وَفْدُ عَبْدِ الْقَيْسِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا هَذَا الْحَىَّ مِنْ رَبِيعَةَ وَقَدْ حَالَتْ بَيْنَنَا وَبَيْنَكَ كُفَّارُ مُضَرَ فَلاَ نَخْلُصُ إِلَيْكَ إِلاَّ فِى شَهْرِ الْحَرَامِ فَمُرْنَا بِأَمْرٍ نَعْمَلُ بِهِ وَنَدْعُو إِلَيْهِ مَنْ وَرَاءَنَا. قَالَ "آمُرُكُمْ بِأَرْبَعٍ وَأَنْهَاكُمْ عَنْ أَرْبَعٍ الإِيمَانِ بِاللَّهِ - ثُمَّ فَسَّرَهَا لَهُمْ فَقَالَ - شَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلاَةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ وَأَنْ تُؤَدُّوا خُمُسَ مَا غَنِمْتُمْ وَأَنْهَاكُمْ عَنِ الدُّبَّاءِ وَالْحَنْتَمِ وَالنَّقِيرِ وَالْمُقَيَّرِ." زَادَ خَلَفٌ فِى رِوَايَتِهِ "شَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ." وَعَقَدَ وَاحِدَةً.

Bize Halef b. Hişam, ona Hammad b. Zeyd, ona Ebu Cemre, ona İbn Abbas; (T)
Bize Yahya b. Yahya -lafız ona aittir-, ona Abbad b. Abbad, ona Ebu Cemre, ona İbn Abbas (ra) şöyle rivayet etmiştir:

"Abdülkays heyeti Hz. Peygamber'e (sav) gelip 'Ey Allah'ın Rasulü! Bizler Rabia kabilesindeniz. Sizinle aramızda Mudar kabilesinden kafirler var. Yanınıza ancak haram ayda gelebiliyoruz. Bize öyle bir şey emredin ki biz onu yapalım ve ardımızdaki insanları ona davet edelim' dediler. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu:
Size dört şeyi emreder, sizi dört şeyden menederim: Size Allah'a imanı emrederim. -sonra bunu açıkladı- Allah'tan başka ilah olmadığına ve Muhammed'in (sav) onun elçisi olduğuna iman etmeyi, namaz kılmayı, zekât vermeyi, ganimetlerin beşte birini zekât olarak vermenizi emrederim. Size dubbâ, hantem, nakîr, mukayyer kullanmayı yasaklarım."

Halef rivayetinde "Allah'tan başka ilah yoktur" ifadesini ilave etmiş ve bir parmağını yummuştur.

Açıklama: الدُّبَّاء (Dübbâ): Kabak (su kabağı) kabuğundan oyularak yapılan, içi kurutulmuş kaptır. الْحَنْتَمَ (Hanteme): Yeşil renkli, sırlı veya pişmiş topraktan yapılmış büyük testidir. النَّقِير (Nekîr): Hurma ağacının gövdesi oyularak yapılmış içi boş kaptır. المُقَيَّر (Mukayyer): İç yüzeyi zift veya katranla kaplanmış kaptır. Peygamber Efendimiz (sav) şarap yapımında kullanılmaları sebebiyle bu kap türlerini yasaklamıştır.

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 115, /37

حَدَّثَنَا خَلَفُ بْنُ هِشَامٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَبِى جَمْرَةَ قَالَ سَمِعْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ ح وَحَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى - وَاللَّفْظُ لَهُ - أَخْبَرَنَا عَبَّادُ بْنُ عَبَّادٍ عَنْ أَبِى جَمْرَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَدِمَ وَفْدُ عَبْدِ الْقَيْسِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا هَذَا الْحَىَّ مِنْ رَبِيعَةَ وَقَدْ حَالَتْ بَيْنَنَا وَبَيْنَكَ كُفَّارُ مُضَرَ فَلاَ نَخْلُصُ إِلَيْكَ إِلاَّ فِى شَهْرِ الْحَرَامِ فَمُرْنَا بِأَمْرٍ نَعْمَلُ بِهِ وَنَدْعُو إِلَيْهِ مَنْ وَرَاءَنَا . قَالَ « آمُرُكُمْ بِأَرْبَعٍ وَأَنْهَاكُمْ عَنْ أَرْبَعٍ الإِيمَانِ بِاللَّهِ - ثُمَّ فَسَّرَهَا لَهُمْ فَقَالَ - شَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلاَةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ وَأَنْ تُؤَدُّوا خُمُسَ مَا غَنِمْتُمْ وَأَنْهَاكُمْ عَنِ الدُّبَّاءِ وَالْحَنْتَمِ وَالنَّقِيرِ وَالْمُقَيَّرِ » . زَادَ خَلَفٌ فِى رِوَايَتِهِ « شَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ » . وَعَقَدَ وَاحِدَةً .

Bize Halef b. Hişâm, ona Hammâd b. Zeyd, ona Ebû Cemre, ona İbn Abbas; (T) Bize Yahya b. Yahya -lafız ona aittir-, ona Abbâd b. Abbâd, ona Ebû Cemre, ona İbn Abbas (ra) şöyle rivayet etmiştir: Abdülkaysoğullarının heyeti Hz. Peygamber'e (sav) gelip "Ey Allah'ın Rasulü! Bizler Rabîa kabilesinin bir koluyuz. Seninle aramızda Mudar kabilesinin kafirleri var. Yanına ancak haram ayda gelebiliyoruz. Bize öyle bir şey emredin ki, biz onu yapalım ve ardımızdaki insanları ona davet edelim." dediler. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Size dört şeyi emreder, sizi dört şeyden nehyederim: Size Allah'a imanı emrederim. -Sonra bunu açıkladı- Allah'tan başka ilah olmadığına ve Muhammed'in (sav) onun elçisi olduğuna şehadet etmeyi, namazı dosdoğru kılmayı, zekatı vermeyi,elde ettiğiniz ganimetin beşte birini ödemenizi emrederim. Size dubbâ (su kabağı), hantem (yeşil çömlek), nakîr (ağaçtan oyulmuş şarap fıçısı), mukayyer (ziftle kaplanmış içki kaplarını) kullanmayı yasaklarım. Halef rivayetinde "Allah'tan başka ilah yoktur" sözüyle beraber "ve bir parmağını yummuştur." ifadesini ziyade etmiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 115, /37