وَحَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ سُلَيْمَانَ الْكُوفِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدَةُ عَنْ هِشَامٍ بِهَذَا الإِسْنَادِ نَحْوَهُ غَيْرَ أَنَّهُ قَالَ: "فَانْفَجَرَ مِنْ لَيْلَتِهِ فَمَازَالَ يَسِيلُ حَتَّى مَاتَ وَزَادَ فِى الْحَدِيثِ قَالَ فَذَاكَ حِينَ يَقُولُ الشَّاعِرُ أَلاَ يَا سَعْدُ سَعْدَ بَنِى مُعَاذٍ فَمَا فَعَلَتْ قُرَيْظَةُ وَالنَّضِيرُ لَعَمْرُكَ إِنَّ سَعْدَ بَنِى مُعَاذٍ غَدَاةَ تَحَمَّلُوا لَهُوَ الصَّبُورُ تَرَكْتُمْ قِدْرَكُمْ لاَ شَىْءَ فِيهَا وَقِدْرُ الْقَوْمِ حَامِيَةٌ تَفُورُ وَقَدْ قَالَ الْكَرِيمُ أَبُو حُبَابٍ أَقِيمُوا قَيْنُقَاعُ وَلاَ تَسِيرُوا وَقَدْ كَانُوا بِبَلْدَتِهِمْ ثِقَالاً كَمَا ثَقُلَتْ بِمَيْطَانَ الصُّخُورُ."

Bize Ali b. Hüseyin b. Süleyman el-Kûfî, ona Abde, ona da Hişam bu isnad ile benzeri bir nakilde bulunmuştur. Ancak Abde, rivayetinde, '(yarası) o gecesinde patlayıverdi. Vefat edene dek akmaya devam etti' demiş ve hadiste 'bu, şairin dediği gibidir' ifadesiyle şu ilaveyi kaydetmiştir:

Kureyza ve Nadîr (yahudilerinin) ne yaptığına bak hele Sa'd, Muâz oğullarının Sa'd'ı, hayatına yemin olsun ki, Muaz oğullarının Sa'd'ı tahammül timsali olup pek sabırlıdır. Müttefikinizi kendi haline bıraktınız, (hâlbuki) topluluğun müttefiki yardıma koşan sıcak bir dosttur. Kerim olan Ebu Hubab (Abdullah b. Übey), 'durun durduğunuz yerde, evlerinizden ayrılmayın' demişti. (Kaldı ki, Kureyza yahudileri) memleketlerinde kayaların Meytâ (denilen yerde) ağır bastıkları gibi söz sahibi idiler.

---

Açıklama: Şiir, anlaşılabildiği kadarıyla tercümeye yansıtılmıştır.

• Müslim Sahîh-i Müslim Cihâd ve's-Siyer 4601, /753