Açıklama: Senette yer alan Şerik zayıf ravidir. Dolayısıyla burda en sahih derken makbul hadis olduğunu ifade etmiyor. Zayıf hadisler içinde makbule en yakın olduğunu gösteriyor.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
7235, T000012
Hadis:
حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ أَخْبَرَنَا شَرِيكٌ عَنِ الْمِقْدَامِ بْنِ شُرَيْحٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ مَنْ حَدَّثَكُمْ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَبُولُ قَائِمًا فَلاَ تُصَدِّقُوهُ مَا كَانَ يَبُولُ إِلاَّ قَاعِدًا . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ عُمَرَ وَبُرَيْدَةَ وَعَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ حَسَنَةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ عَائِشَةَ أَحْسَنُ شَىْءٍ فِى هَذَا الْبَابِ وَأَصَحُّ . وَحَدِيثُ عُمَرَ إِنَّمَا رُوِىَ مِنْ حَدِيثِ عَبْدِ الْكَرِيمِ بْنِ أَبِى الْمُخَارِقِ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنْ عُمَرَ قَالَ رَآنِى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم وَأَنَا أَبُولُ قَائِمًا فَقَالَ « يَا عُمَرُ لاَ تَبُلْ قَائِمًا » . فَمَا بُلْتُ قَائِمًا بَعْدُ . قَالَ أَبُو عِيسَى وَإِنَّمَا رَفَعَ هَذَا الْحَدِيثَ عَبْدُ الْكَرِيمِ بْنُ أَبِى الْمُخَارِقِ وَهُوَ ضَعِيفٌ عِنْدَ أَهْلِ الْحَدِيثِ ضَعَّفَهُ أَيُّوبُ السَّخْتِيَانِىُّ وَتَكَلَّمَ فِيهِ . وَرَوَى عُبَيْدُ اللَّهِ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ عُمَرُ رضى الله عنه مَا بُلْتُ قَائِمًا مُنْذُ أَسْلَمْتُ . وَهَذَا أَصَحُّ مِنْ حَدِيثِ عَبْدِ الْكَرِيمِ وَحَدِيثُ بُرَيْدَةَ فِى هَذَا غَيْرُ مَحْفُوظٍ . وَمَعْنَى النَّهْىِ عَنِ الْبَوْلِ قَائِمًا عَلَى التَّأْدِيبِ لاَ عَلَى التَّحْرِيمِ . وَقَدْ رُوِىَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ إِنَّ مِنَ الْجَفَاءِ أَنْ تَبُولَ وَأَنْتَ قَائِمٌ .
Tercemesi:
Bize Ali b. Hucr, ona Şerik b. Abdullah el-Leysi, ona Mikdam b. Şurayh, ona da babası Şureyh b. Hâni, Aişe’nin (r.anha) şöyle dediğini rivayet etti:
"Kim size; Nebi'nin (sav) ayakta bevlettiğini söylerse inanmayın. Sadece çömelerek küçük abdeste çıkardı.”
Bu konuda, Ömer, Büreyde ve Abdurrahman b. Hasene’den hadis rivayet edilmiştir.
Tirmîzî: "Âişe hadisi bu konuda en makbul ve en sahih hadistir" der.
Ömer’in hadisi ise, sadece Abdülkerim b. Ebu Muhârik’in, Nafi’den, İbn Ömer’den ve Ömer’den rivâyeti olarak gelmiştir ve şöyledir: “Rasulullah (sav) beni ayakta abdest bozarken gördü de, Ya Ömer ayakta abdest bozma buyurdu. Bende bundan sonra ayakta abdest bozmadım."Tirmîzî: Bu hadisi sadece Abdülkerim b. Ebu Muhârik, Ömer’e nispet etmiştir ki bu kimse hadisçiler yanında hadisleri zayıf görülmüştür. Eyyub Sahtiyânî bu kişiyi zayıf kabul etmiş ve hakkında cerh ifade eden lafızları söylemiştir.
Ubeydullah, Nafi’den o da İbn Ömer’den rivâyet ettiğine göre; Ömer (ra): “Müslüman olduğumdan beri ayakta abdest bozmadım” demiştir. Bu hadis Abdülkerim’in hadisinden daha sahihtir. Bu konudaki Büreyde hadisi pek sağlam değildir. Rasulullah'ın (sav) ayakta küçük abdesti bozmayı yasaklaması haramlık için olmayıp bir edep kaidesi içindir. Abdullah İbn Mes’ûd’tan rivâyete göre, şöyle demiştir: “Edebe aykırı davranışlardan biri de ayakta abdest bozmaktır.”
Açıklama:
Senette yer alan Şerik zayıf ravidir. Dolayısıyla burda en sahih derken makbul hadis olduğunu ifade etmiyor. Zayıf hadisler içinde makbule en yakın olduğunu gösteriyor.
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Tahâret 8, 1/17
Senetler:
1. Ümmü Abdullah Aişe bt. Ebu Bekir es-Sıddîk (Aişe bt. Abdullah b. Osman b. Âmir)
2. Ebu Mikdam Şureyh b. Hâni el-Harisi (Şureyh b. Hâni b. Yezid b. Ka'b)
3. Mikdam b. Şurayh el-Harisî (Mikdam b. Şurayh b. Hânî b. Yezid)
4. Ebu Abdullah Şerik b. Abdullah el-Leysi (Şerik b. Abdullah b. Ebu Nemr)
5. Ebu Hasan Ali b. Hucr es-Sa'dî (Ali b. Hucr b. İyas b. Mukatil)
Konular:
Adab, tuvalet adabı
Bevletmek, ayakta işemek
KTB, ADAB